Zespół realimentacyjny u pacjentek z jadłowstrętem psychicznym – opis przypadków
DOI:
https://doi.org/10.2478/cpp-2021-0017Słowa kluczowe:
jadłowstręt psychiczny, zespół ponownego odżywienia, hipofosfatemia,, hipokaliemia, niedożywienieAbstrakt
Wstęp. Zespół realimentacyjny to zagrażające życiu ostre zaburzenie hormonalno-metaboliczne, pojawiające się u pacjentów z umiarkowanym lub ciężkim niedożywieniem wskutek nieprawidłowo prowadzonej terapii żywieniowej.
Materiał i metoda. Celem pracy jest opis przypadków dwóch pacjentek chorujących na jadłowstręt psychiczny, u których po rozpoczęciu terapii żywieniowej wystąpił zespół realimentacyjny. Dodatkowo dokonano przeglądu dostępnej literatury celem charakterystyki zagadnienia, w tym negatywnych następstw oraz profilaktyki zespołu realimentacyjnego.
Wyniki. W obu przypadkach stwierdzono u pacjentek rozwój zespołu realimentacyjnego, wynikających ze zbyt dużej podaży substratów energetycznych i odżywczych w krótkim czasie, poprzedzony wcześniejszym, wielomiesięcznym okresem głodzenia i wyniszczenia organizmu (u obu pacjentek obserwowano spadek body mass index - BMI - do wartości około 14 kg/m2). U 1 pacjentki objawy dotyczyły głównie układu sercowo-naczyniowego: znacznego wzrostu stężenia peptydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP) oraz tachykardii, a także obniżeniem stężenia fosforanów nieorganicznych oraz hipokaliemii. Natomiast w przypadku pacjentki 2, w obrazie klinicznym dominowały takie objawy takie jak splątanie czy głębokie zaburzenia świadomości, które doprowadziły do hospitalizacji w ramach oddziału intensywnej terapii.
Wnioski. Zespół realimentacyjny może rozwinąć się podczas rehabilitacji żywieniowej, zwłaszcza w przypadku nagłej, nieodpowiednio zaplanowanej podaży substancji odżywczych. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów o skrajnie niskim wskaźniku BMI przy ponownym wprowadzaniu żywienia. Ponadto, należy dokładnie monitorować zachowanie pacjentów z jadłowstrętem psychicznym, biorąc pod uwagę nie tylko możliwość unikania przez nich posiłków lecz również kompulsywnego objadania się. Przedstawione opisy przypadków zwracają uwagę na możliwość wystąpienia powikłań kardiologicznych i zaburzeń psychicznych zespołu realimentacyjnego oraz wskazują zachowania pacjentów (spożywanie nadmiaru jedzenia), które mogą prowadzić do rozwinięcia zespołu ponownego odżywienia.
Bibliografia
1. Zipfel S, Giel KE, Bulik CM, Hay P, Schmidt U. Anorexia nervosa: aetiology, assessment, and treatment. Lancet Psychiatry. 2015;2(12):1099-1111.
2. Roux H, Chapelon E, Godart N. Epidemiology of anorexia nervosa: a review. Encephale. 2013;39(2):85-93.
3. Martínez-González L, Fernández-Villa T, Molina AJ, Delgado-Rodríguez M, Martín V. Incidence of Anorexia Nervosa in Women: A Systematic Review and Meta-Analysis. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(11):3824.
4. Moskowitz L, Weiselberg E. Anorexia Nervosa/Atypical Anorexia Nervosa. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2017;47(4):70-84.
5. Runde J, Sentongo T. Refeeding Syndrome. Pediatr Ann. 2019;48(11):e448-e454.
6. Skowrońska A, Sójta K, Strzelecki D. Refeeding syndrome as treatment complication of anorexia nervosa. Psychiatr Pol. 2019;53(5):1113-1123.
