Porównanie jakości życia pacjentek z owrzodzeniami kończyn dolnych w wieku powyżej 41 lat oraz pacjentek poniżej 41 roku życia leczonych operacyjnie i zachowawczo

Autor

  • Marta Makara-Studzińska Zakład Psychologii Stosowanej Uniwersytet Medyczny w Lublinie Autor
  • Danuta Podstawka Zakład Psychologii Stosowanej Uniwersytet Medyczny w Lublinie Autor
  • Małgorzata Wilczek Zakład Psychologii Stosowanej Uniwersytet Medyczny w Lublinie Autor
  • Karolina Kryś-Noszczyk Zakład Psychologii Stosowanej Uniwersytet Medyczny w Lublinie Autor

DOI:

https://doi.org/10.12923/j.2081-3910/13.4/a.05

Słowa kluczowe:

owrzodzenie podudzi, jakość życia, wiek, samopoczucie, leczenie zachowawcze, przewlekła niewydolność żylna, leczenie operacyjne

Abstrakt

Owrzodzenia podudzi związane są z wiekiem, znacznie częściej występują u osób po 60 roku życia. Czynnikami etiologicznymi owrzodzeń podudzi są m.in.: predyspozycje genetyczne, czynniki związane z warunkami i trybem życia. Często też są wynikiem chorób współistniejących m.in.: choroby tętnic, cukrzycy lub reumatoidalnego zapalenia stawów. Zmiany owrzodzeniowe powodują dyskomfort fizyczny, psychiczny z depresją, co przyczynia się do izolacji społecznej. Badania wskazują, iż zdrowie wraz z wiekiem staje się wartością nadrzędną i jednym z głównych determinantów jakości życia. Powikłania pojawiające się u osób starszych związane z niewydolnością żylną i owrzodzeniami przyczyniają się do obniżenia jakości życia. Grupę badaną stanowiły pacjentki z owrzodzeniami kończyn dolnych leczone na terenie I Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej przy Al. Racławickich 23 w Lublinie na Oddziale Chirurgii. Liczebność grupy wyniosła 60 chorych. Do oceny jakości życia osób z owrzodzeniami podudzi użyto skróconej wersji ankiety oceniającej jakość życia WHOQOL – BREF. Ankieta ta składa się z 26 pytań, które opisują jakość życia chorego w 4 obszarach: fizycznym, psychologicznym, społecznym i środowiskowym. W badaniu wykorzystano również krótki autorski kwestionariusz ankiety. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, iż wiek pacjentek z owrzodzeniami kończyn dolnych różnicuje ich ocenę jakości życia. W grupie pacjentek powyżej 41 roku życia jakość życia została niżej oceniona, dotyczyło to przede wszystkim sfery: somatycznej, psychologicznej i środowiskowej. Wiek pacjentek istotnie wpływał na ocenę poziomu jakości ich życia.

Bibliografia

1. Zdzienicki M., Andziak P. Jakość życia chorych na choroby tętnic i żył. Pol. Merk. Lek. 2008; 24: 141- 268.

2. Posnett J., Franks P. The costs of skin breakdown and ulceration in the UK. In Skin Breakdown: The Silent Epidemic. The Smith & Nephew Foundation, UK.2007: 6-12.

3. Morris P., Sander R. Leg ulcers. Nursing Older People. 2007; 19(5): 33-37. https://doi.org/10.7748/nop2007.06.19.5.33.c4646

4. Maddox D. Effects of venous leg ulceration on patients’ quality of life. Nursing Standard.2012; 26(38): 42-49. https://doi.org/10.7748/ns2012.05.26.38.42.c9111

5. Williams AM. Issues affecting concordance with leg ulcer care and quality of life. Nursing Standard.2010; 24 (45): 51-58. https://doi.org/10.7748/ns2010.07.24.45.51.c7908

6. NHS Choices. Leg Ulcer, Venous. www.nhs.uk/Conditions/Leg-ulcer-venous/Pages/Introduction.aspx. Last accessed: June 21 .2012.

7. Bączyk G., Talarska D., Zawirska A. i wsp. Funkcjonowanie i j akość życia chorych z owrzodzeniami podudzi leczonych na oddziałach dermatologicznych. Post Dermatol Alergol 2011; XXVIII(3): 197-202.

