Wypadki drogowe z udziałem pieszych – problem współczesnej medycyny i zdrowia publicznego
Słowa kluczowe:
wypadki drogowe, pieszy, epidemiologiaAbstrakt
Piesi są użytkownikami dróg, którzy mogą być zarówno potencjalnymi ofiarami, jak i sprawcami wypadków drogowych, a postęp techniczny w komunikacji drogowej powoduje wzrost prawdopodobieństwa zdarzeń drogowych, zwłaszcza z udziałem pieszych. W pracy omówiono wypadki drogowe z udziałem pieszych, a także ich przebieg od strony biomechaniki. Analizę problemu oparto na danych udostępnionych przez Dyrekcję Szpitala Wojewódzkiego w Przemyślu oraz Komendę Miejską Policji w Przemyślu. Źródłem informacji o obrażeniach poniesionych przez piesze ofiary wypadków były karty wyjazdowe Pogotowia Ratunkowego w Przemyślu, a o przyczynach wypadków - dane Wydziału Ruchu Drogowego.
Na podstawie danych z piśmiennictwa opisano fazy przebiegu potrącenia pieszego przez pojazd, a także przeanalizowano konkretne zdarzenia drogowe. Okoliczności potrącenia mogą być obecnie odtwarzane przy wykorzystaniu programów komputerowych, które ułatwiają weryfikację hipotez odnośnie przebiegu zdarzenia. Animacje komputerowe wykonuje się w tych przypadkach na podstawie rozmieszczenia śladów na drodze, lokalizacji uszkodzeń pojazdu i powypadkowego ułożenia ciała poszkodowanego.
W następstwie potrącenia pieszego zazwyczaj dochodzi do urazu wielonarządowego, a najczęściej uszkodzonymi okolicami ciała są w kolejności: głowa, klatka piersiowa, kończyny dolne, kończyny górne, miednica, brzuch i szyja. Dzięki znajomości biomechaniki wypadku i zaawansowanym programom komputerowym można odtworzyć okoliczności potrącenia pieszego, co ułatwia postawienie hipotezy, co do typu i mechanizmu potrącenia, a przez to pozwala łatwiej ustalić sprawcę.
Bibliografia
1. Kalinowski P, Czerska B. Epidemiologia urazów wśród hospitalizowanych w 2006 roku w 6 Szpitalu Wojskowym w Dęblinie. Prob Hig Epidemiol 2007;88 (supl 4):455-60.
2. Brongel L, Duda K (red.). Mnogie i wielonarządowe obrażenia ciała. Warszawa: PZWL; 2001.
3. Klukowski K. Medycyna wypadków w transporcie. Warszawa: PZWL; 2005.
4. Miazga M. Rodzaje uszkodzeń i problemy lecznicze związane z wypadkami w komunikacji drogowej – możliwości profilaktyki. Praca doktorska. Lublin: Uniwersytet Medyczny w Lublinie; 2008.
5. Brongel L. Złota godzina – czas życia, czas śmierci. Kraków: Krakowskie Wyd. Medyczne; 2000, s. 24-31.
6. GUS. Rocznik Statystyczny 2008.
7. Garlicki J, Mikuła W, Paczkowski PM. Epidemia urazów problemem stulecia. Służ Zdr 2001:94-5 (3089-90) http://www.sluzbazdrowia.com.pl/html/more3089b.php
8. Karski JB. Profilaktyka urazów w świetle działań Światowej Organizacji Zdrowia i Unii Europejskiej. W: III Międzynarodowa Konferencja Naukowa Epidemiologia chorób niezakaźnych w Polsce – ich następstwa zdrowotne i społeczne. Problemy w definiowaniu niepełnosprawności. Puławy 27-28 maja, 2004.
9. Goniewicz M, Wnuki T, Ostrowski M, Nogalski A, Klesza Z. Wypadki komunikacyjne jako przyczyny obrażeń u dzieci. Zdr Publ 2006;116(1):158–61.
10. Szozda R. Wypadki drogowe i ich związek z zabezpieczeniem społecznym – doniesienie wstępne. Zdr Publ 2006;116(1):162-3.
11. Lubek T, Nogalski A, Karski J, Ochal A. Problem straconych lat pracy u chorych z mnogimi obrażenia ciała. W: 60 Jubileuszowy Zjazd Towarzystwa Chirurgów Polskich – Pamiętnik. T. 1. Warszawa; 2002.
12. Hładki W. Ocena biologicznej niepełnosprawności u chorych po przebytych mnogich obrażeniach ciała. Przegl Lek 2004; 60:63-6.
13. Brongel L. Ciężkie mnogie i wielonarządowe obrażenia ciała: zasady postępowania. Przegl Lek 2003;59 (supl 7):56-62.
14. Dziennik Ustaw 1997 nr 88 poz. 553.
15. Teresiński G. Rekonstrukcja wypadku drogowego w oparciu o wybrane parametry biomechaniczne. Lublin: Wydawnictwo UM w Lublinie; 2008.
16. Materiały źródłowe Pogotowia Ratunkowego w Przemyślu.
17. Materiały statystyczne Komendy Policji w Przemyślu (2000 - 2007).
18. Reza A. Wypadki drogowe z udziałem pieszych. W: Problematyka prawna i techniczna wypadków drogowych Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych; 1998.
19. Marek Z, Jakliński A. Medycyna sądowa dla prawników. Wyd. II. Kantor Wydawniczy Zakamycze; 1999.
20. Dąbrowski A, Lichota E, Skrzypek A, Wojtaszek M, Maciejewski R, Głowacka M. Wstrząs urazowy – problem współczesnej medycyny i zdrowia publicznego, Zdr. Publ. 2009: 19(1); 112-9.