Uczniowie szkół podstawowych w Polsce nie posiadają wystarczającej wiedzy do udzielania pierwszej pomocy osobom poparzonym
Słowa kluczowe:
oparzenia, edukacja zdrowotna, pierwsza pomocAbstrakt
Wstęp. Oparzenia należą do najpospolitszych urazów. Mogą dotyczyć każdego człowieka, a szczególnie często występują u dzieci. Powodują często istotne obrażenia fizyczne. Poważne oparzenia wymagają drogiego, długotrwałego leczenia oraz rehabilitacji. Niejednokrotnie mogą być przyczyną wyjściową śmierci. Pomimo wielokierunkowego leczenia osoby z oparzeniem, może ona zostać trwale niepełnosprawną. Poprawę dotyczącą zmniejszenia częstości tego typu obrażeń może przynieść profilaktyka pierwotna, do której można zaliczyć prawidłowo przeprowadzaną edukację zdrowotną.
Cel. Celem badania jest ocena stanu wiedzy uczniów szkoły podstawowej na temat oparzeń oraz zasad udzielania pierwszej pomocy osobom oparzonym.
Materiał i metoda. Prezentowane badania zostały wykonane wśród uczniów klas IV-VI Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu. Narzędziem badawczym była autorska ankieta wykonywana dwukrotnie: pierwszy raz oceniano wyjściową wiedzę uczniów, a ponownie po krótkim (2 x 45 minut) szkoleniu na temat oparzeń oraz postępowania z osobami poparzonymi. Do oceny statystycznej danych wykorzystano test chi kwadrat. Wartość p<0,05 przyjęto za statystycznie istotną.
Wyniki. W badaniu udział wzięło 151 spośród 202 uczniów uczęszczających do klas IV-VI. Średnia wartość prawidłowych odpowiedzi wyniosła 56,50% w preteście. Po przeprowadzeniu szkolenia zwiększyła się do 79,88%. Najwyższy odsetek prawidłowych odpowiedzi odnotowano w klasie VI, najniższy w klasie IV, jednak różnice nie były statystycznie znamienne.
Wnioski. Przeprowadzone badanie wykazało, że wiedza uczniów szkół podstawowych nie jest wystarczająca, aby mogli oni w prawidłowy sposób udzielać pierwszej pomocy osobom poparzonym.
Bibliografia
1. Alson RL, Tread RC. Oparzenia. In: Basic Trauma Life Support dla paramedyków i ratowników medycznych. Kraków: Wydanie Polskie Medycyna Praktyczna; 2006. p. 207-25.
2. Cline DM, Ma OJ, Tintinalli JE. Medycyna ratunkowa (1st Polish edition; ed. Juliusz Jakubaszko). Wrocław: Urban & Partner; 2003.
3. Dudak K. Czy uczyć pierwszej pomocy w szkole podstawowej?, Edukacja dla Bezpieczeństwa. 2001;3(4):61-4.
4. Strużyna J. Wczesne leczenie oparzeń. Warszawa: PZWL; 2006.
5. Żuratyński P, Brudny J, Łukomska A, Ślęzak D, Szrajda J. Analiza przypadków oparzeń na podstawie danych ze Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu w roku 2004. In: Medycyna Ratunkowa w Polsce: zima 2009. Wrocław: Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowej; 2009. p.139-59.
6. Czajkowska K. Stany zagrożenia zdrowia i życia spowodowane oparzeniami. Bachellor thesis, Bydgoszcz: Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera; 2005.
7. Fibak J. Chirurgia. Warszawa: PZWL; 2005.
8. Stebelski M. Pierwsza pomoc w szkole. Kierowanie szkołą. 2007;3(103). 9. Ustawa z dnia 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U.nr. 191 z 20 Października 2006 , pos. 1410).
10. Sobków R. Jak realizowany jest w mojej szkole program udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej? Edukacja dla Bezpieczeństwa. 2002;3:33-4.
11. Jasińska D. Program profilaktyki i zapobiegania skutkom oparzeń w klasach IV–VI szkoły podstawowej. Lublin; 2001, www.interklasa.pl (on-line: 01-06-2010).
12. Pękała T. „Żyj bezpiecznie” Program profilaktyki i zapobiegania skutkom oparzeń dla klas I-VI szkoły podstawowej. Edukacja dla Bezpieczeństwa. 2001;2:49-50.
13. Kubiak K. Pierwsza pomoc – wspólna sprawa. Na Ratunek. 2009;2(10):26–2.
14. Kalina RM, Kałużny R, Kądziołka W. Gotowość niesienia pomocy innym przez różne grupy społeczne. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2000;2/3:89-94.
15. Paciorek P, Cichańska M, Branicka T, Pawlikowska-Cichy J. Kształcenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy przez studentów Ratownictwa Medycznego. Analiza doświadczeń. In: Koniecznego J, Sroki K, ed. Jarocin Samorząd terytorialny – od społeczeństwa ryzyka do społeczeństwa bezpieczeństwa. Poznań, Szczecin: ARP Promocja 21; 2006. p. 244-53.
