Urazy przełyku
Słowa kluczowe:
przełyk, perforacja przełyku, pęknięcie samoistne przełyku, urazy przełyku, budowa przełykuAbstrakt
Dla chirurgicznego leczenia urazów przełyku niezwykle ważne jest dokładne zapoznanie się z budową anatomiczną tego narządu. Przełyk jako przewód mięśniowo-błoniasty jest kolejnym odcinkiem przewodu pokarmowego, po przedsionku jamy ustnej, jamie ustnej i gardle, który w swoim podłużnym przebiegu łączy gardło z żołądkiem.
W literaturze wymienianych jest szereg przyczyn, które mogą powodować uszkodzenie, w tym przedziurawianie przełyku. Ze zbiorczego zestawienia wynika, że najliczniejsze były: urazy jatrogenne, które stanowiły 43% wszystkich uszkodzeń przełyku. Inne urazy stanowiły odpowiednio: pęknięcia samoistne – 16%, urazy zewnętrzne – 19%, uszkodzenia spowodowane ciałami obcymi – 7%, perforacje towarzyszące nowotworom – 4% oraz inne – 3%.
W przypadku urazu przełyku (niezależnie od czynników uszkadzających) należy wykluczyć perforację tego narządu. Wynika to z faktu, iż przedziurawienie przełyku prowadzi do ropnego zapalenia śródpiersia, zapalenia opłucnej, sepsy i śmierci chorego.
Strategicznym celem leczenia uszkodzeń przełyku jest przywrócenie czynności tego narządu. Czynnikiem, który niewątpliwie odgrywa ważną rolę w powodzeniu leczenia chorych z perforacją przełyku jest czas podjęcia leczenia. Według licznych autorów złotym okresem zamknięcia perforacji przełyku jest pierwszych 12 godzin zaś po 24 godzinach przynajmniej w połowie przypadków wszelkie zabiegi naprawcze kończą się ponownym przeciekiem w miejscu pierwotnego uszkodzenia ściany narządu. Istnieje ścisły związek pomiędzy wczesną diagnozą, leczeniem operacyjnym a śmiertelnością chorych z uszkodzeniem ściany przełyku. Wczesna diagnoza perforacji (<24h) w połączeniu z leczeniem operacyjnym pozwala na przeżycie 93% chorych, natomiast późna diagnoza (>24h) zwiększa śmiertelność do 30%.
Bibliografia
1. Bochenek A, Reicher M, Anatomia człowieka Łasiński W. (red.) T.II. Warszawa: PZWL;1992:143-51.
2. Chevallier JM, Vitte E, Derosier C, Aupart M, Jeanbourquin D, Sarey J J, Hannoun L, Parc R. The thoracic esophagus:sectional anatomy and radiosurgical applications. Surg Radiol Anat. 1991;4:313-21.
3. DeNordi FG, Riddell R H. The normal esophagus. Am J Surg Pathol. 1991;3:296-309.
4. Iizuka T. The fourth edition of the UICC TNM classification of esophageal carcinoma and its relevance for comparison of international data. In:Color atlas of surgical anatomy for esophageal cancer. Sato T, Iizuka T (eds). Tokyo:Spriger-Verlag;1992,117-32.
5. Rice TW, Blackstone EH, RuschVW. A cancer staging primer:Esophagus and esophagogastric junction J Thor Card Surg. 2010;139:527-9.
6. Dąbrowski A, Maciejewski R, Sory A, Polkowski W. Ocena przebiegu naczyń tętniczych w przeszczepach żołądkowych. Pol Przeg Chir. 1996;68:240-7.
7. Isolauri J. Oesophageal substitution. Ann Chir Gynecol. 1994;83:241-6.
8. Miura T, Grillo H C. The contribution of the inferior thyroid artery to the blood supply of the human trachea. Surg Gynecol Obstet. 1966;123:99-102.
9. Liebermann-Meffert D, Luscher U, Neff U, Ruedi ThP, Allgower M. Esophagectomy without thoracotomy:is there a risk of intramediastinal bleeding? A study on blood supply of the esophagus. Ann Surg. 1987;206:184-92.
10. Liebermann-Meffert D, Siewert J R. Arterial anatomy of the esophagus. A review of the literature with brief comments on clinical aspects. Gullet 1992;2:3-10.
11. Liebermann-Meffert D. Anatomy, embryology and histotology. In:Pearsons FG, et al. (eds). Esophageal surgery. New York:Churchill Livingstone;1995:1-26.
12. Plott E, Jones D, McDermott D, Levoyer T. A state-of-the-art revive of esophageal trauma:where do we stand? Diss Oesoph. 2007;20:279-89.
13. Andrade-Alegre R. Surgical treatment of traumatic esophageal perforations. Analysis of 10 cases. Clinics 2005;60(5):75-80.
14. Rubikas R. Pharyngeal and oesophageal injuries, Injury 2004;35:371-8.
15. Rotondo MF, Bard MR. Damage control surgery for thoracic injuries. Injury 2004;35:649-54.
16. Thirwall AS, Friedman N, Leighton SEJ, Saunders M, Jacob A, Kangesu L. Caustic soda ingestion-a case presentation and review of the literature. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2001;59:129-35.