8. Briggs M., Closs SJ. The prevalence of leg ulceration: a review of the literature. European Wound Management Association Journal. 2003; 3(2)14-20.

9. Salavastru CM., Nedelcu LE., Tiplica GS. Management of leg ulcers in patients with chronic venous insufficiency: the experience of a Dermatology Clinic in Bucharest, Romania. Dermatol Ther. 2012; 25(4): 304-13. https://doi.org/10.1111/j.1529-8019.2012.01513.x

10. Parker K. Psychosocial effects of living with a leg ulcer. Nursing Standard.2012; 26 (45): 52-62. https://doi.org/10.7748/ns2012.07.26.45.52.c9210

11. Silny W., Prokop J. Owrzodzenia goleni jako problem dermatologiczny W: Ambulatoryjne leczenie chorób żył kończyn dolnych. Zapalski S. Oszkinis G(red.). Gdańsk ;Wydawnictwo Via Medica: 2001.

12. Van Hecke A., Grypdonck M., Defloor T. Interventions to enhance patient compliance with leg ulcer treatment: a review of the literature. Journal of Clinical Nursing. 2007; 17(1): 29-39. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2006.01863.x

13. Szewczyk MT., Jawień A., Cierzniakowska K., i wsp. Ocena sprawności funkcjonowania chorych z przewlekła niewydolnością żylną i owrzodzeniem goleni. Post Dermatol Alergol. 2005; 22: 265-270.

14. Krzemińska S. Starzenie się jako problem XXI wieku. Świat Farm 2008;1: 10-11.

15. Chodorowski Z. Geriatria z podstawami gerontologii. Gdynia; PZWL: 2008.

16. Martinson OB., Wilkeninga EA. Predicting overall life satisfaction: the role of life cycle and socjal psychological antecedents. Soc Indic Res .1984; 14: 99-108. https://doi.org/10.1007/bf00315724

17. Mirczak A., Tobiasz-Adamczyk B., Brzyski P. i wsp. Porównanie jakości życia pacjentów w wieku co najmniej 65 lat oraz grupy chorych poniżej 64 roku życia po operacyjnym leczeniu raka jelita grubego. Gerontol Pol. 2012; 20(1): 28-37.

18. Budgen V. Evaluating the impact on patients of living with a leg ulcer. Nursing Times. 2004; 100 (7): 30-31.

19. Moffatt C., Price P., Morgan P. Meeting the psychosocial challenges of leg ulceration. Nursing Times. 2006; 102(30): 51-53.

20. Wilson AB. Quality of life and leg ulceration from the patient’s perspective. British Journal of Nursing. 2004; 13 (11): 17-20.

21. Briggs SL. Leg ulcer management: how addressing a patient’s pain can improve concordance. Professional Nurse. 2005; 20 (6) 39-41.

22. Ebbeskog B., Ekman SL. Elderly persons’ experiences of living with venous leg ulcer: living in a dialectal relationship between freedom and imprisonment. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 2001; 15(3): 235-243. https://doi.org/10.1046/j.1471-6712.2001.00018.x

23. Jones J., Barr W., Robinson J., Carlisle C. Depression in patients with chronic venous ulceration. British Journal of Nursing. 2006; 21(15) supp. 11: 17-23. https://doi.org/10.12968/bjon.2006.15.sup2.21237

24. World Union of Wound Healing Societies. Principles of Best Practice: Minimising Pain at Wound Dressing-Related Procedures. A Consensus Document. London; Medical Education Partnership: 2004.

25. Douglas V. Living with a chronic leg ulcer: an insight into patients’ experiences and feelings. Journal of Wound Care. 2001; 10(9): 355-360; Edwards LM (2003) Why patients do not comply with compression bandaging. British Journal of Nursing. 2003; 12(11): 5-10. https://doi.org/10.12968/jowc.2001.10.9.26318

26. Persoon A, Heinen MM, van der Vleuten CJM, de Rooij MJ, van de Kerkhof PCM & van Achterberg T. Leg ulcers: a review of their impact on daily life. Journal of Clinical Nursing, 2004; 13: 341-354. https://doi.org/10.1046/j.1365-2702.2003.00859.x

