Internet jako źródło informacji o zdrowiu publicznym. Cz. III. Znaczenie informacji w zdrowiu publicznym i zagrożenia związane z pozyskiwaniem informacji z zakresu zdrowia publicznego przez Internet
Słowa kluczowe:
zagrożenia w Internecie, zdrowie publiczne, informacja naukowaAbstrakt
Za punkt wyjścia tej części opracowania przyjęto potrzeby informacyjne w zdrowiu publicznym, a więc potrzeby, które posiada każdy użytkownik informacji dotyczącej obszaru problematyki zdrowotnej, w zależności od profilu swoich zainteresowań i roli jaką pełni. Uwzględniając taki punkt widzenia, wyróżniono następujące grupy użytkowników Internetu: studentów i uczniów kierunków medycznych i pokrewnych, naukowców-nauczycieli, czynnych zawodowo lekarzy, administratorów i kierowników rożnych instytucji publicznych i prywatnych, które zajmują się zdrowiem lub działają w jakimś wymiarze dotyczącym tej tematyki oraz decydentów ustalających prawo zdrowotne, a więc tych, którzy uczestniczą w budowaniu sfery zdrowia publicznego. Gros miejsca w opracowaniu przeznaczono charakterystyce potencjalnych zagrożeń, które mogą pojawić się podczas zdobywania informacji o zdrowiu publicznym w globalnej sieci, jaką jest Internet. Wyróżniono trzy podstawowe kierunki takich zagrożeń. Są nimi, po pierwsze, zagrożenia związane z jakością informacji (tzn. możliwość uzyskania informacji: niemerytorycznej, błędnej, nieaktualnej, bezwartościowej lub o małej wartości), po drugie, zagrożenia dotyczące legalności pozyskanej informacji (brak pewności co do statusu legalności pozyskanej informacji – np. prawa autorskie danej publikacji książkowej nie zezwalają na jej rozpowszechnianie – mimo to, publikacja ta jest dostępna w sieci), wreszcie po trzecie, zagrożenia techniczne (możliwość przechwycenia podczas wysyłania i pobierania poufnych danych przez osoby trzecie). Należy zaznaczyć, że istnieją sposoby przeciwdziałania takim zagrożeniom, co wykazano na przykładzie fundacji Health on the Net Foundation, która opracowała kodeks, składający się z kilku kryteriów, które jeśli są spełnione – umożliwiają wystawianie certyfikatów stronom WWW przedstawiającym informacje o zdrowiu człowieka.
Bibliografia
1. Czy Internet może być źródłem informacji o usługach medycznych: http://www.federacja-konsumentow.org.pl/story.php?story=109, 28.09.2009.
2. Fulmański P, Sobieski Ś. Wstęp do informatyki. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego; 2005. s. 229-33.
3. Getzen T. Informacja. W: Ekonomika zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2000. s. 412-15.
4. Gil R, Dziedziczko A. Pojęcie świadomości zdrowotnej, zdrowia i choroby. Zdr Publ. 2004;114(2):250-5.
5. http://pl.wikipedia.org/wiki/Informacja, 28.09.2009.
6. Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich, http://karo.umk.pl/Karo, 28.09.2009.
7. Przyłuska J. Efektywność wykorzystywania źródeł informacji naukowej a potrzeby edukacyjne użytkowników, http://www.ebib.info/publikacje/matkonf/25kpbm/przyluska.php, 28.09.2009
8. Richardson E. Złożoność struktur zdrowia publicznego w krajach Unii Europejskiej – Raport porównawczy. W: Zdrowie publiczne
w krajach europejskich – wybrane zagadnienia etyczne. Włodarczyk C, Shickle D, Czabanowska K, red. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2007. s. 35-61.
9. Ryś E. Źródła informacji w zdrowiu publicznym. W: Informacja naukowa w zdrowiu publicznym. Franaszek P, red. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2001. s. 73-90.
10. Staniszewski A, Bujnowska-Fedek MM. Korzystanie z Internetu medycznego i usług z zakresu e-zdrowia w opinii publicznej Polaków w 2007 roku. Przew Lek. 2008;1:287-9.
11. Wdowiak L, Czubek A, Bojar I, Steć A. Kierunki rozwoju opieki zdrowotnej w Polsce a koncepcja społeczeństwa informacyjnego. Zdr Publ. 2006;116(4):543-7.
12. Wdowiak L. Dziś i jutro medycyny społecznej i zdrowia publicznego. Zdr Publ. 2004;114(2):125-6.
13. Właśniak K, Marcinkowski JT. Ocena sposobów wyszukiwania informacji o zdrowiu w Internecie przez młodzież. Zdr Publ. 2007;117(2): 164-70.
14. Zollner H. WHO’s Vision and Strategy of Public Health In Europe. Zdr Publ. 2001;111(5-6):422-5.
15. Ryś E, Stachura-Chatłas M. Informacja naukowa w zdrowiu publicznym. W: Zdrowie publiczne – wybrane zagadnienia. Tom I. Czupryna A, Poździoch S, red. Kraków: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius; 2000. s. 229-64.
16. http://pl.wikipedia.org/wiki/Informatyzacja, 28.09.2009.
17. Niedźwiedzka B. Rozpowszechnianie wyników badań naukowych i wdrażanie innowacji. W: Informacja naukowa w zdrowiu publicznym. Franaszek P, red. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2001. s. 127-51.
18. Marcinkowski JT, Właśniak K. Jakość dostępnych w Internecie informacji o zdrowiu. Zdr Publ. 2007;117(2):220-4.
19. http://www.prawo.ngo.pl/fi les/prawo.ngo.pl/public/akty_prawne_ obowiązujące/ ustawa_o_prawie_autorskim.pdf 28.09.2009
20. Makosz A. Prawa autorskie w Internecie. http://www.infor.pl/tematdnia/ 48867,Prawa-autorskie-w-internecie.html, 28.09.2009.
21. Mitnick K, Simon L. Sztuka podstępu: łamałem ludzi, nie hasła. Gliwice Wydawnictwo Helion, 2003, s. 282-357.