Probiotyki w XXI wieku
Słowa kluczowe:
probiotyki, prebiotyki, zdrowie publiczneAbstrakt
Podstawowe znaczenie dla zdrowia, zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i populacyjnym, ma odpowiedni styl życia, w tym prawidłowe odżywianie warunkujące właściwy skład naturalnej mikroflory naszego organizmu, głównie mikroflory przewodu pokarmowego. Probioza, czyli „poprawa” składu naturalnej mikroflory przewodu pokarmowego, polegająca na zwiększeniu liczebności pożytecznych bakterii – probiotyków, jest postrzegana nie tylko jako alternatywna metoda walki z drobnoustrojami patogennymi, ale przede wszystkim jako sposób na „zdrowie i długie życie” w XXI wieku. „Probiotykoterapia” może obejmować stosowanie egzogennych probiotyków, stymulację rozwoju endogennych probiotyków poprzez stosowanie prebiotyków czy też stosowanie synbiotyków, tzn. egzogennych probiotyków z dodatkiem odpowiednich prebiotyków. W artykule przedstawiono przegląd aktualnej wiedzy na temat probiotyków i ich oddziaływań zdrowotnych.
Bibliografia
1. Płotka A. Zdrowy styl życia. Lublin: NeuroCentrum; 2003.
2. Malik M, Zarzycka D, Iłżecka J, Jarosz MJ. Wartość zdrowia jako czynnik motywacyjny do działań prozdrowotnych. Zdr Publ. 2009;119(1):33-9.
3. Schrezenmeir J, de Vrese M. Probiotics, prebiotics, and synbiotics – approaching a definition. Am J Clin Nutr. 2001;73(2 suppl):361S-364S.
4. Joint FAO/WHO Working Group Report on Drafting Guidelines for the Evaluation of Probiotics in Food. London, Ontario, Canada, April 30 and May 1, 2002.
5. Metchnikoff E. The prolongation of life. Optimistic studiem, London Wiliam Heinemann, 1907.
6. Woźniak-Kosek A, Kosek J. Żywność probiotyczna a zdrowie człowieka. Wiadomości Probiotyczne 2006;1:4-11.
7. Wysocka M. Probiotyki – nowe, obiecujące zastosowania w terapii. Nowa Pediatria 2001;3:19-24.
8. Koivula M. You’ve Got a friend in … bacteria. An introduction to probiotic therapy. Adv Nurse Pract. 2010;18(2):43-4.
9. Gareau MG, Herman PM, Walker WA. Probiotics and the gut microbiota in intestinal heath and disease. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2010; Jul 27:[Epub ahead of print].
10. Libudzisz Z. Ekosystem jelitowy a probiotyki. W: Libudzisz Z, Walczak P, Bardowski J. (red.) Bakterie fermentacji mlekowej - metabolizm, genetyka, wykorzystanie. Wyd. ITFM; 2003. s. 76-84.
11. Grajek W, Sip A. Aktywność antagonistyczna mikroorganizmów probiotycznych wobec drobnoustrojów chorobotwórczych. Zakażenia 2006;1:49-54.
12. Knight SD, Berglund J, Choudhury D. Bacterial adhesions: structural studies reveal chaperone function and pilus biogenesis. Current Opinion Chem Biol. 2000;4:653-60.
13. Libudzisz Z. Mikroflora jelitowa człowieka a probiotyki. Zakażenia 2004;6:47-51.
14. de Vrese M, Schrezenmeir J. Probiotics, prebiotics and synbiotics. Adv Biochem Engin/Biotechnol. 2008;111:1-66.
15. Szajewska H. Probiotyki w chorobach infekcyjnych przewodu pokarmowego i dróg oddechowych. Stand Med Ped. 2009;6:915-921.
16. Antoine JM. Probiotics: beneficial factors of the defence system. Proc Nutr Soc. 2010;69(3):429-33.
17. Chauvière G, Coconnier MH, Kerneis S, Darfeuille-Michaud A, Joly B, Servin AL. Competitive exclusion of diarrheagenic Escherichia coli (ETEC) from human enterocyte-like Caco-2 cells by heat-killed Lactobacillus. FEMS Microbiol Lett. 1992;91(3):213–17.
18. Romeo J, Nova E, Wärnberg J, Gómez-Martinez S, Diaz Ligia LE, Marcos A. Immunomodulatory effect of fibres, probiotics and synbiotics in different life-stages. Nutr Hosp. 2010;25(3);341-49.
19. Szajewska H. Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w zapobieganiu alergii. Zakażenia 2007;3:42-6.
20. Dunne C, O’Mahony L, Murphy E, Thornton G, Morrissey D, O’Halloran S, Feeney M, Flynn S, Fitzgerald G, Daly C, Kiely B, O’SulivanGC, Shanahan F, Collins JK. In vitro selection criteria for probiotic bacteria of human origin: correlation with in vivo findings. Am J Clin Nutr. 2001;73(2 suppl):386S-392S.
21. Stolarczyk A, Socha P, Socha J. Probiotics and prebiotics in prophylactic and therapeutic use in children. Terapia 2002;116(1):39-42.
22. Robertfroid MB. Prebiotics and probiotics: are they functional foods? Am J Clin Nutr. 2000; 71(suppl):1682-87.
23. Shah NP. Functional foods from probiotics and prebiotics. Foodtechnol. Chicago: Institute of Food Technologists 2001;5(11):46-56.
24. Femia AP, Lucern C, Dolara P, Giannini A, Biggeri A, Salvadori M, Cluney, Collins KJ, PPaglierani M, Caderini G. Antitumorigenic activity of the prebiotic inulin enriched with oligofructose in combination with the probiotics Lactobacillus rhamnosus and Bifidobacterium lactis on azoxymethane-induced colon carcinogensis in rats. Carcinogensis 2002;23:1953-60.
25. McNaught CE, MacFie J. Probiotics in clinical practice: a critical review of the evidence. Nutr Res. 2001;21:343-53.
26. Heath and nutritional properties of probiotics in ford including milk with live lactic acid bacteria. Report of a Joint FAO/WHO Export Consultation, Cordoba, Argenitna, 1-4 September 2001.
27. Libudzisz Z, Klewicka E. Bakterie fermentacji mlekowej w produktach probiotycznych. Zakażenia 2006;4:57-62.