17. Corns RA, Edwards JL. Boerhaave’s syndrome:CT diagnosis. Ann R Coll Surg Engl. 2004 Nov;86(6):1-2.
18. Hugh TB, Kelly MD. Corrosive ingestion and the surgeon. J Am Coll Surg. 1999;189:508-22.
19. Triadafilopoulos MD. Caustic esophageal injury in adults. In:Rose BD, (ed). UpToDate online. Waltham, MA 2005. UpToDate website. Available at:www.uptodateonline.com. Accessed 21 December 2005.
20. Zargar SA, Kochhar R, Hehta S, Mehta SK. The role of fiberoptic endoscopy in the menagement of corrosive ingestion and modified endoscopic classification of burns. Gastrointest Endosc. 1991;37(2):165-9.
21. Sung SW, Park J-J, Kim YT, Kim JH. Surgery in thoracic esophageal perforation:primary repair is feasible. Diss Oesoph. 2002;15:204-9.
22. Jones WG II, Gilsberg RJ. Esophageal perforation:a continuing challenge. Ann Thorac Surg. 1992;53(3):534-43.
23. Paul I, Badmanaban B, Graham ANJ. Perforation of the lower thoracic oesophagus following crush injury to the chest and abdomen. Eur J Cardiothoracic Surg. 2005;27:526-8.
24. Wolfsen HC. Complications of endoscopy of the upper gastrointestinal tract:a single-center experience. Mayo Clinic Proc. 2004;79:1264-7.
25. de Lutio di Castelguidone E, Merola S, Pinto A, Raissaki M, Gagliardi N, Romano L. Esophageal injuries:Spectrum of multidetector row CT findings. Eur J Radiol. 2006;59:344-8.
26. Faust J, Schreiner O. A swallowed toothbrush Lancet 2001,357,1012.
27. Tomaselli F, Maier A, Pinter H, Smolle-Juttner F. Management of iatrogenous esophagus perforation. Thorac Cardiovasc Surg. 2002;50:168-73.
28. Pasricha PJ. Endoscopic perforations of the upper digestive tract:a review of their pathogenesis, prevention, and management. Gastroenerology 1994;106:787-802.
29. Asensio JA, Chahwan S, Forno W, MacKersie R, Wall M, Lake J, Minard G, Kirton O, Nagy K, Karmy-Jones R, Brundage S, Hoyt D, Winchell R, Kralovich K, Shapiro M, Falcone R, McGuire E, Ivatury R, Stoner M, Yelon J, Ledgerwood A, Luchette F, Schwab CW, Frankel H, Chang B, Coscia R, Maull K, Wang D, Hirsch E, Cue J, Schmacht D, Dunn E, Miller F, Powell M, Sherck J, Enderson B, Rue L 3rd, Warren R, Rodriquez J, West M, Weireter L, Britt LD, Dries D, Dunham CM, Malangoni M, Fallon W, Simon R, Bell R, Hanpeter D, Gambaro E, Ceballos J, Torcal J, Alo K, Ramicone E, Chan L;American Association for the Surgery of Trauma. Penetrating esophageal injuries:multicenter study of the American association for the surgery of trauma. J Trauma. 2001;50(2):289-96.
30. Rokicki M, Rokicki W, Bargieł J. Perforacje i urazy przełyku. Katowice:Śl. Akad. Med.;1996:55-67.
31. Popoysky J, Lee VC, Berk JL. Gunshot wounds of esophagus. J Thorac Cardiovasc Surg. 1976;72:609-12.
32. Bardini R., Asolati M., Ruol A., Bonavina L.,Baseggio S., Perachia A. Anastomosis. World J Surg. 1994;18:373-8.
33. Collard JM, Otte JB, Reynaert M, Michel L, Carlier MA, Kestens PJ. Esophageal resection and by-pass:A 6 year experience with a low postoperative mortality. World J Surg. 1991;15:635-41.
34. Zhang DW, Cheng GY, Huang GH, Zhang RG, Liu XY, Mao YS, Wang YG, Chen SJ, Zhang LZ, Wang LJ, Zhang DC, Yang L, Meng PJ, Sun KL. Operable squamous esophageal cancer:current results from the east. World J Surg. 1994;18:347-54.
35. Nygaard K, Hagen S, Hansen HS, Hatlevoll R, Hultborn R, Jakobsen A, Mantyla M, Modig H, Munck-Wikland E, Rosengren B, Tausjo J, Elgen K. Pre-operative radiotherapy prolongs survival in operable esophageal carcinoma:a randomized multicenter study of pre-operative radiotherapy and chemotherapy. The second Scandinavian trial in esophageal cancer. World J Surg. 1992;16:1104-10.
36. Younes Z, Johnson D. The spectrum of spontaneous and iatrogenic esophageal injury:perforations Mallory-Weiss tears, and hematomas. J Clin Gastroenterol. 1999;29:306-17.
