Ocena stanu zdrowia jamy ustnej u pacjentów reprezentujących pro- lub anty-zdrowotne style życia
Słowa kluczowe:
styl życia, promocja zdrowia, higiena jamy ustnejAbstrakt
Wstęp. Ogólnie pojęty styl życia odnosi się do zespołu codziennych zachowań specyficznych dla danej jednostki, które mogą się zmieniać w zależności od kontekstu społeczno-środowiskowego. Jednocześnie styl życia odgrywa bardzo ważną rolę w promocji zdrowia oraz zapobieganiu i leczeniu chorób.
Cel. Celem pracy była ocena stanu zdrowia jamy ustnej u pacjentów reprezentujących pro lub antyzdrowotne style życia.
Materiał i metody. Badaniami objęto grupę 177 pacjentów. Przeprowadzono badanie podmiotowe w formie anonimowej ankiety na temat stylu życia i zachowań zdrowotnych i badanie przedmiotowe pozwalające określić stan uzębienia, przyzębia i poziom higieny jamy ustnej. Pytania dotyczące stylu życia opracowane zostały na podstawie kwestionariusza utworzonego przez American Public Health Service. Według udzielonych odpowiedzi tworzono profil zdrowotny każdego pacjenta kwalifikując go do jednej z trzech grup o typie zachowań: prozdrowotnych, antyzdrowotnych lub pośrednich.
Wyniki. Prozdrowotny styl życia prowadziło 32,20% badanych osób, 13,56% wykazywało wybitnie negatywne zachowania zdrowotne, a ponad połowa (54,24%) w umiarkowany sposób dbała o swoje zdrowie. Średnia liczba PUW w grupie osób preferujących prozdrowotny styl życia wynosiła 16,59 i była niższa niż średnie liczby PUW w pozostałych grupach (17,48 u osób prowadzących antyzdrowotny styl życia, a 17,19 w grupie zachowań pośrednich).
Wnioski. Stwierdzono, że preferencje dotyczące stylu życia istotnie zależą od wieku, płci i statusu materialnego, w mniejszym stopniu od wykształcenia, a nie są zależne od aktywności zawodowej. Najkorzystniejsze parametry badania klinicznego stwierdzono u osób prowadzących prozdrowotny styl życia, natomiast nie wykazano istotnych różnic pomiędzy stanem zdrowia jamy ustnej u osób wykazujących negatywne lub pośrednie zachowania zdrowotne.
Bibliografia
1. Slack-Smith LM, Mills CR, Bulsara MK, O’Grady MJ. Demographic, health and lifestyle factors associated with dental service attendance by young adults. Aust Dent J. 2007;52(3):205-9.
2. Petersen PE. The World Oral Health Report 2003: continuous improvement of oral health in 21st century- the approach of the WHO Global Oral Health Programme. Community Dent Oral Epidemiol. 2003;31(1):3-24.
3. Borysewicz–Lewicka M, Przystanowicz A. Aktualne tendencje w promocji zdrowia jamy ustnej. Stomatol Współcz. 2001;8(3):48-51.
4. Dybiżbańska E. Skuteczność stomatologicznej edukacji prozdrowotnej na podstawie doświadczeń międzynarodowych. Nowa Stomatol. 2005;3:139-41.
5. Strużycka I, Małkowska A, Stopa J. Efektywne sposoby promocji zdrowia jamy ustnej. Czas Stomatol. 2005;58(6):392-6.
6. Garg A. What’s in Your Patient’s Mouth? How lifestyle, disease, and the environment affect the oral cavity. Dent Implantol Update. 2010;3:20-4.
7. Płotka A. Styl życia jako nadawanie kształtu ludzkiej egzystencji. (cz. XVI) Alma Mater. 2010;1(74):90-7.
8. Płotka A. Zdrowy styl życia - jedno z naczelnych zadań współczesnej medycyny. (cz. XVII). Alma Mater. 2010;2(75):146-55.
9. Watt RG. Emerging theories into the social determinants of health: implications for oral health promotion. Community Dent Oral Epidemiol. 2002;30:241-7.
10. Ekbäck G, Nodrehaug-Astrøm A, Klock K, Ordell S, Unell L. Satisfaction with teeth and life-course predictors: a prospective study of a Swedish 1942 birth cohort. Eur J Oral Sci. 2010;118:66-74.
11. Pearce MS, Thomson WM., Walls A, et al. Lifecourse socio-economic mobility and oral health in middle age. J Dent Res. 2009; 88(10):938-41.
12. Kandelman D, Petersen PE, Ueda H. Oral health, general health and quality of life in older people. Spec Care Dentist. 2008;28(6):224-36.
13. Lee IC, Shieh TY, Yang YH, Tsai CC, Wang KH. Individuals’ perception of oral health and its impact on the health-related quality of life. J Oral Rehabil. 2007;34:79-87.
14. Locker D, Clarke M, Payne B. Self-perceived oral health status, psychological well-being, and life satisfaction in an older adult population. J Dent Res. 2000;79(4):970-5.
15. Ǻstrøm AN, Rise J. Socio-economic differences in patterns of health and oral health behaviour in 25 year old Norwegians. Clin Oral Invest 2001;5:122-8.