7. Fuentebella J, Kerner JA. Refeeding syndrome. Pediatr Clin North Am. 2009;56(5):1201-1210.
8. Mitchell JE, Peterson CB. Anorexia Nervosa. N Engl J Med. 2020;382(14):1343-1351.
9. Serra R, Di Nicolantonio C, Di Febo R, De Crescenzo F, Vanderlinden J, Vrieze E, et al. The transition from restrictive anorexia nervosa to binging and purging: a systematic review and meta-analysis. Eat Weight Disord. 2021.
10. Salbach-Andrae H, Lenz K, Simmendinger N, Klinkowski N, Lehmkuhl U, Pfeiffer E. Psychiatric comorbidities among female adolescents with anorexia nervosa. Child Psychiatry Hum Dev. 2008;39(3):261-72.
11. Pompili M, Mancinelli I, Girardi P, Ruberto A, Tatarelli R. Suicide in anorexia nervosa: a meta-analysis. Int J Eat Disord. 2004;36(1):99-103.
12. Tan MCY, Chien JMF, Khor LY, Chea YW, Wong TH. Acute presentation of post-operative kwashiorkor and refeeding syndrome complicated by chronic Strongyloides infection in an elderly patient. ANZ J Surg. 2018 Sep;88(9):E692.
13. Pulcini CD, Zettle S, Srinath A. Refeeding Syndrome. Pediatr Rev. 2016;37:516-523.
14. National Collaborating Centre for Acute Care (UK). Nutrition Support for Adults: Oral Nutrition Support, Enteral Tube Feeding and Parenteral Nutrition. London: National Collaborating Centre for Acute Care (UK); 2006.
15. Malczyk Ż, Oświęcimska JM. Gastrointestinal complications and refeeding guidelines in patients with anorexia nervosa. Psychiatr Pol. 2017;51(2):219-229.
16. da Silva JSV, Seres DS, Sabino K, Adams SC, Berdahl GJ, Citty SW, et al. ASPEN Consensus Recommendations for Refeeding Syndrome. Nutr Clin Pract. 2020;35(2):178-195.
17. Golden NH, Cheng J, Kapphahn CJ, Buckelew SM, Machen VI, Kreiter A, et al. Refeeding in Anorexia Nervosa: 1-Year Outcomes From a Randomized Controlled Trial. Pediatrics. 2021;147(4):e2020037135.
18. Cao Z, Jia Y, Zhu B. BNP and NT-proBNP as Diagnostic Biomarkers for Cardiac Dysfunction in Both Clinical and Forensic Medicine. Int J Mol Sci. 2019;20(8):1820.
19. Sakamoto Y, Kioka H, Hashimoto R, Takeda S, Momose K, Ohtani T, et al. Cardiogenic shock caused by a left midventricular obstruction during refeeding in a patient with anorexia nervosa. Nutrition. 2017;35:148-150.
20. Kodama M, Kazuma S, Tatsumi H, Goto Y, Aisaka W, Kikuchi K, et al. Cardiac Failure Requiring Veno-Arterial Extracorporeal Membrane Oxygenation (VA-ECMO) Management in a Refeeding Syndrome Patient with Diabetic Ketoacidosis: A Case Report. Am J Case Rep. 2021;22:e930568.
21. Kohn MR, Golden NH, Shenker IR. Cardiac arrest and delirium: presentations of the refeeding syndrome in severely malnourished adolescents with anorexia nervosa. J Adolesc Health. 1998;22(3):239-243.
22. Soyama H, Miyamoto M, Natsuyama T, Takano M, Sasa H, Furuya K. A case of refeeding syndrome in pregnancy with anorexia nervosa. Obstet Med. 2018;11(2):95-97.
23. Tenconi E, Lunardi N, Zanetti T, Santonastaso P, Favaro A. Predictors of binge eating in restrictive anorexia nervosa patients in Italy. J Nerv Ment Dis. 2006;194(9):712-715.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Authors
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
