Niepożądane odczyny poszczepienne u dzieci hospitalizowanych w latach 1999 -2009
DOI:
https://doi.org/10.12923/j.0044-2011/123-1/a.10Słowa kluczowe:
szczepionka, niepożądany odczyn poszczepienny, bezpieczeństwo szczepień, profilaktyka zakażeńAbstrakt
Wstęp. Szczepienia ochronne wiążą się z ryzykiem występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP). W 1991 roku WHO wprowadziło nadzorowanie NOP.
Cel. Celem pracy była analiza epidemiologiczna dokumentacji medycznej wszystkich dzieci hospitalizowanych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Kielcach z rozpoznanym Niepożądanym Odczynem Poszczepiennym.
Materiał i metody. Przeanalizowano dokumentację 29 dzieci hospitalizowanych w latach 1999-2009 z powodu NOP, które otrzymały do trzech szczepionek jednoczasowo o charakterze poliwalentnym. Wyniki opracowano statystycznie.
Wyniki. Stwierdzono, że 64 szczepionki mogły być jego przyczyną: 19 przeciwko Polio; 18 skojarzonych pełno komórkowych przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi DTP; 10 przeciwko Haemophillus influenzae typu B; oraz po 5 skojarzonych: Infanrix Hexa i DTPa oraz przeciwko Pneumokokom, przeciwko WZW B, przeciwko Rotawirusowi i odrze. Były to drugie i trzecie dawki wg kolejności podawania. Stwierdzono następujące rodzaje NOP: epizod hipotoniczno-hyporeaktywny (HHE) i ciągły płacz dziecka u 7 dzieci, drgawki gorączkowe u 6, drgawki niegorączkowe u 4. U 7 dzieci rozpoznano choroby współistniejące po szczepieniu (zapalenie płuc u 2, zapalenie gardła u 2, zakażenie układu moczowego u 2 oraz u jednego dziecka nieżyt żołądkowo-jelitowy). Wyleczenie pozwoliło kontynuować szczepienia.
Wnioski. Szczepionki Polio, DTP i HiB były najczęstszą przyczyną NOP pod postacią epizodu hypotoniczno-hyporeaktywnego, ciągłego płaczu dziecka i drgawek gorączkowych. Nie stwierdzono dodatniej korelacji między liczbą podanych składników w szczepionkach a częstością NOP. Wszystkie dzieci z NOP wyleczono bez czasowego lub trwałego zdyskwalifikowania z kontynuacji szczepień i zalecono mniej reaktogenną szczepionkę acelularną DTPa. Należy dążyć do rzetelnej rejestracji NOP, również, gdy pacjenci
z tego powodu nie wymagają hospitalizacji.
Bibliografia
1. Magdzik W. Szczepionki i immunoglobuliny. Informator. Warszawa: PZWL; 1999.
2. Zieliński A. Niepożądane odczyny poszczepienne. In: W. Magdzik, D. Naruszewicz-Lesiuk, A. Zieliński A (ed). Wakcynologia. Bielsko- Biała: Alfa-medica press; 2007.p. 102-9.
3. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2008 r. Nr 234, poz. 157 z późn. zm.).
4. Szczuka I. Bezpieczeństwo szczepień BCG – niepożądane odczyny poszczepienne. Część II. Przyczyny powstania niepożądanych odczynów poszczepiennych. Postępowania kliniczne. Przegl Epidemiol. 2002;56:15-28.
5. Pac. M. Niepożądane odczyny poszczepienne po szczepieniu przeciwko poliomyelitis u dzieci z zaburzeniami odporności. Standardy Med. 2003;5:106-72.
6. Zieliński A, Mazurowska-Magdzik W. Przeciwwskazania do szczepień i niepożądane odczyny poszczepienne. Przegl Epidemiol 2000; 30:102- 8.
7. PTP. Zarząd Główny. Uodpornienie sztuczne przeciw chorobom zakaźnym u dzieci i młodzieży. In: B. Wojnowska, I. Szejner-Milard (ed). Poradnik dla lekarzy. Lublin: Czelej; 1997.
8. WHO/Unicef Reviev of National Immunization Coverage, 1980-2003. WHO 2004. Vaccines, Immunisation and Biologicals. In: www.who.inf/ vaccines-survillance.
9. Zieliński A. Odporność zbiorowiskowa. In: W. Magdzik, D. Narusze- wicz-Lesiuk, A. Zieliński (ed). Wakcynologia. Bielsko-Biała: Alfa– medica press; 2005. p.46-53.
10. Żabicka J, Sitarska-Gołębiowska J. Postęp programu eradykacji polio- myelitis w Polsce. Meldunek 5/B/00:3-4.
11. Rudkowski Z. Eradykacja globalna poliomyelitis – nowa strategia szczepień z użyciem szczepionki inaktywowanej. Pol Med Rodz. 2000;2:163-8.
12. Bernatowska E. Eradykacja poliomyelitis, zmiany w zakresie szczepień w Polsce. Przeg Pediatr. 2000;30(4):263-6.
13. Gołębiowska M. Szczepienia skojarzone w praktyce lekarza pediatry. Nowa Pediatria. 2000;2:6-11.
14. Gzyl A. Skuteczność a bezpieczeństwo szczepionek przeciw krztuścowi. Pediatria Pol. 2004;79(11):927-33.
15. Czajka H, Wysocki J. Zespół hipotoniczno-hiporeaktywny (HHE) po zastosowaniu skojarzonej, pełnokomórkowej szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTPw). Neurol Neurochir Pol. 2004;1:16-20.
16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych z 21.12.2009 roku. (Dz.U. 09.254.1711).
