Problem palenia tytoniu wśród studentów w świetle badań ankietowych
Słowa kluczowe:
palenie tytoniu przez studentów, przyczyny palenia tytoniu, wiedza o szkodliwości palenia, motywacje do zerwania z nałogiemAbstrakt
Wstęp. Palenie tytoniu przez młodzież jest wciąż aktualnym problemem niosącym za sobą poważne skutki zdrowotne. Niestety, nałóg ten nadal wciąga nowe ofiary, pomimo licznych akcji antynikotynowych.
Cel. Problemem podjętym w niniejszej pracy było poznanie skali palenia papierosów przez studentów oraz odniesienie otrzymanych wyników do wcześniej przeprowadzonych przez nas badań ankietowych dzieci i młodzieży na tym samym terenie Polski i porównanie ich z wynikami innych autorów uzyskanymi na uczelniach w różnych regionach Polski. Studentom postawiono ten sam, co we wcześniejszych grupach wiekowych, szereg pytań w 9 blokach tematycznych.
Materiał i metoda. Badaniami objęto 344 mężczyzn i 487 kobiet z terenu południowo-wschodniej Polski w wieku 20-25 lat, studiujących na lubelskich wyższych uczelniach. Zastosowano anonimową ankietę.
Wyniki. Wśród objętych badaniami studentów odsetek palących wynosi 34,9% wśród mężczyzn i 26,9% wśród kobiet. Pierwszy kontakt z papierosem miał miejsce w wieku 5-23 lat. Największa liczba studentów rozpoczęła palenie w wieku 13-18 lat. Bardzo wysoki procent palaczy stwierdzono w przypadku, gdy oboje rodzice palą i gdy rodzice są fizycznymi pracownikami. Największy procent studentów pali w towarzystwie. Stwierdzono, że kilkanaście procent studentów wypala do 5 sztuk/dobę, a poniżej 5% więcej aniżeli 20 papierosów/dobę. Silną motywacją do zaprzestania palenia tytoniu jest dla badanych własna choroba, a dla studentek w jeszcze większym stopniu ciąża.
Wnioski. 1. Wśród przyczyn rozpoczęcia palenia tytoniu przed okresem studiów największą rolę odgrywa przykład palących kolegów. Natomiast w czasie studiów jest nią stres związany z tym okresem życia młodych ludzi. 2. Palenie papierosów przez studentów w dużym stopniu uwarunkowane jest czynnikami społeczno-ekonomicznymi. 3. Kontynuacja palenia wynika przede wszystkim ze względów towarzyskich. 4. Badane osoby mają wysoką świadomość o szkodliwości palenia. Rzetelna wiedza ma największy wpływ na decyzje o zerwaniu z nałogiem.
Bibliografia
1.Kawczyńska-Butrym Z. Zachowania wynikające z osobistego wyboru. Palenie papierosów. In: Kawczyńska-Butrym Z (ed). Uczelnia promująca zdrowie. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 1995.
2. Siemińska A, Jassem JM, Uherek M, Wilanowski T, Nowak R, Jassem E. Postawy wobec palenia tytoniu wśród studentów pierwszego roku medycyny. Pneumonol Alergol Pol. 2006;74:377-82.
3. Mojs E, Cybulski M, Strzelecki W, Gajewska E, Głowacka MD, Samborski W. Motywy palenia wśród studentów poznańskich wyższych uczelni. Analiza porównawcza. Przeg Lek. 2008;65(10):560-1.
4. Krechniak J. Nikotynizm. In: Seńczuk W (ed). Toksykologia. Warszawa: PZWL; 1990.
5. Gromysz-Kałkowska K, Unkiewicz-Winiarczyk A, Zwierzyk- Karłowska A. The problem of tobacco smoking among the young pe ople under the survey research. III. Secondary and technical school students. Annales UMCS sectio D. 2009; 64(1):38-46.
6. Kołpa M, Grochowska A, Kubik B, Schlegel-Zawadzka M. Palenie tytoniu wśród studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie kierunek pielęgniarstwo i informatyka. Probl Hig Epidemiol. 2007;88(supl.3):75-80.
7. Chodorowski Z, Sein Anand J, Salamon M, Waldman W, Wnuk K. Ocena nikotynizmu i picia alkoholu przez studentów wyższych uczelni Gdańska. Przeg Lek. 2001;58(4):272-5.
8. Dziankowska-Zaborszczyk E, Polańska K, Bąk-Romaniszyn I, Drygas W, Kaleta D. Rozpowszechnienie palenia tytoniu i biernej ekspozycji na dym tytoniowy wśród pielęgniarek. Przeg Lek. 2009;60(10):738-40.
9. Waalkens HJ, Cohen-Schotanus J, Adriaanse H, Knol K. Smoking habits. Euro-Resp J. 1992;5:49-52.
10. Wójtowicz-Chomicz K, Kowal M, Wójtowicz M, Borzęcki A. Próba oceny zachowań anty zdrowotnych studentów Akademii Medycznej w Lublinie. Probl Hig Epidemiol. 2007;88(1):108-11.
11. Osińska E, Gromysz-Kałkowska K, Zwierzyk-Karłowska A. The problem of tobacco smoking among the young people under the survey research. I. Primary school pupils. Annales UMCS sectio D.
2006;61:500-7.
12. Osińska E, Zwierzyk-Karłowska A, Gromysz-Kałkowska K. The problem of tobacco smoking among the young people under the survey research. II. Grammar school students. Annales UMCS sectio D. 2008; 63(1):125-32.
13. Kleszczewska E, Jaszczuk A, Szpakow A. Badania wiedzy oraz postaw wobec nałogu palenia papierosów wśród studentów wybranych kierunków w Polsce i na Białorusi. Przeg Lek. 2008;65(10):580-4.
14. Motyka A, Adamek R, Kurzępa-Hasan E, Bochenek K. Motywy, świadomość zagrożeń oraz rozpowszechnienie palenia tytoniu wśród studentów Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie. Przeg Lek. 2008;65(10):562-4.
15. Chmiel-Połać Z, Cybulska I. Palenie papierosów oraz inne czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego związanych z miażdżycą tętnic wśród młodzieży. Przeg Lek. 2008;65(10):437-45.
16. Sojka-Krawiec K, Mękarski B. Wybrane zachowania antyzdrowotne na przykładzie studentów I i IV roku Wydziału WFiF Politechniki Opolskiej. Annales UMCS sectio D. 2003; 58(Suppl 13):145-51.
17. Korczak C.W. Higiena. Warszawa: PZWL; 1998.
18. Kaleta D, Polańska K, Dziankowska-Zaborszczyk E, Drygas W. Antytytoniowe poradnictwo lekarskie. Przeg Lek. 2008;65(10):432-6.
