Starzenie się i samodzielność kobiet z trzech odmiennych środowisk: miasta, wsi i Domu Pomocy Społecznej
DOI:
https://doi.org/10.12923/j.0044-2011/123-2/a.07Słowa kluczowe:
starzenie, miasto, wieś, aktywność ruchowa, samodzielnośćAbstrakt
Wstęp. Proces starzenia jest nieunikniony. Ma charakter indywidualny i może nasilać się na różnych etapach dorosłego życia. Istotnym czynnikiem wpływającym na tempo zmian starczych jest środowisko życia.
Cel. Celem pracy jest próba uchwycenia procesu zmian starczych u kobiet. Starzenie powiązano z pojęciem samodzielności w codziennych czynnościach.
Materiał i metody. Przedmiotem badań jest 208 kobiet. Średnia arytmetyczna wieku kalendarzowego badanych kobiet wyniosła =72.5 roku, z medianą równą Me=73 lata. Kobiety zamieszkiwały trzy środowiska: wieś, miasto i Dom Pomocy Społecznej (DPS). Średnia dzietności badanych kobiet wyniosła 3 dzieci, ale więcej rodziły kobiety wiejskie. Pensjonariuszki DPS urodziły najmniej dzieci (średnio 1.7 dziecka) i choć kiedyś zamieszkiwały wieś lub miasto,to jako grupa z DPS była najmniej dzietna.
Wyniki. Kobiety z trzech analizowanych środowisk miały podobny wskaźnik stopnia starzenia (Wsst), co może świadczyć o ponad środowiskowym i indywidualnym występowaniu cech somatoskopijnych (siwienie włosów, zmarszczki, plamy na dłoniach, stan płytki paznokciowej). Niemal wszystkie kobiety ze wsi zadeklarowały, że nigdy nie paliły papierosów, rzadziej udawały się do lekarza i przyjmowały mniej medykamentów. Powodem tego stanu mogły być ówczesne uwarunkowania kulturowe (moda na niepalenie wśród kobiet na wsi), nie korzystanie z porad lekarskich, gorsza kondycja finansowa.
Wnioski. Wyniki samodzielności, w rozumieniu uniezależnienia od rodziny/opiekuna są zbliżone w trzech analizowanych środowiskach. Póki nie ma dolegliwości bólowych i są możliwości ruchowe, seniorzy chcą być samodzielni
Bibliografia
1. Kurek S. Population ageing research from a geographical perspective – methodological approach. Bull geography (Socio-Economic Series). 2007;8:29-49.
2. Stainer L. Living alone in later life, a case study of geographical gerontology. East Midland Geographer. 1999;21:12-23.
3. Synak B. The Polish family: stability, change and conflict. J Aging Stud. 1990;4(4):333-44.
4. Alun EJ, Hallman BC. Over the hill and far away, distance as a barrier to the provision of assistance to elderly relatives. Soc Sci Med. 1998;46(6):631-9.
5. Borowiak E, Kostka T. Predictors of quality of life in older people living at home and in institutions. Aging Clin Exp Res. 2004;16(3):212-20.
6. Śniadek J, Zajadacz A. Senior citizens and their leisure activity: understanding leisure behavior of elderly people in Poland. Stud Physic Culture Tourism. 2010;17(2):193-204.
7. Zając-Gawlak I, Groffik D. The decline in body height as an element of involution changes in somatic structure of women and men over 50 years of age. Gerontol Pol. 2010;18(4):183-93.
8. Nicita-Mauro V, Lo Balbo C, Mento A, et al. Smoking, aging and the centenarians. Exp Gerontol 2008;43:95-101.
9. Łukomska A, Wachowska J. Seniors’ viewpoints on old age. Gerontol Pol. 2008;16(1):51-5.
10. Minois G. Histoire de la viellesse Del’ Antiquitéà la Renaissance Librairie Arthème Fayard; 1987.
11. Borowiak E, Kostka T. Demand for nursing care services in the elderly inhabitants of urban and rural areas and elderly patients in care and nursing facilities. Gerontol Pol. 2010;18(4):207-14.
12. Humańska MA, Kędziora-Kornatowska K. Influence of place of residence on nutrition in the elderly. Gerontol Pol. 2009;17(3):126-8.
13. Sulander T. The association of functional capacity with health-related behavior among urban home-dwelling older adults. Arch Gerontol Geriatr. 2011;52:e11-e14.
14. Wojszel B, Bień B. Stan zdrowia i sprawność populacji osób w zaawansowanej starości w środowisku dużego miasta i wsi. In: J. Charzewski (ed). Problemy starzenia. Czwarte warsztaty antropologiczne. Warszawa: AWF; 2001. p. 37-47.
15. Hank K, Buber I. Grandparents caring for their grandchildren. Findings from the 2004 survey of health, ageing, end retirement in Europe. J Fam Issues. 2009;30(1):53-73.
