Dysfunkcja narządu słuchu jako czynnik warunkujący asymetrię funkcji ciała młodzieży w wieku gimnazjalnym
Słowa kluczowe:
słuch, dysfunkcja, asymetria, młodzieżAbstrakt
Wprowadzenie. Jednym z obszarów kształtowania się człowieka jest rozwój fizyczny. Jednym z jego aspektów jest lateralizacja. Wraz ze swoimi następstwami, w postaci asymetrii, lateralizacja uznawana jest za prawidłowość rozwoju, której określony poziom decyduje o sprawnym działaniu. W funkcjonowaniu społecznym człowieka niezmiernie ważną rolę odgrywa słuch. U dzieci głuchych może zaistnieć znacznie więcej zaburzeń w zakresie kształtowania się stronności. Jest to spowodowane wpływem głuchoty na pewne struktury neurologiczne i zachowania niesłyszącego.
Cel. Celem poznawczym badań było rozpoznanie i porównanie asymetrii funkcjonalnej w wybranej grupie młodzieży gimnazjalnej niesłyszącej. Dokonano także porównania do słyszących rówieśników i rozpoznania zagadnienia w aspekcie płci badanych.
Materiał i metoda. Badania przeprowadzone zostały wśród uczniów niesłyszących jednego z Ośrodków Szkolno- wychowawczych dla Niesłyszących w południowej Polsce oraz wśród słyszących uczniów publicznego gimnazjum w tej samej miejscowości. Do badań wykorzystano wrocławski test asymetrii autorstwa Koszczyca i Sekity.
Wyniki. W badanych grupach dziewcząt i chłopców słyszących i niesłyszących dominuje prawostronny kierunek asymetrii funkcjonalnej. Obie grupy badanych dziewcząt oraz badani chłopcy słyszący mają dominujący jednorodny profil asymetrii funkcjonalnej. U chłopców niesłyszących dominował profil skrzyżowany. U dziewcząt i chłopców słyszących dominują te same kierunki i profile asymetrii funkcjonalnej. Uczniowie niesłyszący mają odmienny profil asymetrii funkcjonalnej, ale ten sam jej kierunek.
Wnioski. Można stwierdzić, iż wada słuchu determinuje lateralizację, co jest szczególnie widoczne u chłopców niesłyszących. Natomiast w przypadku dziewcząt, uszkodzenie słuchu również wpływa na lateralizację, jednak w mniejszym stopniu. Nie występują istotne różnice dymorficzne w zakresie zlateralizowania ciała.
Bibliografia
1. Gałkowski T, Kaiser-Grodecka I, Smoleńska J. Psychologia dziecka głuchego. Warszawa: PWN; 1988.
2. Dykcik W. Pedagogika specjalna. Poznań: Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza; 2001.
3. Osiński W. Antropomotoryka. Poznań: AWF; 2003.
4. Maszczak T. Wychowanie fizyczne i sport dzieci specjalnej troski. Warszawa: AWF; 1994.
5. Wieczorek M. Zdolności koordynacyjne dziewcząt i chłopców niesłyszących oraz słyszących. Ann UMCS Sectio D Medicina. 2006; 60 Suppl 16, nr 8(866):187-91.
6. Zwierzchowska A, Gawlik K. Wychowanie fizyczne dzieci i młodzieży niesłyszącej i słabosłyszącej. Katowice: AWF; 2005.
7. Bogdanowicz M. Leworęczność u dzieci. Warszawa: WSiP; 1992.
8. Spionek H. Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa: PWN; 1985.
9. Koszczyc T. Asymetria morfologiczna i dynamiczna oraz możliwości jej kształtowania u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wrocław: AWF – Studia i monografie; 1991.
10. Obuchowska I. Drogi dorastania. Warszawa: WSiP; 2001.
11. Zazzo R. Metody psychologicznego badania dziecka. Warszawa: PZWL; 1974.
12. Korzon A. Zaburzenia w rozwoju dzieci niesłyszących warunkowane etiologią głuchoty. Częstochowa: WSP; 1995.
13. Krupa R. Asymetria funkcjonalna i dynamiczna oraz zdolności koordynacyjne dzieci hearing-impaired. Praca magisterska. Wrocław: AWF; 2008.
14. Śliżewska J, Kordylas K. Asymetria funkcjonalna i dynamiczna dziewcząt i chłopców 7–9-letnich z dysfunkcją narządu słuchu. Praca magisterska. Wrocław: AWF; 2007.
