Przemilczany problem: dysfunkcje seksualne u mężczyzn uzależnionych od alkoholu
DOI:
https://doi.org/10.2478/cpp-2018-0010Słowa kluczowe:
uzależnienie od alkoholu, dysfunkcje seksualne, współchorobowość, choroby spowodowane używaniem alkoholuAbstrakt
Wstęp: Rozpowszechnienie uzależnienia od alkoholu w ciągu życia wśród polskiej populacji wynosi ok. 2,2%, pociągając za sobą ogromne szkody społeczne, rodzinne i osobiste, w tym zdrowotne. Szacuje się, że ok. 72% pacjentów uzależnionych od alkoholu skarży się na jeden lub więcej problemów związanych ze sferą seksualną, które mogą wynikać zarówno z rozwoju powikłań somatycznych w przebiegu uzależnienia od alkoholu, jak i powikłań psychiatrycznych, które same w sobie mogą prowadzić do wystąpienia zaburzeń seksualnych. Istnieją doniesienia i obserwacje kliniczne wskazujące, iż wystąpienie dysfunkcji seksualnych (DS) może wpływać na skrócenie lub przerwanie okresu abstynencji.
Cel: Celem niniejszej pracy jest przedstawienie dysfunkcji seksualnych występujących u mężczyzn uzależnionych od alkoholu oraz omówienie czynników mogących wpłynąć na występowanie wyżej wymienionych dysfunkcji.
Materiał i metoda: Dokonano przeglądu dostępnej literatury korzystając z baz bibliograficznych: Medline, Google Scholar oraz ScienceDirect wprowadzając słowa klucze: alcohol dependence, sexual dysfunction, comorbidity, alcohol caused diseases oraz deskryptory czasowe: 1979-2016.
Rezultaty:
- Uzależnienie od alkoholu związane jest z występowaniem różnych rodzajów dysfunkcji seksualnych.
- W diagnozie DS należy brać pod uwagę wszystkie możliwe przyczyny mogące doprowadzić do rozwoju DS w tej grupie pacjentów, między innymi współwystępowanie chorób somatycznych czy negatywny wpływ leków na funkcje seksulane.
- Występowanie DS jest związane z wyższym ryzykiem przerwania abstynencji od alkoholu.
- Istnieje potrzeba przeprowadzenia większej liczby badań w celu lepszego zrozumienia związku pomiędzy uzależnieniem od alkoholu a występowaniem zaburzeń seksualnych.
Bibliografia
1. Zgliczyński SW. Alkohol w Polsce. Infos 2016; 215.
2. Nutt DJ, King AL, Phillips LD. Drug harms in the UK: a multicriteria decision analysis. Lancet 2010; 376: 1558-1565.
3. Wylie KR, Steward D, Seivewright N, Smith D. Prevalence of sexual dysfunction in three psychiatric outpatient settings: A drug misuse service, an alcohol misuse service and a general adult psychiatry clinic. Sex Relat Ther, 2002; 17:149-60.
4. Grinshpoon A, Margolis A, Weizman A, Ponizovsky AM. Sildenafil citrate in the treatment of sexual dysfunction and its effect on quality of life in alcohol dependent men: Preliminary findings. Alcohol Alcohol 2007; 42:340-346.
5. Paparriropoulos T, Zabelis T, Tzavellas E, Karaiskos D, Zaloni R, Stachtea1 X, et al. Sexual dysfunction and alcohol abuse. Eur Neuropsychopharmacol 2009; 19:6-7.
6. Dissiz M, Oskay ÜY. Evaluation of sexual functions in Turkish alcohol-dependent males. J Sex Med 2011; 8:3181-3187.
7. Vijayasenan ME. Alcohol and sex. N Z Med J. 1981; 93:18-20.
8. Grover S, Mattoo SK, Pendharkar S, Kandappan V. Sexual Dysfunction in Patients with Alcohol and Opioid Dependence. Indian Journal of Psychological Medicine 2014; 36:355-365.
9. Lue TF. Erectile dysfunction. N Engl J Med 2000; 342:1802-1813.
10. Prieto D. Physiological regulation of penile arteries and veins. Int J Impot Res 2008; 20:17-29.
11. Cicero TJ. Alcohol-induced deficits in the hypothalamic-pituitary-leteinizing hormone axis in the male. Alcohol Clin Exp Res 1982; 6:207-215.
12. Salonen I, Pakarinen P, Huhtaniemi I. Effect of chronic ethanol diet on expression of gonadotropin genes in the male rat. J Pharmacol Exp Ther 1992; 260:463-467.
