Kształcenie interdyscyplinarne w zawodach medycznych. Praca u podstaw czy idee-fixe? Przegląd piśmiennictwa
Słowa kluczowe:
współpraca w zespole terapeutycznym, postawy studentów, kształcenie międzyzawodoweAbstrakt
W pracy dokonano przeglądu światowego piśmiennictwa podejmującego problematykę interdyscyplinarnego kształcenia (interproffessional education – IPE) studentów różnych kierunków związanych z medycyną, farmacją i naukami o zdrowiu, m.in.: pielęgniarstwem, fzjoterapią i dietetyką.
Przeanalizowano piśmiennictwo opublikowane w ostatnich 10 latach w czasopismach naukowych indeksowanych w bazach światowego piśmiennictwa: PubMed, ProQuest, SCOPUS, EMBASE.
Przedstawiono obecny stan wiedzy na temat wzajemnego postrzegania studentów reprezentujących kierunki medyczne i związane z naukami o zdrowiu oraz skuteczność wspólnych zajęć klinicznych, interdyscyplinarnych warsztatów, czy też spotkań naukowych. Przedstawiono aktualne kierunki rozwoju i doskonalenia programów kształcenia na studiach związanych z medycyną i naukami o zdrowiu w obszarze kształcenia interdyscyplinarnego oraz podnoszeniem jakości kształcenia na tych kierunkach studiów.
Bibliografia
1. Framework for Action on Interprofessional Education & Collaborative Practice. World Health Organization, 2010. http://whqlibdoc.who.int/ hq/2010/WHO_HRH_HPN_10.3_eng.pdf [28.07.2010].
2. McCallin A, McCallin M. Factors influencing team working and strategies to facilitate successful collaborative teamwork. NZ Journal of Physiotherapy. 2009;37(2):61-7.
3. Ajjawi R, Higgs J. Learning to Reason: J of Professional Socialisation. Adv Health Sci Educ Theory Pract. 2008;13:133-50.
4. Chakraborti C, Boonyasai RTT, Wright SM, Kern DE. A Systematic Review of Teamwork Training Interventions in Medical Student and Resident Education. J Gen Intern Med. 2008;23:846-53.
5. Gotlib J, Białoszewski D, Lewandowska M, Doroszewska A, Durka M, Sopeła M. Współpraca interdyscyplinarnego zespołu terapeutycznego – praca u podstaw czy idee fixe?, W: Janowski K, Cudo A (red). Człowiek chory - Aspekty Biospołeczne. Lublin 2009. s. 145- 61.
6. Gotlib J, Białoszewski D, Cabak A, Barczyk K, Bauer A, Grzegorczyk J, Kułak W, Majcher P, Nowotny-Czupryna O, Płaszewski M, Prokopowicz K, Sierdziński J. Postrzeganie zawodu fizjoterapeuty przez studentów I roku studiów I stopnia polskich uczelni o różnych profilach kształcenia. Fizjoterapia Polska. 2009;2(9):109-21.
7. Gotlib J, Białoszewski D, Cabak A, Barczyk K, Bauer A, Grzegorczyk J, Kułak W, Majcher P, Nowotny-Czupryna O, Płaszewski M, Prokopowicz K, Sierdziński J.. Analiza zmian postaw studentów fizjoterapii podczas studiów I stopnia w uczelniach o różnych profilach kształcenia wobec współpracy w interdyscyplinarnym zespole medycznym. Zdr Publ. 2010;120(3):247-52.
8. Brehm B, Breen P, Brown B, Long L, Smith R, Wall A, Warren NS. An interdisciplinary approach to introducing professionalism. Am J Pharm Educ. 2006;15:81-4.
9. Curran VR, Deacon DR, Fleet L. Academic administrators’ attitudes to- wards interprofessional education in Canadian schools of health professional education. J Interprof Care. 2005;19(Suppl 1):76-86.
10. Cooper H, Spencer-Dawe E, McLean E. Beginning the process of team- work: Design, implementation and evaluation of an inter-professional education intervention for first year undergraduate students. J Interprof Care. 2005;19:492-508.
11. Dalley J, Sim J. Nurses` perceptions of physiotherapists as rehabilitation team members. Clinical Rehabilitation. 2001;15:380-9.
12. O’Neill BJ, Wyness MA. Student voices on an interprofessional course. Med Teach. 2005;27(5):433-8.
13. O’Neill M, Hayward KS, Peterson T. Students’ perceptions of the inter- professional team in practice through the application of servant leadership principles. J Interprof Care. 2007;21(4):425-32.
