Jakość życia a zachowania zdrowotne w grupie uczestników Uniwersytetu Trzeciego Wieku – badanie wstępne
Słowa kluczowe:
jakość życia, zachowania zdrowotne, człowiek starszyAbstrakt
Wstęp. Uniwersytet Trzeciego Wieku przez swoje zadania wpisuje się w politykę nowoczesnego, wysoko rozwiniętego społeczeństwa, którego celem jest stworzenie takich warunków osobom starszym, by mogły nie tylko cieszyć się dobrym zdrowiem, ale poprawiać jakość życia poprzez właściwe zachowania zdrowotne.
Cel. Celem pracy było poznanie zależności pomiędzy oceną jakości życia a zachowaniami zdrowotnymi uczestników Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Materiał i metody. Średnia wieku grupy badanej wyniosła 65,0±6,4. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem kwestionariusza do badania jakości życia WHOQOL-BREF oraz Inwentarz Zachowań Zdrowotnych IZZ.
Wyniki. Ogólna jakość życia była na poziomie 61,0±9,6 pkt. Najwyższy poziom jakości życia stwierdzono w dziedzinie fizycznej, natomiast największe deficyty występują w dziedzinie środowiskowej oraz relacjach społecznych (p=0,004). Zachowania zdrowotne u większości badanych były na poziomie przeciętnym (51%) lub wysokim (34%), a tylko 14% na niskim. Średni wynik zachowań zdrowotnych (IZZ) wynosił 86,8±14,3 pkt., a dla poszczególnych kategorii: 3,58, 3,66, 3,76, 3,39 (odpowiednio – nawyki żywieniowe, zachowania profilaktyczne, nastawienie psychiczne, praktyki zdrowotne). Zadowolenie z jakości swojego życia zadeklarowało 51%, a 60% zadowolenie ze swojego zdrowia. Nie stwierdzono istotnej statystycznie korelacji pomiędzy oceną jakości życia a zachowaniami zdrowotnymi.
Wnioski. Wstępny charakter badania na tym etapie może mieć aspekt praktyczny, wykorzystany do planowania tematyki wykładów dla uczestników Uniwersytetu Trzeciego Wieku, w których poprawa jakości życia będzie najważniejszym celem.
Bibliografia
1. Ambroży D. Zdrowie jako wartość w przestrzeni aksjologicznej. In: Ann UMCS Sect D. Promocja zdrowia w hierarchii wartości. 2005;40:2-7.
2. Muszalik M, Kędziora-Kornatowska K. Jakość życia przewlekle chorych pacjentów w starszym wieku. Gerontol Pol. 2006;14(4):185-6, 188-9.
3. Grodzki T, Kocemba J, Skalska A. Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Podręcznik dla lekarzy i studentów. Gdańsk: Via Medica; 2007.
4. Panek A. Aktywność wolnoczasowa seniorów jako profilaktyka, terapia, jako styl i sens życia. Państwo i Społeczeństwo. 2007;(3):159-68.
5. Wołowicka L, Jaracz K. Polska wersja WHOQOL-100 i WHOQOL-BREF. In: Wołowicka J (ed) Jakość życia w naukach medycznych. Poznań; 2001.
6. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa:Pracownia testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2001. p.116-24.
7. Moczko JA, Bręborowicz GH, Tadeusiewicz R. Statystyka w badaniach medycznych. Warszawa: Springer PWN; 1998.
8. Muszalik M, Kędziora-Kornatowska K. Jakość życia przewlekle chorych pacjentów w starszym wieku. Gerontol Pol. 2006;14(4):185-9.
9. Farnik-Brodzińska M, Pierzchała W. Znaczenie badań jakości życia w przewlekłych chorobach układu oddechowego w aspekcie holistycznego pojęcia medycyny. Wiad Lek.1998;(7-8):316-20.
10. Dybinska E. Społeczno-środowiskowe uwarunkowania zachowań rekreacyjnych osób w wieku poprodukcyjnym. Ann UMCS Sect D. 2007;62(2):131-7.
11. Kowalik S, Ratajska A, Szmaus A.W poszukiwaniu nowego wymiaru jakości życia związanego ze stanem zdrowia. In: Jakość życia w naukach medycznych Quality of life in medical sciences. Poznań; 2001. p. 17-9.
12. Zielińska-Więczkowska H, Kędziora-Kornatowska K. Jakość życia chorych z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym w wieku podeszłym na tle zmiennych społeczno-demograficznych (część I). Pielęg XXI w. 2006;4(17):117-20.
13. Kozieł D, Kaczmarczyk M, Naszydłowska E, Gałuszka R. Wpływ kształcenia w Uniwersytecie Trzeciego Wieku na zachowania zdrowotne ludzi starszych. Studia Medyczne. 2008;12:23-8.
14. Franek G, Cabaj M. Zachowania zdrowotne ludzi w starszym wieku. Ann UMCS Sect D. 2007;62(suppl.18):157, 221.
15. Borzucka D, Rektor Z. Motywy podejmowania aktywności fizycznej przez ludzi starszych. In: Promocja zdrowia w hierarchii wartości. Lublin. Ann UMCS Sect D. 2005;60(suppl.16):43, 193.
16. Żołnierczuk-Kieliszek D. Zachowania zdrowotne i ich związek ze zdrowiem. Lublin: Wydawnictwo Czelej; 2002.
17. Łój G. Rehabilitacja a jakość życia osób w starszym wieku. Gerontol Pol. 2007;4(15):153.
