Mesiodens – etiologia i metody postępowania leczniczego (przegląd piśmiennictwa z lat 2000-2009)
Słowa kluczowe:
mesiodens, ząb środkowy, ząb nadliczbowyAbstrakt
Mesiodens (ząb środkowy, pieńkowy, palatodens) jest najczęściej występującym zębem nadliczbowym usytuowanym pomiędzy siekaczami przyśrodkowymi szczęki, rzadziej żuchwy. Zdecydowanie częściej mesiodens stwierdza się u osób płci męskiej. Ząb środkowy może współistnieć z różnymi wadami zębowymi lub zaburzeniami szczękowo-twarzowymi. Położenie zębów pieńkowych wykazuje duże zróżnicowanie przestrzenne, przy czym w większości przypadków usytuowane są one podniebiennie względem szczytu wyrostka zębodołowego. Mesiodens może wyrznąć się samoistnie lub ulec zatrzymaniu. W przypadku, gdy dochodzi do zatrzymania zęba środkowego podstawowe znaczenie ma znajomość objawów klinicznych towarzyszących jego obecności oraz wykonanie zdjęć radiologicznych. Mimo, że etiologia zębów pieńkowych nie jest jeszcze dokładnie poznana, w piśmiennictwie występuje kilka teorii dotyczących ich powstawania (hipoteza nadreaktywności listewki zębowej i naczyniowa, teoria atawistyczna, dychotomiczna i dziedziczna). Zęby środkowe mogą być klasyfikowane na podstawie różnic w ich kształcie i wielkości lub występowania w uzębieniu mlecznym lub stałym. Mesiodens może być przyczyną nieprawidłowości zębowych, dlatego w większości przypadków zaleca się jego ekstrakcję. Należy jednak pamiętać, że postępowanie lecznicze powinno być skorelowane z okresem rozwojowym uzębienia pacjenta. Przedstawiono charakterystyczne cechy tej anomalii, jej etiologii oraz metod postępowania na podstawie piśmiennictwa z lat 2000-2009.
Bibliografia
1. Matuszewska E. Mesiodens. Opis przypadku i przegląd piśmiennictwa. Mag Stomatol. 2009;10:16-9.
2. Olszewski D, Janas A, Grzesiak-Janas G. Ocena położenia zębów środkowych. Por Stomatol. 2009;9:310-3.
3. Jaworski P, Wysokińska-Miszczuk J. Mesiodens - opis przypadków występowania zęba środkowego u chłopców zamieszkałych na terenie powiatu płońskiego. Twój Prz Stom. 2007;10:37-40.
4. Janas A, Grzesiak-Janas G, Ratajek-Gruda M. Mesiodens. Mag Stomatol. 2005;3:47-8. 306 Zdr Publ 2011;121(3)
5. Van Buggenhout G, Bailleul-Forestier J. Mesiodens. Eur J Med Genet. 2008;51(2):178-81.
6. Esenlik E, Sayin MÖ, Atilla AO, Özen T, Altun C, Başak F. Supernumerary teeth in a Turkish population. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2009;136:848-52.
7. Janiszewska-Olszowska J, Górniak D, Wędrychowska-Szulc B, Grzywacz I, Kowalewska I. Różnorodność postaci klinicznych zęba środkowego. Mag Stomatol. 2003;4:38-42.
8. Olszewski D, Janas A, Grzesiak-Janas G. Ocena rozmiarów i struktury zębów środkowych w materiale Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Dent Med Prob. 2009;46(4): 389-393.
9. Alencar M, Duarte D, Cury P, Bönecker M. Lower mesiodens: a report of an unusual case. J Clin Pediatr Dent. 2005;29(4):353-5.
10. Russell KA, Folwarczna MA. Mesiodens-diagnosis and management of a common supernumerary tooth. J Can Dent Assoc. 2009;69(6):362-6.
11. Asaumi JI, Shibata Y, Yanagi Y, Hisatomi M, Matsuzaki H, Konouchi H, Kishi K. Radiographic examination of mesiodens and their associated complications. Dentomaxillofac Radiol. 2004;33:125-7.
12. Gündüz K, Çelenk P, Zengin Z, Sümer P. Mesiodens: a radiographic study in children. J Oral Sci. 2008;50(3):287-91.
13. Kim SG, Jee SH. Mesiodens: a clinical and radiographic study. J Dent Child Chic. 2003;70(1):58-60.
14. Ersin NK, Candan U, Alpoz AR, Akay C. Mesiodens in primary, mixed and permanent dentitions: a clinical and radiographic study. J Clin Pediatr Dent. 2004;28(4):295-8.
15. Downarowicz P, Panek B, Kawala B, Matthews-Brzozowska T. Ocena występowania hiperdoncji u pacjentów leczonych w Zakładzie Ortope- dii Szczękowej i Ortodoncji AM we Wrocławiu w roku 2005. As Stomatol. 2006;5:19-21.
16. Leyland L, Batra P, Wong F, Llewelyn R. A retrospective evaluation of the eruption of impacted permanent incisors after extraction of supernumerary teeth. J Clin Pediatr Dent. 2006;30(3):225-31.
17. Harris EF, Clark LL. An epidemiological study of hyperdontia in Ameri- can Black and Whites. Angle Orthod. 2008;78(3):460-5.
18. De Oliveira Gomes C, Drummond SN, Jham BC, Abdo EN, Mesquita RA. A survey of 460 supernumerary teeth in Brazilian children and ado- lescents. Int J Paediatr Dent. 2008;18:98-106.
19. Tyrologon S, Koch G, Kurol J. Localisation, complications and treatment of mesiodentes-a retrospective study in children. Swed Dent J. 2005;29(1):1-9.
20. Janas A. Nadliczbowe zęby środkowe (mezjodensy) przyczyną zaburzeń w prawidłowym wyrzynaniu zębów przyśrodkowych siecznych stałych w szczęce. Implantoprotetyka. 2008; 34(1):41-3.
21. Zadurska M, Pietrzak-Bilińska B, Chądzyński P, Laskowska M, Szałwiński M, Kisłowska-Syryczyńska M. Zęby nadliczbowe w ma- teriale Zakładu Ortodoncji Instytutu Stomatologii AM w Warszawie. Stom Współcz. 2006;2:27-33.
22. Różyło-Kalinowska I. Tomograia komputerowa w praktyce stomatologicznej. Twój Prz Stom. 2007;5:57-60.
23. Liu DG, Zhang WL, Zhang ZY, Wu YT, Ma XC. Three-dimensional evaluations of supernumerary teeth using cone-beam computed tomography for 487 cases. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2007;103(3):403-11.
24. Górniak D, Jarczyńska J, Ziemba Z. Nadliczbowość zębów-przegląd piśmiennictwa oraz opis 3 leczonych przypadków. Ortop Szczęk Ortod. 2001;1:17-23.
25. Sławecki K, Paradowska A, Kubasiewicz P, Jasyk D, Pałka E, Gwiazda- Chojak E. Nadliczbowość zębów-przegląd piśmiennictwa. E-Dentico. 2008;3(19):104-11.
26. Dinkar AD, Dawasaz AA, Shenoy S. Dentigerous cyst associated with multiple mesiodens: a case report. J Indian Soc Pedod Prev Dent. 2007;25(1):56-9.
27. Mason C, Azam N, Holt RD, Rule DC. A retrospective study of unerupted maxillary incisors associated with supernumerary teeth. Br J Oral Maxillofac Surg. 2000;38(1):62-5.
28. Zmener O. Root resorption associated with an impacted mesiodens: a surgical and endodontic approach to treatment. Dent Traumatol. 2006;22(5):279-82.