13. Little PJ, Adams ML, Cicero TJ. Effects of alcohol on the hypothalamic-pituitary-gonadal axis in the developing male rat. J Pharmacol Exp Ther 1992; 263:1056-1061.
14. Emanuele NV, LaPagli N, Steiner J, Colantoni A, Van Thiel DH, Emanuele MA. Peripubertal paternal EtOH exposure. Endoctine 2001; 14:213-219.
15. Anderson RA Jr, Quigg JM, Oswald C, Zaneveld LJ. Demonstration of a function blood-testis barrier to acetaldehyde. Evidence for lack of acetaldehyde effect on ethanol-induced depression of testosterone in vivo. Biochem Pharmacol 1985; 34:685-695.
16. Pużyński S, Wciórka J, red. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo „Versalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii; Kraków-Warszawa; 1997.
17. Święcicki Ł, Gałecki P red. Kryteria diagnostyczne z DSM-5, Desk Reference Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. Edra Urban & Partner, 2015.
18. Arackal BS, Benegal V. Prevalence of sexual dysfunction in male subjects with alcohol dependence. Indian J Psychiatry 2007; 492:109-112.
19. Van Thiel DM, Lester R. The effect of chronic alcohol abuse on sexual function. Clin Endocrinol Matab 1979; 8:499-510.
20. Alcohol and hypertension--implications for management. A consensus statement by the World Hypertension League. J Hum Hypertens 1991; 5:227-232.
21. Grassi G. Sympathetic and baroreflex function in hypertension: implications for current and new drugs. Curr Pharm Des. 2004; 10:3579-3589.
22. Russ R, Abdel-Rahman AR, Wooles WR. Role of the sympathetic nervous system in ethanol-induced hypertension in rats. Alcohol. 1991; 8:301-307.
23. Jing L, Li WM, Zhou LJ, Li S, Kou JJ, Song J. Expression of renin-angiotensin system and peroxisome proliferator-activated receptors in alcoholic cardiomyopathy. Alcohol Clin Exp Res. 2008; 32:1999-2007.
24. Ibsen H, Christensen NJ, Rasmussen S, Hollnagel H, Damkjaer Nielsen M, Giese J. The influence of chronic high alcohol intake on blood pressure, plasma noradrenaline concentration and plasma renin concentration. Clin Sci (Lond) 1981; 61:377-379.
25. Soardo G, Donnini D, Moretti M, Milocco C, Catena C, Sechi LA. Effects of antihypertensive drugs on alcohol-induced functional responses of cultured human endothelial cells. Hypertens Res. 2008; 31:345-351.
26. Potter JF, Watson RD, Skan W, Beevers DG. The pressor and metabolic effects of alcohol in normotensive subjects. Hypertension. 1986; 8:625-631.
27. Bannan LT, Potter JF, Beevers DG, Saunders JB, Walters JR, Ingram MC. Effect of alcohol withdrawal on blood pressure, plasma renin activity, aldosterone, cortisol and dopamine beta-hydroxylase. Clin Sci (Lond) 1984; 66:659-663.
28. Wakabayashi I, Hatake K, Hishida S. Ethanol inhibits intra- and extracellular Ca(2+)-dependent contraction of rat aorta by different mechanisms. Nihon Arukoru Yakubutsu Igakkai Zasshi. 1998; 33:273-286.
29. Husain K, Vazquez M, Ansari RA, Malafa MP, Lalla J. Chronic alcohol-induced oxidative endothelial injury relates to angiotensin II levels in the rat. Mol Cell Biochem. 2008; 307:51-58.
30. Pinardi G, Brieva C, Vinet R, Penna M. Effects of chronic ethanol consumption on alpha-adrenergic-induced contractions in rat thoracic aorta. Gen Pharmacol. 1992; 23:245-248.
31. Puddey IB, Zilkens RR, Croft KD, Beilin LJ. Alcohol and endothelial function: a brief review. Clin Exp Pharmacol Physiol. 2001; 28:1020-1024.
32. Slomiany BL, Piotrowski J, Slomiany A. Alterations in buccal mucosal endothelin-1 and nitric oxide synthase with chronic alcohol ingestion. Biochem Mol Biol Int. 1998; 45:681-688.
33. Nunes KP, Labazi H, Webb RC. New insights into hypertension-associated erectile dysfuntion. Curr Opin Nephrol Hypertens 2012; 21:163-70.
34. Virag R, Bouilly P, Frydman D. Is impotence an arterial disorder? A study of arterial risk factors in 440 impotent men. Lancet 1985; 1:181-84.