27. Hareendran A., Bradbury A., Budd J., Geroulakos G., Hobbs R., Kenkre J & Symonds T. Measuring the impact of venous leg ulcers on quality of life. Journal of Wound Care, 2005; 14: 53-57. https://doi.org/10.12968/jowc.2005.14.2.26732

28. Edwards H., Courtney M., Finlayson K, Shuter P., Lindsey E. A randomised control trial of community intervention: improved quality of life and healing for clients with chronic leg ulcers. Journal of Clinical Nursing. 2009; 18 (11): 1541-1549. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2008.02648.x

29. Gonz´lez-Consuegra, Renata Virginia Verdú, José Quality of life in people with venous leg ulcers: an integrative review. Journal of Advanced Nursing; May 2011, Vol. 67 Issue 5: 926-944, 19p. DOI:10.1111/j.1365- 2648.2010.05568. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2010.05568.x

30. Briggs M., Flemming K., & Closs S.J. Living with Leg Ulceration: A Meta-synthesis of Qualitative Research. 72. The 2006 International Nursing Research Conference., London, RCN.

31. Krasner D. Painful venous ulcers: themes and stories about living with the pain and suffering. Journal of Wound, Ostomy, and Continence Nursing. 1998; 25: 158-168. https://doi.org/10.1097/00152192-199805000-00008

32. Husband LL. Venous ulceration: the pattern of pain and the paradox. Clinical Effectiveness in Nursing.2001; 5(1) 35-40. https://doi.org/10.1054/cein.2001.0185

33. Phillips T , S tanton B , P rovan A & Lew R. A s tudy of the impact of leg uclers on quality of life: financial, social and psychologic implications. Journal of the American Academy of Dermatology. 1994; 31: 49-53. https://doi.org/10.1016/s0190-9622(94)70134-2

34. Charles H . Venous leg ulcer pain and its characteristics. Journal of Tissue Viability. 2002; 12: 154-158.

35. Stokes S.A. & Gordon S.E. Common stressors experienced by the well elderly: clinical implications. Journal of Gerontological Nursing. 2003; 29: 38-46. https://doi.org/10.3928/0098-9134-20030501-08

36. Moffatt CJ., Franks PJ., Doherty DC., Martin R., Blewett R & Ross F. Prevalence of leg ulceration in a London population. QJM. 2004; 97: 431-437. https://doi.org/10.1093/qjmed/hch075

37. Dunić I., Medenica L., Maksimović Ž., Djurković-Djaković O. [Quality of life in patients with venous ulcers].[Article in Serbian]. BMC Dermatol. [Epub ahead of print]. 2012; 28; 12(1):17.

38. Lindsay E. Leg clubs: a new approach to patient-centred leg ulcer management. Nursing and Health Sciences. 2000; 2: 139-141. https://doi.org/10.1046/j.1442-2018.2000.00053.x

39. Hopkins A. Disrupted lives: investigating coping strategies for non-healing leg ulcers. British Journal of Nursing. 2004; 13(9): 556-563. https://doi.org/10.12968/bjon.2004.13.9.12972

40. Ebbeskog B., Emami A. Older patients’ experience of dressing changes on venous leg ulcers: more than just a docile patient. Journal of Clinical Nursing. 2005; 14(10): 1223-1231. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2005.01194.x

41. Rich A, M cLachlan L . H ow l iving with a l eg u lcer a ffects people’s daily life: a nurse-led study. Journal of Wound Care. 2003; 12(2): 51-54.

42. Roper N., Logan W., Tierney AJ. The Roper-Logan-Tierney Model of Nursing Based on Activities of Living. Edinburgh .Churchill Livingstone, 2000.

43. Hankin CS., Knispel J., Lopes M., Bronstone A., Maus E. Clinical and cost efficacy of advanced wound care matrices for venous ulcers. J Manag Care Pharm. 2012; 18(5): 375-84. https://doi.org/10.18553/jmcp.2012.18.5.375

44. Haram R.B. & Dagfinn N. Errors and discrepancies: a patient perspective on leg ulcer treatment at home. Journal of Wound Care. 2003; 12: 195-199. https://doi.org/10.12968/jowc.2003.12.5.26495

Opublikowane

2012-12-30