Niedowaga i nadwaga a sprawność fizyczna dziewcząt ze wschodniej Polski
Słowa kluczowe:
zdolności motoryczne, BMI, dziewczętaAbstrakt
Wprowadzenie. Kształtowanie się zdolności motorycznych u dzieci i młodzieży związane jest z niektórymi cechami i wskaźnikami budowy somatycznej.
Cel pracy. Celem niniejszych badań było poznanie struktury sprawności fizycznej dziewcząt z niedowagą i nadwagą na tle badanych o prawidłowym poziomie BMI.
Materiał i metody. Badaniami objęto 1421 dziewcząt ze wschodniej Polski. Częstość występowania niedowagi oraz nadwagi i otyłości oceniono wykorzystując wartości graniczne BMI dla dzieci i młodzieży zalecane przez Cole i wsp. (2000, 2007). Badane dziewczęta w poszczególnych kategoriach wieku (10-15 lat) zakwalifikowano do następujących grup: z niedowagą (grupa A), o prawidłowym BMI (grupa B) oraz z nadwagą i otyłością (grupa C). Poziom sprawności fizycznej w wydzielonych grupach oceniono na podstawie wyników uzyskanych w wytrzymałości biegowej, sile tułowia, sile ramion, gibkości i równowadze. Wyniki dziewcząt z niedowagą (grupa A) oraz z nadwagą i otyłością (grupa C) zostały znormalizowane względem średniej arytmetycznej i odchylenia standardowego wyników badanych o prawidłowym BMI (grupa B).
Wyniki. W badanej populacji częściej spotykana była niedowaga (14,9%) niż nadwaga i otyłość (8,6%). Dziewczęta z niedowagą osiągnęły najlepsze rezultaty w wytrzymałości biegowej i sile ramion. W pozostałych zdolnościach motorycznych ich rezultaty były zbliżone do wyników badanych o prawidłowym poziomie BMI. Natomiast dziewczęta z nadwagą lub otyłością charakteryzowały się najniższym poziomem wytrzymałości biegowej i równowagi oraz siły ramion w młodszych kategoriach wieku.
Wnioski. Z przeprowadzonych badań wynika, że zarówno niedowaga, jak i nadwaga i otyłość różnicują poziom sprawności fizycznej dzieci i młodzieży, przy czym obniżona sprawność fizyczna związana była z nadmiarem masy ciała.
Bibliografia
1. Bouchard C, Shephard RJ. Physical activity fitness and health: the model and key concepts. In: Bouchard C, Shephard RJ, Stephens T, editors. Physical activity, fitness, and health. Champaign, IL: Human Kinetics Publishers; 1994.p.77-8.
2. Jarosz M, Szponar L, Rychlik E, Respondek W, Ołtarzewski MG, Dzieniszewski J, et al. Nadwaga, otyłość, niedożywienie w Polsce. In: Jarosz M. red. Otyłość, żywienie, aktywność fizyczna, zdrowie Polaków. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2006.p.45-114.
3. IASO/IOTF Database on overweight and obesity. International Association for the Study of Obesity (IASO)/ International Obesity Task Force (IOTF), London: The Association; 2007. Available from: http://www.iotf.org/database/index.asp.
4. Adair LS. Child and adolescent obesity: epidemiology and developmental perspectives. Physiol Behav. 2008;94:8-16.
5. Bruner MW, Lawson J, Pickett W, Boyce W, Janssen I. Rural Canadian adolescents are more likely to be obese compared with urban adolescents. Int J Pediatr Obes. 2008;3:205-11.
6. Garnett SP, Cowell CT, Baur LA. Increased central adiposity: the Nepean longitudinal study of young people aged 7-8 to 12-13 yr. Int J Obes. 2005;29:1353-60.
7. Wang Y, Montairo C, Popkin M. Trends of obesity and underweight in older children and adolescents in the United States, Brazil, China and Russia. Am J Clin Nutr. 2002;75(6):971-7.
8. Deforche B, Hills A, Worringham ChJ, Davies PSW, Murphy AJ, Bouckaert JJ, et al. Balance and postural skills in normal-weight and overweight prepubertal boys. Int J Pediatr Obes. 2009;4(3):175-82.
9. Kim J, Must A, Fitzmaurice GM, Gillman MW, Chomitz V, Kramer E, et al. Relationship of physical fitness to prevalence and incidence of overweight among schoolchildren. Obes Res. 2005;13:1246-54.
10. Tokmakidis SP, Kasambalis A, Christodoulos AD. Fitness levels of Greek primary schoolchildren in relationship to overweight and obesity. Eur J Pediatr. 2006;165:867-74.
11. Cole JT, Bellizzi MC, Flegal KM, Dietz WH. Establishing a standard definition for child over – weight and obesity worldwide: international survey. Br Med J. 2000;320:1240-43.
12. Cole TJ, Flegal K, Nicholls D, Jackson AA. Body mass index cut offs to define thinness in children and adolescents: international survey. Br Med J. 2007;335:194-201.
13. Eurofit. European Test of Physical Fitness Council of Europe. Rome: Committee for the Development of Sport; 1988.
14. Larson LA. An international research program for the standarization of physical fitness tests. J Sports Med Phys Fitness. 1966;4(4):259-61.
15. Frisch RE, Revelle R. Height and weight at menarche and a hypotesis of critical body weights and adolescent events. Science. 1971;24,169(943):397-9
16. Fogelholm M, Stigman S, Huisman T, Metsämuuronen J. Physical fitness in adolescents with normal weight and overweight. Scand J Med Sci Sports. 2008;18:162-70.
17. Ara I, Vicente-Rodriguez G, Jimenez-Ramirez J, Dorado C, Serrano-Sanchez JA, Calbet JAL. Regular participation in sports is associated with enhances physical fitness and lower fat mass in prepubertal boys. Int J Obes. 2004;28:1585-93.
18. Jebb S. From chemical analysis of the body...to metabolic insights provided by the new methodology. Br J Nutr. 1997;78 (suppl.2):101-12.
19. Lloyd JK, Wolff OH, Whelen WS. Childhood obesity: A long-term study of the height and weight. Br Med J 1961;288:1401-4.
20. Rolland-Cachera MF. Prediction of adult body composition from infant and child measurements. In: Davies PSW, Cole TJ, editors. Body composition techniques in health and disease. Cambridge: Cambridge University Press; 1995.
