Dopalacze jako „palący” problem w kontekście zdrowia publicznego

Autor

  • Lucyna Kapka-Skrzypczak Instytut Medycyny Wsi im. W. Chodźki w Lublinie / Katedra Zdrowia Publicznego Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Autor
  • Małgorzata Cyranka Instytut Medycyny Wsi im. W. Chodźki w Lublinie Autor
  • Andrzej Wojtyła Instytut Medycyny Wsi im. W. Chodźki w Lublinie Autor

Słowa kluczowe:

dopalacze, legalne narkotyki, zdrowie publiczne

Abstrakt

Dopalacze, znane na świecie pod wieloma nazwami, m.in. z angielskiego: designer drugs, smarts, legal highs, herbal highs czy boosters, określają grupę substancji lub ich mieszanek o faktycznym lub rzekomym działaniu psychoaktywnym. Termin dopalacze nie ma charakteru naukowego. Intencją tworzenia „projektowanych narkotyków” (stąd designer drugs) jest legalne wprowadzenie do obrotu i handlu substancji o działaniu narkotycznym, jednak takich, które wymykają się regulacjom prawnym i których nie uwzględnia lista substancji kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Od 2008 roku w Polsce obserwuje się lawinowy wzrost zarówno liczby sklepów (z ang. Head shops, smart shops) oferujących tego typu produkty, jak i ich amatorów. Kwestia dopalaczy w Polsce, w ostatnim czasie stała się za pośrednictwem mediów ważna i paląca społecznie, kontrowersyjna prawnie i politycznie, stanowi też istotny problem z punktu widzenia zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście zapobiegania uzależnieniom i narkomanii. Artykuł przedstawia czynniki, które należy mieć na uwadze w opracowywaniu strategii przeciw dopalaczom, porusza kwestię e-handlu dopalaczami i nowych praktyk sprzedaży. Odnosi się także do doświadczeń brytyjskich prezentując rekomendacje, opinie i podsumowanie dotychczasowych działań wymierzonych przeciwko ograniczeniu dostępności mefedronu.

Bibliografia

1. Kołodziejczyk M. Impreza dla kolekcjonerów. Polityka. 2008;2682:26-8.

2. http://www.rp.pl/artykul/544302,546106-44-zatrutych-dopalaczami-w-ostatnim-tygodniu-.html

3. http://www.talktofrank.com

4. Hillebrand J, Olszewski D, Sedefov R. Legal highs on the Internet. Subst Use Misuse. 2010;45(3):330-40.

5. Dz.U. 2010 nr 143 poz. 962.

6. Dz.U. 2009 nr 63 poz. 520.

7. http://poradnia-monar.home.pl/inne_substancje.html

8. Morris K. UK places generic ban on mephedrone drug family. Lancet. 2010;375(9723):1333-4.

9. Winstock AR, Marsden J, Mitcheson L, What should be done about mephedrone? BMJ. 2010;340:c1605.

10. http://www.viceland.com/pl/v1n3/htdocs/hamilton-s-pharmacopeia-455.php?page=1.

11. http://www.hyperreal.info.

12. Klinowski M. Posiadanie narkotyków i wartości graniczne. Państwo i Prawo. 2010;7.

13. Lubelska K. Podwójni więźniowie. Polityka. 2008;46(2680):36-8.

14. http://www.polityka.pl/swiat/komentarze/1502003,1,prawo-narkotykowe-bardziej-liberalne.read

15. EMCDDA, Sprawozdanie roczne 2010 – Stan problemu narkotykowego w Europie. Urząd Publikacji Unii Europejskiej. Luksemburg, 2010 (dostępna on-line, DOI: 10.2810/35818)

16. Winstock A, Mitcheson L, Marsden J. Mephedrone: still available and twice the price. Lancet. 2010;376(9752):1537.

17. Winstock AR, Ramsey JD. Legal highs and the challenges for policy makers, Addiction. 2010;105(10):1685-7.

18. Butler RA, Sheridan JL. Highs and lows: patterns of use, positive and negative effects of benzylpiperazine-containing party pills (BZP-party pills) amongst young people in New Zealand. Harm Reduct J. 2007;4:18.

19. Lidder S, Dargan P, Sexton M, Button J, Ramsey J, Holt D, Wood D. Cardiovascular toxicity associated with recreational use of diphenylprolinol (diphenyl-2-pyrrolidinemethanol [D2PM]). J Med Toxicol. 2008;4(3):167-9.

20. Dargan PI, Button J, Hawkins L, Archer JR, Ovaska H, Lidder S, Ramsey J, Holt DW, Wood DM. Detection of the pharmaceutical agent glaucine as a recreational drug. Eur J Clin Pharmacol. 2008;64(5):553-4.

21. Measham F, Moore K, Newcombe R, Welch Z. Tweaking, bombing, dabbing and stockpiling: The emergence of mephedrone and the perversity of prohibition. Drugs and Alcohol Today. 2010;10:14-21.

22. Davies S, Wood DM, Smith G, Button J, Ramsey J, Archer R, Holt DW, Dargan PI, Purchasing ‘legal highs’ on the Internet--is there consistency in what you get? QJM. 2010;103(7):489-93.

23. Schmidt MM, Sharma A, Schifano F, Feinmann C. “Legal highs” on the net-Evaluation of UK-based Websites, products and product information. Forensic Sci Int. 2010 Jul 20.

24. Brandt SD, Sumnall HR, Measham F, Cole J. Analyses of secondgeneration ‘legal highs’ in the UK: initial findings. Drug Test Anal. 2010;2(8):377-82.

25. Brandt SD, Wootton RC, De Paoli G, Freeman S. The naphyrone story: The alpha or beta-naphthyl isomer? Drug Test Anal. 2010;2(10):496-502.

26. Jones AL. Legal ‘highs’ available through the Internet-implications and solutions? QJM. 2010;103(7):535-6.

Opublikowane

2011-05-01