Wiedza młodzieży szkół ponadgimnazjalnych powiatu nowotarskiego na temat przyczyn i skutków nadwagi i otyłości oraz ich profilaktyki
Słowa kluczowe:
edukacja zdrowotna, młodzież, nadwaga, otyłośćAbstrakt
Wstęp. Badania epidemiologiczne dostarczają dowodów na zwiększającą się częstość występowania otyłości zarówno w Polsce jak i na świecie. Epidemia otyłości wynika głównie z uwarunkowań środowiskowych: dostępności wysoko przetworzonej, taniej żywności o znacznej zawartości tłuszczu i węglowodanów prostych oraz znacznego ograniczenia codziennej aktywności fizycznej. Najważniejszym czynnikiem warunkującym zdrowie jest właściwy styl życia i dlatego niezwykle istotne jest prowadzenie skutecznej edukacji zdrowotnej w wieku dorastania Istotną składową systemu opieki zdrowotnej obejmującego dzieci i młodzież jest edukacja wskazująca młodym ludziom możliwości dokonywania prozdrowotnych wyborów, co powinno mieć wpływ na poprawę stanu zdrowia społeczeństwa.
Cel. Celem pracy było poznanie wiedzy uczniów szkół ponadgimnazjalnych na temat zagadnień dotyczących profilaktyki otyłości i jej skutków oraz zapotrzebowania uczniów na edukację zdrowotną.
Materiał i metoda. Badania przeprowadzono w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu nowotarskiego od listopada 2007 roku do marca 2008 roku. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem techniki kwestionariusza ankiety skierowanej do 859 uczniów w wieku 16-19 lat (średnia wieku 17,4 roku), w tym 366 chłopców (40,3% ogółu badanych) i 493 dziewcząt (59,7% ogółu badanych).
Wyniki. Skuteczność edukacji zdrowotnej uczniów klas II szkół ponadgimnazjalnych powiatu nowotarskiego na temat zagadnień dotyczących profilaktyki nadwagi i otyłości i ich skutków, jest niezadowalająca.
Wnioski. Planując edukację zdrowotną młodzieży konieczne jest objęcie szczególną uwagą chłopców, którzy wykazują mniejszy poziom wiedzy i uwzględnienie zagadnień, na temat których uczniowie posiadają najniższy poziom wiadomości W celu podniesienia skuteczności, edukacja zdrowotna powinna być powiązana z programem profilaktyki i promocji zdrowia w szkole oraz powinna być realizowana w ścisłej współpracy z pracownikami szkoły i rodzicami.
Bibliografia
1. Maniecka-Bryła I, Bryła M, Drygas W. Epidemiological situation in the field of cardiovascular diseases in the beginning of the 21st century. Zdr Publ. 2006;116(3):427-30.
2. Supranowicz P, Miller M, Urban E. Students’ needs in the field of health education. Pediatr Pol. 2000;75(1):15-23.
3. Mianowana V, Dobrowolska B, Gałka R. Health education implemented by a nurse in school circumstances. Nursery of the 21st century. 2007;1(18):25-30.
4. Lee YH, Pratley RE. The evolving role of inflammation in obesity and the metabolic syndrome. Curr Diab Rep. 2005;5:70-5.
5. Makara-Studzińska M, Buczyja A, Morylowska J. Food – a friend and a foe. Psychological correlates of obesity – review o�fpublications. Zdr Publ. 2007;117(3):392-6.
6. Rywik S, Pająk A, Broda G i wsp. Frequency of overweight and obesity in selected populations of Poland. POL MONICA BIS Project. Med Metab. 2003;7(2):8-15.
7. Szostak–Węgierek D. Aerthosclerosis prevention of children and young adults. Pediatr Pol. 2007;82(7):550-8.
8. Lamerz A, Kuepper-Nybelen J, Bruning N. et al. Prevalence of obesity, binge eating, and night eating in a cross-sectional field survey of 6-year- old children and their parents in a German urban population. J Child Psychol Psychiatry. 2005;46(94):385-93.
9. Gandarillas A, Febrel C, Galan I. et al. Population at risk eating disorders in a Spanish region. Eat Weight Disord. 2004;9(3):179-85.
10. Marcysiak M, Zagroba M, Kubala M, et al. The knowledge of students of the Podkarpacie region about overweight, and their eating habits. Probl Pielęg. 2008;16(1,2):112-7.
11. Gunnell DJ, Frankel SJ, Nanchahal K, et al. Childhood obesity and adult cardiovascular mortality:a 57-y follow-up study based on the Boyd Or cohort. Am J Clin Nutr. 1998;67:1111-8.
12. Popek–Musialik D, Kujawska-Łuczak M, Bogdański P. Obesity and overweight- epidemics of the 21st century. Przew Lek. 2008;1(103):117-23.
13. Drygas W. Obesity. Environmental and sociomedical conditioning. Med Metab. 2003;7:47-51.
14. Manson JE, Skerrett PJ, Greenlandm P.et al. The escalating pandemics of obesity an sedentary life style. A call to action for clinicians. Arch Intern Med. 2004;3:249-58.
15. Kobos E, Leńczuk-Gruba A. Pedagogical aspects of health education of the work of a nurse in the circumstances of school and care of a student. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2007;3/4(20-21):43-50.
16. Kołłajtis-Dołowy A, Weber M. The state of nutrition knowledge and efficiency of teaching about nutrition of a selected group of children. Żyw Człow Metab. 2003;(1/2):188-91.
17. Kołłajtis-Dołowy A, Gułaj M. The evaluation of rudimentary nutrition knowledge of a group of mandatory military service soldiers. Żyw Człow Metab. 2001;XXVIII:647-52.
18. Gacek M, Fiedor M. Selected nutrition habits of teenagers aged 14- 18 years old during increased physical activity. Wychow Fiz Zdr. 2006;3:17-9.
19. Międzybrodzka A, Leszczyńska T, Pysz M. The questionnaire studies related to the level of knowledge of students of the Faculty of Food Technology of Agricultural University of Cracow in the field of human nutrition. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie. 1997;324:77-84.
20. Chemperek E, Żołnierczuk-Kieliszek D, Płowaś M. The awareness of the rules of healthy lifestyle and their implementation by junior high school and high school students. Ann UMCS Sect D. 2004;59(1):24-31.
21. Piwoński J, Pytlak A. Healthy behaviours and a level of knowledge of the students of junior high schools form the right-hand bank of Warsaw about selected issues of carsiovascular diseases prevention. Pol Prz Kardiol. 2003;5(3):301-8.
