Prozdrowotne zachowania mieszkańców Lubelszczyzny
DOI:
https://doi.org/10.12923/j.0044-2011/122/3/a.01Słowa kluczowe:
choroby nowotworowe, zachowania prozdrowotne, prewencja nowotworówAbstrakt
Wstęp. Świadomość istnienia czynników ryzyka indukujących powstanie i rozwój raka to ważny element w walce z nowotworami. Odpowiednie zachowania prozdrowotne mogą ograniczyć powstanie i rozwój raka. Utrzymywanie prawidłowej masy ciała, aktywność fizyczna, abstynencja alkoholowa i zdrowa dieta to jedne z głównych działań profilaktycznych, nie tylko w prewencji chorób nowotworowych.
Cel. Celem pracy była ocena prozdrowotnych zachowań mieszkańców województwa lubelskiego.
Materiał i metody. Badaniem objęto 1352 osoby zgłaszające się z różnych powodów do swojego lekarza pierwszego kontaktu. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz ankiety, a metodą badawczą był sondaż diagnostyczny. Pytania zawarte w ankiecie dotyczyły różnych aspektów zdrowego stylu życia.
Wyniki. Wiedza mieszkańców Lubelszczyzny na temat zachowań prozdrowotnych jest niewystarczająca i niekompletna. Analiza log-liniowa wykazała, że istotnymi statystycznie czynnikami wpływającymi na utrzymanie prawidłowej masy ciała, aktywność fizyczną, abstynencję alkoholową i dietę są interakcje wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania i płci.
Wnioski. Wnioski płynące z ankiety potwierdziły, że istnieje pilna potrzeba podniesienia świadomości społecznej na temat zachowań prozdrowotnych. Działania skierowane na promowanie zdrowego stylu życia muszą uwzględniać różnicę płci, zróżnicowanie społeczne, ekonomiczne oraz kulturowe.
Bibliografia
1. International Agency for Research on Cancer: Available from, http://www-dep.iarc.fr/WHOdb/WHOdb.htm>. 2008.
2. Krajowy Rejestr Nowotworow, Available from: http://epid.coi.waw.pl/krn/. 2008.
3. Doll, R.Peto, R. The causes of cancer: quantitative estimates of avoidable risks of cancer in the United States today. J Natl Cancer Inst. 1981;66(6):1191-308.
4. Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych, Dz.U. z 2005 r. Nr 143, poz.1200. 2005.
5. Frieden, TR, Myers JE, Krauskopf MS, et al. A public health approach to winning the war against cancer. Oncologist. 2008;13(12):1306-13.
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2003rZakres świadczeń zdrowotnych w szczególnosci badań przesiewowych, DzU Nr 45, poz.391.
7. Cheung WY, Neville BA, Cameron DB, et al. Comparisons of patient and physician expectations for cancer survivorship care. J Clin Oncol. 2009;27(15):2489-95.
8. Syczewska-Weber, K.Rucinski P. The main challenges of Polish oncology. Public Health Rep. 2008;123(5):655-63.
9. World Health Organization, Available from http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/82386/E93103.pdf. 2009.
10. Friedenreich CM, Orenstein MR. Physical activity and cancer prevention: etiologic evidence and biological mechanisms. J Nutr. 2002;132(suppl. 11):3456S-64S.
11. Friedenreich CM. Physical activity and cancer prevention: from observational to intervention research. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2001;10(4):287-301.
12. Gonzalez CA. Nutrition and cancer: the current epidemiological evidence. Br J Nutr. 2006;96 (suppl. 1):S42-45.
13. Norat T, Bingham S, Ferrari P, et al. Meat, fish, and colorectal cancer risk: the European Prospective Investigation into cancer and nutrition. J Natl Cancer Inst. 2005;97(12):906-16.
14. Gonzalez CA, Jakszyn P, Pera G, et al. Meat intake and risk of stomach and esophageal adenocarcinoma within the European Prospective Investigation Into Cancer and Nutrition (EPIC). J Natl Cancer Inst. 2006;98(5):345-54.
15. Agudo A, Cabrera L, Amiano P, et al. Fruit and vegetable intakes, dietary antioxidant nutrients, and total mortality in Spanish adults: findings from the Spanish cohort of the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC-Spain). Am J Clin Nutr. 2007;85(6):1634-42.
16. Guallar-Castillon, P, Rodriguez-Artalejo F, et al. Intake of fried foods is associated with obesity in the cohort of Spanish adults from the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition. Am J Clin Nutr. 2007;86(1):198-205.
17. Ahrens W, Jockel KH, Patzak W, et al. Alcohol, smoking, and occupational factors in cancer of the larynx: a case-control study. Am J Ind Med. 1991;20(4):477-93.
18. Ladeiras-Lopes R, Pereira AK, Nogueira A, et al. Smoking and gastric cancer: systematic review and meta-analysis of cohort studies. Cancer Causes Control. 2008;19(7):689-701.
19. Gonzalez CA, Pera G, Agudo A, et al. Smoking and the risk of gastric cancer in the European Prospective Investigation Into Cancer and Nutrition (EPIC). Int J Cancer. 2003;107(4):629-34.
20. Panasiuk L, Mierzecki A, Wdowiak L, et al. Prevalence of cigarette smoking among adult population in eastern Poland. Ann Agric Environ Med. 2007;17(1):133-8.
21. Polakowska M, Piotrowski W, Tykarski A, et al. Addiction to tobacco smoking in the Polish population. Results of the WOBASZ program. Kardiol Pol. 2005;3(6 suppl. 4):S626-631.
