Rola pomocy społecznej w procesie rehabilitacji kardiologicznej
Słowa kluczowe:
wsparcie społeczne, emocjonalny dobrostan, zawał serca, rehabilitacja kardiologicznaAbstrakt
Wstęp. Problematyka wsparcia społecznego od wielu lat mieści się w nurcie badań nad wpływem zmiennych psychospołecznych na stan zdrowia i funkcjonowanie w chorobie. Wsparcie społeczne jest jedną ze zmiennych zabezpieczających przed negatywnymi skutkami stresu, a sytuacja choroby niewątpliwie jest stresująca lub zmniejszającymi jego negatywne działanie.
Cel. Celem badań było określenie zależności pomiędzy doświadczanym wsparciem społecznym a poziomem dobrostanu emocjonalnego, w wyróżnionych okresach czasu u pacjentów po zawale serca.
Materiał i metody. W badaniach wzięło udział 113 pacjentów po zawale mięśnia sercowego. Wykorzystano Skalę Wsparcia Społecznego Krystyny Kmiecik-Baran oraz Skalę Emocji i Uczuć Egzystencjalnie Znaczących Kazimierza Popielskiego.
Wyniki. Wsparcie społeczne koreluje istotnie ze wszystkimi składnikami dobrostanu emocjonalnego w wyróżnionych okresach czasu. Koreluje dodatnio z pozytywnym afektem oraz bilansem afektywnym, ujemnie zaś z negatywnym afektem i pobudzeniem afektywnym.
Wnioski. Ważną implikacją wynikającą z badań jest potrzeba permanentnego szkolenia i wspierania personelu medycznego, tworzenia grup wsparcia nie tylko dla osób chorych, ale także dla bliskich, członków rodzin. Dobrze przygotowane otoczenie chorego może udzielać potrzebnego wsparcia zarówno informacyjnego jak i emocjonalnego.
Bibliografia
1. Kubica J, Poloński L, Gierlotka M, Sinkiewicz W. Zawał serca – epidemiologia. In: Kubica J, Sinkiewicz W (eds.) Chory po zawale serca. Gdańsk: Via Medica; 2008:1-5.
2. Piotrowicz R, Wolaszkiewicz J. Rehabilitacja kardiologiczna pacjentów po zawale serca. Folia Cardiologica Excerpta 2008; 12(3):559-65.
3. Haduch I, Hawro T, Miniszewska J, Chodkiewicz J, Sysa-Jędrzejowska A, Zalewska A. Wsparcie społeczne a ogólny stan zdrowia psychicznego chorych na łuszczycę. Dermatol Pol 2008;10(1):9-13.
4. Włodarczyk D. Wsparcie społeczne a radzenie sobie ze stresem u chorych po zawale serca. Przeg Psychol 1999;42(4):95-113.
5. Furukawa T, Sarason IG, Sarason BR. Social Support and Adjustment to a Novel Social Environment. International J Soc Psych 1998;44(1): 56-70.
6. Sarason IG, Sarason BR, Pierce GR. Social Support. Global and Relationship- Based Levels of Analysis. J Soc Perso Relat 1994;11: 295-312.
7. Schwarzer, R, Leppin, A. Social Support and Health: A Theoretical and Empirical Overview. J Soc Perso Relat 1991;8:99-127.
8. Wrześniewski K, Włodarczyk D. Rola wsparcia społecznego w leczeniu i rehabilitacji osób po zawale serca. In: Sęk H, Cieślak R (eds.) Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2004:170-89.
9. Diner E, Lucas R E, Oishi S. Dobrostan psychiczny. Nauka o szczęściu i zadowoleniu z życia.” In: Janusz Czapiński (ed.) Psychologia pozytyw- na. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2005:35-102.
10. Stroch-Ucziwek A, Bochenek-Klimczyk K. Ja i moje serce – Zdrowe, chore operowane. Poradnik dla pacjenta kardiologicznego i kardiochi- rurgicznego. Poznań: Termedia Wydawnictwo Medyczne; 2007.
11. Kmiecik-Baran K. Skala wsparcia społecznego. Teoria i właściwości psychometryczne. Przeg Psychol 1995;38 (1/2):201-14.
12. Popielski K, Skala Emocji i Uczuć Egzystencjalnie Znaczących – maszynopis. Lublin: 2008.
13. Kahn JH, Hessling RM, Russell DW. Social support, health, and well- being among the elderly: what is the role of negative affectivity? Pers Ind Differ 2003;35:5-17.
14. Wojtyna E, Dosiak M, Życińska J. Wpływ wsparcia społecznego na przebieg zaburzeń depresyjnych u pacjentów w podeszłym wieku. Psychogeriatria Polska 2007;4(1):17-26.
15. Trzebińska E. Lepsze zdrowie dzięki większemu szczęściu In: I. Heszen, J. Życińska. (ed.) Psychologia zdrowia – w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS; 2008:23-38.
