Ocena wpływu realizacji zadań terapeutycznych sprawowanych przez zespół pielęgniarski na jakość życia kobiet po zabiegu mastektomii
Słowa kluczowe:
rak piersi, modele opieki pielęgniarskiejAbstrakt
Cel. Celem pracy była ocena satysfakcji z zadań terapeutycznych realizowanych przez pielęgniarki i jej wpływ na możliwości funkcjonalne kobiet po radykalnym leczeniu raka piersi – mastektomii.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 217 pacjentek po radykalnym leczeniu chirurgicznym raka piersi. Do badań wykorzystano skalę Functional Assessment Therapy Cancer Scale-Breast (FACT-B) w opracowaniu D.F. Cella oraz Skalę Oceny Zadań Terapeutycznych Pielęgniarki w opracowaniu autorki pracy.
Wyniki. Blisko 62% ankietowanych pacjentek, które przebyły radykalne leczenie chirurgiczne z powodu raka piersi, przyznało wysokie oceny zadaniom terapeutycznym realizowanym przez pielęgniarki. Grupa kobiet wysoko oceniająca procedury i czynności pielęgniarskie o charakterze terapeutycznym uzyskała istotnie wyższe wyniki w obszarze życia rodzinnego i towarzyskiego (z = -3,216, p<0,01), dolegliwości specyficznych dla raka piersi (z = -2,576, p<0,05) oraz ogólnego (z = -2,247, p<0,05) i globalnego (z = -2,412, p<0,05) funkcjonowania.
Wnioski. Jedynie 2/3 badanych pacjentek oceniło wysoko jakość zadań terapeutycznych realizowanych przez pielęgniarki. Wskazane jest zatem rozwijanie i doskonalenie kompetencji zawodowych w omawianym aspekcie. Przeprowadzone badania wskazują, iż deklarowanie przez pacjentki po mastektomii wysokiego poziomu satysfakcji z otrzymanych od pielęgniarek świadczeń o charakterze terapeutycznym ma korzystny wpływ na ich możliwości funkcjonalne.
Bibliografia
1. Paskett E, Herndon J, Donohue K, Naughton M, Grubbs S, Pavy M, Hensley M, Stark N, Kornblith A, Bittoni M. Health-related quality of life in long-term breast cancer survivors: differences by adjuvant chemotherapy dose in GALB Study 8541. Cancer 2009;115(5):1109-20.
2. Kulesza-Brończyk B, Trelikowski R, Dobrzycka B, Filipowska J, Półjanowicz W, Lejmanowicz K, Trelikowski J. Jakość życia kobiet po leczeniu operacyjnym raka sutka. Zdr Publ 2009;119(3):293-7.
3. Yang H-Ch, Brothers B, Andersen B. Stress and quality of life in breast cancer recurrence: moderation or mediation of coping? Ann Behav Med 2008;35(2):188-97.
4. Parker PA, Baile WF, de Moor C, Cohen L. Psychosocial and demographic predictors of quality of life in ample of cancer patients. Psychooncology 2003;12(2):183-92.
5. Wrońska I, Stępień R, Kulik T. The quality of women’s life after mastectomy in Poland. Health Care Women Int 2003;24:900-9.
6. Piotrowska R, Książek J, Falba A. Model Dorothy Orem w opiece nad pacjentką z rakiem piersi. Problemy Pielęgniarstwa 2008;16(4):352-8. 360 Zdr Publ 2010;120(4)
7. Kulczycka K. Przedmiot i kryteria jakości świadczeń zdrowotnych z punktu widzenia pacjenta. In: Ksykiweicz-Dorota A (ed.) Podstawy organizacji pracy pielęgniarskiej. 1st ed. Lublin: CZELEJ;2004.167-71.
8. Trzebiatowska I. Satysfakcja jako element oceny jakości opieki. In: de Walden-Gałuszko K, Majkowicz M (eds.) Ocena jakości opieki pa-Ocena jakości opieki pa- liatywnej w teorii i praktyce. 1st ed. Gdańsk: Akademia Medyczna w Gdańsku; 2000:16-20.
9. Brady MJ, Cella DF, Mo F, Bonomi AE, Tulsky DS, Lloyd SR, Deasy Sh, Cobleigh M, Shiomoto G. Reliability and validity of the functional assessment of cancer therapy-breast quality-of-life instrument. J Clin Oncol 1997;3(15):974-86.
10. Brzezińska A, Brzeziński J. Skale szacunkowe w badaniach diagnosty- cznych. In: Brzeziński J (ed.) Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów. 1st ed. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.; 2004:232-306.
11. Juczyński Z. Radzenie sobie ze stresem spowodowanym chorobą nowo- tworową. In: de Walden–Gałuszko K, (ed.) Psychoonkologia. 1st (ed.) Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej;2000:23-43.
12. Koper A, Wrońska I. Problemy pielęgnacyjne pacjentów z chorobą nowotworową. 1st ed. Lublin: CZELEJ;2003.
13. Wiraszka G, Lelonek B. Funkcjonowanie chorego z białaczką a akceptacja choroby nowotworowej. Studia Medyczne 2008;10:21-6.
14. Wiraszka G. Problemy funkcjonowania chorych z kolostomią wytworzoną po operacyjnym leczeniu raka jelita grubego na podstawie badań HRQOL. Problemy Pielęgniarstwa 2007; 15(1):1-6.
15. Jasionek E. Terapeutyczna rola pielęgniarki. Piel Poł 1997;10:4-5.
16. Książek J. Jakość opieki medycznej w okresie okołooperacyjnym na przykładzie chorych operowanych na raka płuca. Psychoonkologia 2003;7(2):43-9.
17. Reguła J, Brzózka G, Reguła D. Badanie ankietowe poziomu satysfakcji z opieki paliatywnej w oddziale stacjonarnym. Psychoonkologia 2002; 6(4):95-102.
18. Jankowiak B, Krajewska-Kułak A, Bartoszewicz A, Rolka H, Krajewska K, Lewko J. Przygotowanie pielęgniarek do wykonywania funkcji zawodowych. Pielęgniarstwo XXI w. 2003;5:43-6.
19. Hietanen PS. Measurement and practical aspects of quality of life in breast cancer. Acta Oncol 1996;56 (1):39-42.
