Samorządy terytorialne a profilaktyka HIV/AIDS
Słowa kluczowe:
HIV, AIDS, samorząd, gmina, powiat, program zdrowotnyAbstrakt
Mimo znacznego postępu medycznego, jaki dokonał się w zakresie leczenia zakażeń spowodowanych przez wirus HIV, ciągle najskuteczniejszym sposobem walki z wirusem pozostaje profilaktyka zdrowotna połączona z edukacją. Działania prewencyjne powinny być prowadzona przez administrację rządową, ale również przez samorządy terytorialne. W Polsce polityka zdrowotna dotycząca problematyki HIV/AIDS jest w bardzo słabym stopniu realizowana przez samorządy terytorialne. Przyczyną takiego stanu jest m.in. brak znajomości prawa w zakresie profilaktyki HIV/ AIDS, brak zrozumienia potrzeb zdrowotnych lokalnych społeczności a także brak środków finansowych. Podstawowa rola samorządu terytorialnego w zakresie HIV/AIDS, powinna obejmować działania polegające na zorganizowaniu kompleksowych przedsięwzięć profilaktycznych o charakterze medycznym i społecznym. Działania te powinny uwzględniać lokalne uwarunkowania i obejmować takie elementy jak: stałe monitorowanie zakażeń HIV w terenie, zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń HIV poprzez zorganizowanie odpowiednich działań prewencyjnych, tworzenie lokalnych Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych, w których można bezpłatnie i anonimowo wykonać testy w kierunku HIV, wsparcie finansowe dla organizacji pozarządowych działających w zakresie HIV/AIDS. W Polsce jest wiele aktów prawnych pozwalających na skuteczne opracowanie i realizację działań prozdrowotnych przez samorządy terytorialne. Podstawowym aktem prawnym jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2005 r. w sprawie Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV (Dz. U. z dnia 30 września 2005 r.1). W Rozporządzeniu w odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego zrezygnowano ze szczegółowego określenia zadań do realizacji, ograniczając się do zdefiniowania ogólnych kierunków działań. Pozostawiono władzom lokalnym samodzielność w podejmowaniu decyzji.
1 Od dnia 1 stycznia 2012 r. będzie obowiązywało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS
Bibliografia
1. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV, Opieki nad Żyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS na lata 2004–2006. Ministerstwo Zdrowia. Warszawa; 2004.
2. Strona internetowa www.aids.gov.pl/epidemiologia
3. Dane wewnętrzne Krajowego Centrum ds. AIDS.
4. Uchwała Nr 941/77/07 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 27 listopada 2007 roku w sprawie Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na lata 2007–2011.
5. Strona internetowa www.pzh.gov.pl
6. Karski Jerzy B. Polityka zdrowotna samorządu terytorialnego. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu; 2009.
7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2005 r. w sprawie Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV (Dz. U. z dnia 30 września 2005 r.).
8. Harmonogram realizacji Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na lata 2007-2011. Ministerstwo Zdrowia. Warszawa; 2006.
9. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Tekst z dnia 2 kwietnia 1997 r.
10. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015. Załącznik do Uchwały nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r.
11. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity z 2008 roku Dz. U. Nr 164, poz. 1027).
12. Baka K, Machaluk K. Ustawa o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer; 2000.
13. Słońska Z, Woynarowska B. Programy dla zdrowia w społeczności lokalnej. Warszawa: Instytut Kardiologii; 2007.
14. Hejda A, Okulicz-Kozaryn K. Zapobieganie narkomanii w gminie. Zasady tworzenia gminnych programów przeciwdziałania narkomanii. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii; 2007.