Interwencja na rzecz lokalnej społeczności - stopień satysfakcji i ocena zajęć sportowo rekreacyjnych uczestników wrocławskiego programu promocji zdrowia i profilaktyki uzależnień „trener osiedlowy”
Słowa kluczowe:
lokalna społeczność, program, promocja zdrowiaAbstrakt
Wstęp. Władze wielu dużych metropolii, chcąc zmniejszyć poziom przestępczości, zamiast zatrudniać setki kolejnych ochroniarzy i policjantów, zaczęły budować boiska do koszykówki oraz skate-parki dla rolkowców, deskorolkowców i rowerzystów. Wiele programów o długofalowym oddziaływaniu, jak nowojorska „Nocna Liga Koszykówki” (Midnight
Basketball Leagues) czy brytyjski „Football i Lokalna Społeczność”, prowadzonych w latach 2002-2005 we współpracy z klubami sportowymi, przyczyniło się do zmniejszenia przestępczości i patologii, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Sport, zatem może mieć szanse szerszego oddziaływania w wymiarze psychospołecznego dobrostanu lokalnych społeczności. Dotyczyć to może rożnych grup adresatów, zarówno tych ze środowisk marginalnych jak i grup ryzyka, kiedy oddziaływanie ma charakter profilaktyczny, ale również dla grup traktujących sport na osiedlu jako element stylu życia i zagospodarowania czasu wolnego.
Cel. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie oceny zajęć oraz stopnia satysfakcji z udziału w zajęciach w czasie wszystkich badanych faz rozwoju programu „Trener osiedlowy” w latach 2006 - 2008.
Materiał i metoda oraz organizacja badań. Do oceny wartości programu wykorzystano następujący zestaw narzędzi podstawowych: arkusz U, arkusz T-1, arkusz T-2 i arkusz O. Arkusz U wypełniali uczestnicy zajęć i zawierał on 5 pytań. Arkusze T-1 i T-2 wypełniali trenerzy osiedlowi i zawierały one po 11 pytań w odniesieniu do zajęć organizowanych w początkowej i zaawansowanej fazie obserwacji. Arkusz O wypełniali przeszkoleni ewaluatorzy. Zawierał on 3 grupy po 10 pytań. Badania były przeprowadzane w miejscach odbywania się zajęć, czyli na boiskach szkolnych i podwórkach dzielnic Wrocławia. Na przełomie października i listopada 2006 roku dokonano wstępnej ewaluacji programu. II tura badań odbyła się w 2007a III w 2008, obydwie na przełomie września i października.
Wnioski. Z badań propozycji wrocławskiej wynika bardzo wyraźnie demokratyzacja całego procesu. Uczestnicy czują się odpowiedzialni za zajęcia i mają poczucie ich kreowania
Bibliografia
1. Hamilton N, Bhatti T. Population health promotion: An integrated model of population health and health promotion. Ottawa: Health Canada, 1996.
2. Health Promotion. A Discussion Document on the Concept and Principles, WHO, Copenhagen, 1984.
3. Taylor MJ, Edwards R. Sports participation, delinquency and substancje use among rural, African- American girls. Poster presented AT the annual meeting of the American Psychological Association, San Francisco, CA, 2001.
4. Botvin GJ, Baker E, Dusenbury L, Tortu S, Botvin EM. Preventing adolescent drug abuse through a multimodal cognitive-behavioral approach: Results of a 3-year study. J Consult Clin Psych, 1990, 58: 437–46.
5. Galambos N, Leadbeater B. Trends in adolescent research for the New millenium. Inter J Behav Develop. 2000, 24(3): 289-94.
6. Czapiński J. (ed.) Raport z badań pt. „Szkoła bez przemocy”, przeprowadzonych w latach 2006-2007.
7. Esterling BA. L’Abate L, Murray E, Pennebaker JW. Empirical foundations for writing in prevention and psychotherapy: Mental and physical health outcomes. Clin Psych Rev. 1999, 19(1): 79-96.
8. Kulmatycki L. Proposal for a new perspective in Wrocław’s Health Promotion, The Report of the International City Meeting on the Feasibility and Desirability to Start an MCAP on Drugs, WHO, Rotterdam, 1995.
9. Kulmatycki L, Surynt A. Trener osiedlowy, program promocji zdrowia i profi laktyki uzależnień, Raport końcowy z badań 2006-2008, (materiał niepublikowany), Wrocław 2009.
10. Goldstein AP, Glick B. Aggression Replacement Training: Curriculum and Evaluation. Simulation and Gaming 1994; 25(1): 9–26.
11. Hartmann D. Notes on midnight basketball and the cultural politics of recreation, race and at-risk urban youth. J Sport Soc Issues. 2001; 25(4): 339-71.
12. Levy SR, Baldyga W, Jurkowski JM. Developing community health promotion interventions: Selecting partners and fostering collaboration. Health Prom Practice 2003; 4(3): 314-22.
13. Kornberg MS, Caplan G. Risk factors and preventive intervention
in child psychopathology: A review. J Primary Prev. 1980; 2 (1): 71- 133.
14. Weissberg RP, Bell Dougla N. A Meta-analytic review of primary
prevention programs for children and adolescents: contributions and caveats; Am J Commun Psych. 1997; 25.
15. Wallerstein N. Powerlessness, empowerment, and health: Implications for health promotion programs. Am J Health Prom. 1992; 6:197- 205.
16. Van Lier P, Vitaro F, Eisner M. Preventing aggressive and violent behavior: using prevention programs to study the role of peer dynamic In maladjustment problems. Eur J Crim Policy Res. 2007; 13: 277–96.
