Wypalenie zawodowe a poczucie koherencji wśród pielęgniarek pediatrycznych
Słowa kluczowe:
pielęgniarka pediatryczna, wypalenie zawodowe, poczucie koherencji, stres zawodowyAbstrakt
Cel. Celem badania była ocena poziomu wypalenia zawodowego i poczucie koherencji w grupie pielęgniarek pediatrycznych. Podjąto próbę oceny relacji między doświadczaniem wypalenia zawodowego, a odczuwaniem stanu koherencji.
Materiał i metody. Badanie zostało przeprowadzone w 2009 roku przy użyciu kwestionariusza Maslacha oraz Kwestionariusza SOC-29 w grupie 89 pielęgniarek z oddziałów pediatrycznych. Analizę statystyczną przeprowadzono przy zastosowaniu testu t-studenta w powiązaniu ze współczynnikiem korelacji Pearsona.
Wnioski. Badania wykazały, że uczestnicy odczuwali wypalenie zawodowo w stosunkowo niskim stopniu, przy jednoczesnym wysokim poczuciu koherencji. Ponadto, występowała istotna statystycznie korelacja między poczuciem koherencji, a wypaleniem zawodowym. Nie stwierdzono różnic w poziomie wypalenia zawodowego oraz poczuciu koherencji w grupach z oddziałów operacyjnych i nieoperacyjnych.
Bibliografia
1. Maslach C, Jackson S. The measurement of experienced burnout. J Occup Behav 1981;(2):99-113.
2. Leiter MP, Schaufeli WB. Consistency of the burnout construct across occupations. Anxiety Stress Coping 1996;(9):229-43.
3. Cottrell S. Occupational stress and job satisfaction in mental health nursing: focused interventions through evidence-based assessment. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 2001;( 8):157-64.
4. Sęk H. Wypalenie zawodowe. Psychologiczne mechanizmy i uwarunko- wania. Poznań: Zakład Wydawniczy K. Domke;1996.
5. Tucholska S. Christiny Maslach koncepcja wypalenia zawodowego: etapy rozwoju. Przeg Psychol 2001;(44):301-17.
6. Antonovsky A. Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Warszawa: Wyd. Fundacja IPN;1995.
7. Heldt T. The role of sense of coherence in well-being at work: analysis of main and moderator effects. Work Stress 1997;(11):134-47.
8. Lewis SL, Bonner PN, Campbell MA, Cooper CL, Willard A. Personality, stress, coping, and sense of coherence among nephrology nursing dialysis settings. Am Nephrol Nurse Assoc J 1994;21(6):325-36.
9. Rena F, Moshe S, Abraham O. Couples’ adjustment to one partner’s disability: the relationship between sense of coherence and adjustment. Soc Scien Med 1996;43(2):163-71.
10. Kosińska-Dec K, Jelonkiewicz I. Poczucie koherencji a style radzenia sobie. Psychologia Wychowawcza 1997;(3):217-24.
11. Pasikowski T. Stres i zdrowie. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora; 2000.
12. Beisert M. Przejawy, mechanizmy i przyczyny wypalania się pielęgniarek. In: Sęk H, (ed.) Wypalenie zawodowe. Przyczyny. Mechanizmy. Zapobieganie. PWN. Warszawa: 2000;182-213.
13. Brzeska H. Czynniki związane ze stresem zawodowym pielęgniarek oddziałowych. Antidotum 1998;9:63-95.
14. Kantas A, Vasssilaki E. Burnout in Greek teachers: main findings and validity of the Maslach Burnout Inventory. Work Stress 1997;11:94-100.
15. Widerszal-Bazyl M. Stres psychospołeczny w pracy - pojęcie, źródła i konsekwencje, różnice indywidualne, prewencja. In: Koradecka D (ed.) Nauka o pracy, bezpieczeństwo, higiena, ergonomia. Warszawa:CIOP; 2000:63-107.
16. Waszkowska M, Dudek B. Poczucie koherencji a zdrowotne następstwa stresu zawodowego. In: Sęk H, Pasikowski T, (eds.) Zdrowie-Stres- Zasoby. Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań: 2001;203-12.