37. Deshmane VH, Shinde SR. The cervical esophagogastric anastomosis leak. Dis Esoph. 1994;7:42-6.
38. Frączek M, Karwowski A, Krawczyk M, Chrościcki S, Paczkowski P, Wróblewski T.:Rekonstrukcja zwężeń pooparzeniowych przełyku jelitem grubym. Pol Przeg Chir. 1998;70:248-55.
39. Kułakowski A, Towpik E (red.) Rak przełyku i wpustu. W: Pamiętnik Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Sekcji Chirurgii Onkologicznej TCHP 1984-1994. Nowotwory 1996;37-77.
40. Fok M, Wong J. Cancer of the oesophagus and gastric cardia. Standard oesophagectomy and anastomotic technique. Ann Chir Gynecol. 1995;84:179-83.
41. Misiuna P, Furman M, Kopacz A, Kułakowski A, Murawa P, Orłowski T, Popiela T, Szawłowski A, Dąbrowski A, Polkowski W. Skojarzone leczenie raka przełyku. W: Wybrane Zagadnienia z Chirurgii. Wiechowski S (red.) Warszawa Fund Pol Przeg Chir.:1995(3):178-81.
42. Holscher AH, Vallbohmer D, Brabender J. The prevention and management of perioperative complications. Best Pract Res Clin Gastroenterol. 2006;20:907-23.
43. Brinster C. Evolving options in the management of esophageal perforation. Ann Thoracic Surg. 2004;77:1475-83.
44. Shaffer H. Esophageal perforation:a reassessment of the criteria for choosing medical or surgical therapy. Arch Intern Med. 1992;152:757-62.
45. Millar AJW, Numanoglu A, Mann M, Marven S, Rode H. Detection of caustic oesopageal injury with technetium 99m-labelled sucralfate. J Pediatric Surg. 2001;36:262-5.
46. Panieri E, Millar A.J.W, Rode H, Brown R.A,Cywes S.:Iatrogenic esophageal perforation in chidren:patterns of injury, presentation, management and outcome. J Pediatric Surg. 1996;7:890-5. 334 Zdr Publ 2010;120(3)
47. Kiernan PD, Sheridan MJ, Elster E, Rhee J, Collazo L, Byrne WD, Fulcher T, Hettrick V, Vaughan B, Graling P. Thoracic esophageal perforations. South Med J. 2003;96(2):158-63.
48. Richardson JD. Management of esophageal perforations:the value of aggressive surgical treatment. Am J Surg. 2005;190(2):161-5.
49. Teh E, Edwards J, Duffy J, Beggs D. Boerhaave’s syndrome:a review of management and outcome. Interactive Cardiovasc Thorac Surg. 2007;6:640-3.
50. Mińkowski D, Komarowski G, Karoń J. Zespół Boerhaave’a. Pol Przeg Chir. 2003;75:1221-4.
51. Mota HJ, Ximenes Netto M, Medeiros Ada C. Postemetic rupture of the esophagus:Boerhaave’s syndrome. J Bras Pneumol. 2007;33(4):480-3.
52. Younes Z, Johnson D. The spectrum spontaneous and iatrogenic esophageal injury:perforations, Mallory-Weis tears and hematomas. J Clin Gastroenerol. 1999;29:306-17.
53. Sealy WC. Rupture of the oesophagus. Am J Surg. 1963;105:505-10.
54. Cappell MS. Esophageal necrosis and perforation associated with the anticardiolipin antibody syndrome. Am J Gastroenterol. 1994;89(8):1241-5.
55. Cho S, Jheon S, Ryu KM, Lee EB. Primary esophageal repair in Boerhaave’s syndrome. Dis Esophagus. 2008;21(7):660-3.
56. Brauer RB, Liebermann-Meffert D, Stein HJ, Stein HJ, Bartles H, Siewert JR. Boerhaave’s syndrome:analysis of the literature and report of 18 new cases. Dis Esopgagus. 1997;10:64-8.
57. Varghese D, Patel H, Waters R, Dickson GH. Quality of life study on four patients who underwent esophageal resection and delayed reconstruction for Boerhaave’s syndrome Dis Esopgagus. 2000;13:314-6.
58. Rokicki M, Rokicki W. Czy pierwotna naprawa rozpoznanych z opóźnieniem uszkodzeń przełyku jest postępowaniem bezpiecznym? Pol Przeg Chir. 2003;12:1197-206.
59. Chrościcki S, Towpik E. Zwężenie przełyku po oparzeniu płynem żrącym- leczenie operacyjne z omówieniem przypadków własnych. Pol Przeg Chir. 1980;52:681-7.
60. Wu MH, Lai WW. Esophageal reconstruction for esophageal strictures or resection after corrosive injury Ann Thorac Surg. 1992;53:798-802.
61. Wallner G, Zgodziński W. Urazy przełyku. W: Chirurgia t. II Noszczyk W. (red.) Warszawa:PZWL; 2005: 325-6.