35. Mittawae B, El-Nashaar AR, Fouda A, Magdy M, Shamloul R. Incidence of erectile dysfunction in 800 hypertensive patients: a multicenter Egyptian national study. Urology 2006; 67:575-78.
36. Burchardt M, Burchardt T, Baer L, et. al. Hypertension is associated with severe erectile dysfunction. J Urol 2000; 164: 1188-1191.
37. Böhm M, Baumhäkel M, Teo K, Sleight P, Probstfield J, Gao P, Mann JF, Diaz R, Dagenais GR, Jennings GL, Liu L, Jansky P, Yusuf S, for the ONTARGET/TRANSCEND Erectile Dysfunction Substudy Investigators. Erectile dysfunction predicts cardiovascular events in high-risk patient receiving telmisartan, ramipril, or both: The ongoing Telmisartan Alone and in combination with Ramipril Global Edpoint Trial/Telmisartan Randomized Assssment Study in ACE intolerant subjects with cardiovascular disease (ONTARGET/ TRANSCEND) Trials. Circulation 2010; 121: 1439-1446.
38. Taylor B, Irving HM, Baliunas D, Roerecke M, Patra J, Mohapatra S, Rehm J. Alcohol and hypertension: gender differences in dose-response relationships determined through systematic review and meta-analysis. Addiction. 2009; 104:1981-1990.
39. Tykarski A., Narkiewicz K., Gaciong Z. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2015 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2015; 1: 1-70.
40. Lin Y, Sun Z. Current views on type 2 diabetes. J Endocrinol 2010; 204:1-11.
41. Ponholzer A, Temml C, Mock K, Marszalek M, Obermayr R, Madersbabacher S. Prevalence and risk factors for erectile dysfunction in 2869 men using a validated questionnaire. Eur Urol 2005; 47: 80-86.
42. Lewis RW, Fugk Meyer KS, Corona G, et. al. Definitions/ epidemiology/risk factors for sexual dysfunction. J Sex Med 2010; 7:1598-1607.
43. Wannamethee SG, Shaper AG, Perry IJ, Alberti KG. Alcohol consumption and the incidence of type II diabetes. J Epidemiol Community Health 2002; 56:542-548.
44. Rehm J, Taylor B, Mohapatra S, Irving H, Baliunas D, Patra J, Roerecke M. Alcohol as a risk factor for liver cirrhosis: A systematic review and meta-analysis. Drug and Alcohol Review, 2010; 29:437-445.
45. Sherlock S. Alcohol liver disease. Lancet, 1995; 345:227-234.
46. Cubero FJ, Nieto N. Kupffer cells and alcoholic liver disease. Rev. Esp. Enferm. Dig., 2006; 98: 460-472.
47. Furukawa F, Matsuzaki K, Mori S, Tahashi Y, Yoshida K, Sugano Y, Yamagata H, Matsushita M, Seki T, Inagaki Y., Nishazawa M., Fujisawa J., Inoue K.: p38 MAPK mediates fibrogenic signal throught Smad3 phosphorylation in rat myofi broblasts. Hepatology, 2003; 38: 879-889.
48. Lieber CS. Ethanol metabolism, cirrhosis and alcoholism. Clin. Chim. Acta, 1997; 257: 59-84.
49. Cichoż-Lach H, Grzyb M, Celiński K, Słomka M. Nadużywanie alkoholu a alkoholowa choroba wątroby. Alkoholizm i Narkomania 2008; 21:55-62.
50. Simsek I, Aslan G, Akarsu M, Koseoglu H, Esen A. Assessment of sexual functions in patients with chronic liver disease. International Journal of Impotence Research, 2005; 17:343-345.
51. Bannister P, Handley T, Chapman C, Losowski MS. Hypogonadism in chronic liver disease: impaired release of luteinising hormone. Br Med J 1986; 293:1191-1193.
52. Galvaõ-Teles A, Monteiro E, Gavaler JS. Gonadal consequences of alcohol abuse: lessons from the liver. Hepatology 1986; 6: 135-140.
53. Guechot J, Vaubourdolle M, Ballet F, Giboudeau J, Darnis F, Poupon R. Hepatic uptake of sex steroids in men with alcoholic cirrhosis. Gastroenterology 1987; 92: 203-207.
54. Pajarinen JT, Karhunen PJ. Spermatogenic arrest and ‘Sertoli cell-only’ syndrome-common alcohol-induced disorders of the human testis. Int J Androl 1994; 17:292-299.
