Poziom agresji i złości u młodzieży nadużywającej substancji psychoaktywnych
Słowa kluczowe:
agresja, złość, rodki psychoaktywne, młodzieżAbstrakt
Cel. Celem badan była ocena poziomu agresji i złości u młodzieży nadużywającej substancji psychoaktywnych.
Materiał i metody. Przebadano 100 osób nadużywających środków psychoaktywnych. W skład grupy kontrolnej wchodziło 301 osób, nieleczonych do tej pory z powodu zachowań ryzykownych. W niniejszej pracy wykorzystano Skale Wyrażania Złości (SEG) autorstwa N. Oginskiej-Bulik i Z. Jurczyńskiego oraz Inwentarz psychologicznego syndromu agresji (IPSA) Z. Gasia.
Wyniki. Przy ocenie agresji przy zastosowaniu skali IPSA stwierdzono, ze w porównaniu do grupy kontrolnej młodzież nadużywająca środków psychoaktywnych osiągała niższe rezultaty w takich kategoriach zespołu agresji, jak: samoagresja emocjonalna (SE) i fizyczna (SF), tendencje niezamierzonej agresji (NSE), agresja przenoszona (APR) oraz agresja pośrednia (APO), agresja fizyczna przeciwko środowisku (AF),kontrola agresywnego zachowania (K), tendencja do działań odwetowych (O). Grupa badana także osiągała niższe wyniki w skali kontroli zachowań agresywnych, co oznacza, ze potrafiła mniej skutecznie kontrolować objawy agresji. Przy zastosowaniu skali SEG w celu badania intensywności i typu złości, potwierdzono różnice pomiędzy grupa badana i kontrolna w zakresie natężenia zarówno złości zewnętrznej jak i wewnętrznej. Młodzież w grupie NU osiągnęła wyższe wyniki w skali mierzącej złość skierowana do środka.
Omówienie. Jest wiele badan na temat roli agresji jako zależnej osobowości jak również jej przedstawienie w związkach międzyludzkich. Agresja została potwierdzona również wśród młodych alkoholików. Braucht i Cekiera wymieniają porywczość i wybuchowość wśród młodzieży nadużywającej substancji psychoaktywnych. Częste napady złości i wrogości, zarówno słownej i pozasłownej, skierowane przeciw rodzicom i nauczycielom, będące częścią profilu osobowości młodzieży uzależnionej od narkotyków, są wymieniane przez Maxwell’a. Cekiera i Dimoff oraz Carter potwierdzają wrogość i agresje wśród osób nadużywających substancji psychoaktywnych, a skierowana przeciwko innym i im samym.
Wnioski. Nasza praca potwierdza występowanie agresji przeciwko innym i samym sobie oraz tendencje do współistnienia zachowań ryzykownych oraz społecznie szkodliwych form agresji u młodzieży nadużywającej substancji psychoaktywnych
Bibliografia
1. Windle M, Thatcher Shope J, Bukstein O. Alcohol Use. In: Diclemente RJ, Hansen WB, Ponton LE, editors. Handbook of adolescent health risk behavior. New York-London: Plenum Press; 1996. p. 115-59.
2. Jessor R, Jessor S. Problem behavior and psychosocial development. A longitudinal study of youth. New York: Academic Press; 1977.
3. Brook J, Brook D, Gorton A, Whiteman M, Cohen P. The psychosocial etiology of adolescent drug use: A family interactional approach. Genet Soc Gen Psych. 1990;116(2):111-267.
4. Gas ZB. Inwentarz Psychologiczny Syndromu Agresji. Przeglad Psychologiczny. 1980 (vol. XXIII); 1:143-58.
5. Cekiera Cz. Toksykomania. Warszawa: PWN; 1985b.
6. Braucht GN. Psychosocial research on teenage drinking: Past and future. In: Scarpitti FR, Datesman SK, editors. Drugs and Youth Culture. Beverly Hills: Sage Publications Inc.; 1980. p. 109-43.
7. Maxwell R. Dzieci, alkohol, narkotyki. Przewodnik dla rodziców. Gdansk: Gdanskie Wyd. Psychologiczne; 1994.
8. Dimoff T, Carper S. Jak rozpoznac czy dziecko siega po narkotyk. Warszawa: ELMA Books; 2000.
9. Brook JS, Whiteman M, Finch SJ, Cohen P. Young adult drug use and delinquency: Childhood antecedents and adolescent mediators. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1996;35:1584-92.
10. Wagner EF, Substance use and violent behavior in adolescence. Aggress Violent Beh. 1996. p. 375-87.
11. Epstein JA, Botvin GJ, Diaz T, Williams C, Griffi n K. Aggression, victimization and problem behavior among inner-city minority adolescents. J Child Adolesc Subst Abuse. 2000;9:51-66.
12. Huang B, White HR, Kosterman R, Catalano RF, Hawkins JD. Developmental associations between alcohol and interpersonal aggression during adolescence. J Res Crime Delinq. 2001;38:64-83.
13. Unger JB, Sussman S, Dent CW. Interpersonal confl ict tactics and substancje use among high-risk adolescents. Addict Behav. 2003;28:979- 87.