14. Lumague M, Morgan A, Mak D, Hanna M, Kwong J, Cameron C, Zener D, Sinclair L.Interprofessional education: the student perspective. J Interprof Care. 2006;20(3):246-53.
15. Pollard KC, Miers ME, Gilchrist M.Collaborative learning for collaborative working? Initial findings from a longitudinal study of health and social care students. Health Soc Care Community. 2004;12(4):346-58.
16. Barker KK, Bosco C, Oandasan IF. Factors in implementing interprofessional education and collaborative practice initiatives: findings from key informant interviews. J Interprof Care. 2005;19 (Suppl 1):166-76.
17. Hawk C, Buckwalter K, Byrd L, Cigelman S, Dorfman L, Ferguson K.Health professions students’ perceptions of interprofessional relationships. Acad Med. 2002;77(4):354-7.
18. Rudland JR, Mires GJ. Characteristics of doctors and nurses as per- ceived by students entering medical school: implications for shared teaching. Med Educ. 2005;39(12):1255-6.
19. Gardner SF, Chamberlin GD, Heestand DE, Stowe CD.Interdisciplinary didactic instruction at academic health centers in the UnitedStates: attitudes and barriers. Adv Health Sci Educ Theory Practice. 2002;7(3):179-90.
20. Curran VR, Sharpe D, Forristall J.Attitudes of health sciences faculty members towards interprofessional teamwork and education. Med Educ. 2007;41(9):892-6
21. Turner P. The occupational prestige of physiotherapy: perceptions of student physiotherapists in Australia. Aust J Physiother. 2001;47(3):191-7.
22. Cooper H, Spencer-Dawe E.Involving service users in interprodessional education narrowing the gap between theory and practice. J Interprod Care 2006; 20(6): 603-17.
23. Hind M, Norman I, Cooper S, Gill E, Hilton R, Judd P, Jones SC. Interprofessional perceptions of health care students. J Interprof Care. 2003;17(1):21-34.
24. Hean S, Clark JM, Adams K, Humphris D. Will opposites attract? Similarities and differences in students’ perceptions of the stereotype profiles of other health and social care professional groups. J Interprof Care. 2006;2(20):162-81.
25. Purden M. Cultural considerations in interprofessional education and practice. J Interprof Care. 2005;1(19):224-34.
26. Pollard KC, Miers ME, Gilchrist M, Sayers A.A comparison of interprofessional perceptions and working relationships among health and social care students: the results of a 3-year intervention. Health Soc Care Community. 2006;(14) 6:541-52.
27. Scott SB, Harrison AD, Baker T, Willis JD. A interdisciplinary community partnership for health professional students: a service-learning approach. J Allied Health. 2005;34(1):31-5.
28. Makinen J, Peterson G, Nurmi R, Lonka K. Health care students` differing conceptions of expertise: a challenge for interprofessional care. Adv Health Sci Educ Theory Pract. 2007;12(4):441-55.
29. Aveyard H, Edwards S, West S. Core topiccs of health care ethics. The identification of core topice for Interprofessional education. J Interprof Care. 2005;19(1):63-9.
30. Hall P. Interprofessional teamwork: professional cultures as barriers. J Interprof Care. 2005;(Suppl 1):188-96.
31. Skorupska A, Machowicz A. Wybrane aspekty postaw pracowników ochrony zdrowia wobec pielęgniarek. Problemy Pielęgniarstwa. 2010; 18(1):53-9.
32. Horsburgh M, Perkins R, Cole B, Degeling P, The professional subcultures of students entering medicine, nursing, and pharmacy programmes. J Interprof Care. 2006;20(4):25-31.
33. Harvard DH, Tresolini CP, Davis WA. Can participation in a health affairs interdisciplinary case conference improve medical students` knowledge and attitudes? Acad Med. 2006;81(3):257-61.
34. Whelan K, Thomas JE, Cooper S, Hilton R, Jones SC, Newton T, O`Neeill B, Gill EE. Inter-professional education in undergraduate healthcare programmes: the reaction if students dietitians. J Hum Nutr Diet. 2005;18(6):461-6.
35. Pedersen BD, Poulsen IK, Ring sted CV, Schroeder TV. Interprofessional communication and cooperation training in ward rounds for medical and nursing students: a pilot project. Ugeskr Laeg. 2006;25(168):2449-51.
36. Krautscheid LC. Improving communication among healthcare providers: preparing student nurses for practice. IJNES. 2008;5:40-5.
37. Nadolski GJ, Bell MA, Brewer BB, Frankel RM, Cushing HE, Brokaw JJ. Evaluating the quality of interaction between medical students and nurses in a large teaching hospital. Med Educ. 2006;25:6-23.