55. Morgan MY. Sex and alcohol. Br Med Bull 1982; 38:43-48.
56. Kozielewicz D, Dybowska D, Holota W. Wybrane aspekty kliniczne nadużywania alkoholu. Medical Science Review – Hepatologia 2011; 11:115-117.
57. Singleton CK, Martin PR. Molecular mechanisms of thiamine utilization. Curr Mol Med 2001; 1: 197-207.
58. Nevo I, Hamn M. Neurotransmitter and neuromodulatory mechanism involved in alcohol abuse and alcoholism. Neurochem. Int. 1995; 26:305.
59. Tsai GE, Ragan P, Chang R, et al.: Increased glutamatergic neurotransmission and oxidative stress after alcohol withdrawal. Am. J. Psychiatry 1998; 155:726.
60. Siddiqui MA, Peng B, Shanmugam N, et al. Erectile dysfunction in young surgically treated patients with lumbar spine disease: a prospective follow-up study. Spine 2012; 37:797-801.
61. Valls-Solé J, Nicolás J, Villalta J, Urbano-Marquez A. Autonomic and peripheral neuropathies in patients with chronic alcoholism. A dose-related toxic effect of alcohol. Arch Neurol 1995; 52: 45-51.
62. Kogoj D, Lesch O, Walter H. Lesch Alcoholism Typology Medical Treatment and Research. Arch Pschychiatr Psychother 2010; 12:37-48.
63. Woronowicz BT. Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa; Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA:2009.
64. Lesch O, Dietzel M, Walter H, Zailer K. The course of alcoholism. Long-term prognosis in different types. Forensic Science International 1988; 36:121-138.
65. Shiri R, Koskimäki J, Tammela TL, Häkkinen J, Auvinen A, Hakama M. Bidirectional relationship between depression and erectile dysfunction. J Urol 2007; 177:669-673.
66. Seagraves RT. Depression and erectile dysfunction. Postgrad Med 2000; 107:24-7.
67. Fergusson DM, Boden JM, Horwood LJ. Tests of Causal Links Between Alcohol Abuse or Dependence and Major Depression. Arch Gen Psychiatry 2009; 66:260-266.
68. Kim SC, Oh MM. Norephinephrine involvement in response to intracorporeal injection of papaverine in psychogenic impotance. J Urol 1992; 147:1530-1532.
69. Jakubczyk A, Wojnar J, Wojnar M, Klimkiewicz A, Brower K. Zaburzenia snu u osób uzależnionych od alkoholu. Alkoholizm i Narkomania, 2009; 22:143-159.
70. Hirshkowitz M, Karacan I, Arcasoy MO, Acik G, Narter EM, Williams RI. Prevalence of sleep apnea in men with erectile dysfunction. Urology 1990; 36:323-334.
71. Stein MD, Friedmann PD. Disturbed sleep and its relationship to alcohol use. Substance Abuse 2006; 26:113.
72. Blumenthal SJ, Fine T. Sleep abnormalities associated with mental and addictive disorders: implications for research and clinical practice. Journal of Practical Psychiatry and Behavioral Health 1996; 2:67-79.
73. Vitiello MV. Sleep, alcohol, and alcohol abuse. Addiction Biology 1997; 2:151-158.
74. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. Alcohol and Sleep. Alcohol Alert 1998; 41.
75. Lesch O, Walter H. Subtypes of alcoholism and their role in therapy. Alcohol 1996; 31: 63-67.
76. Wojnar M, Ślusarska A, Klimkiewicz A. Nawroty w uzależnieniu od alkoholu część 3: społeczno-demograficzne i psychologiczne czynniki ryzyka. Alkoholizm i Narkomania 2007; 20: 81-102.
77. Carson C, Dean J, Wylie M. Managment of erectile dysfunction in clinical practice. Springer Medical Publishing; New York; 2006.
78. Thomas A, Woodard C, Rovner ES, Wein AJ. Urologic complications of nonurologic medications. Urol Clin North Am 2003; 30:123-31.
79. Thakur J, Grover S, Rathi S, Chopra M, Taneja S, Duseja A, Chawla Y, Bhansali A, Dhiman RK. Tadalafil, a Phosphodiesterase-5 Inhibitor, Improves Erectile Dysfunction in Patients with Liver Cirrhosis. Journal of Clinical and Experimental Hepatology 2016; 6:56-57.
80. Gregorian RS, Golden KA, Bahce A, Goodman C, Kwong WJ, Khan ZM. Antidepressant-induced sexual dusfunction. Ann Pharmacother 2002.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
