Czy wada zgryzu i leczenie ortodontyczne ma związek z dysfunkcją stawu skroniowo-żuchwowego? Przegląd piśmiennictwa (2000-2010)
Słowa kluczowe:
wada zgryzu, leczenie ortodontyczne, dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowegoAbstrakt
Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego (dssż) objawiają się: bólem mięśni i stawu skroniowo-żuchwowego, bólem w trakcie ruchów żuchwy, ograniczeniem zakresu ruchów żuchwy, a także objawami osłuchowymi. Uciążliwe dla pacjenta dolegliwości powodują konieczność podjęcia leczenia – często zespołowego, ponieważ istnieje powszechne przekonanie o związku wad zgryzu i leczenia ortodontycznego z dysfunkcjami. Objawy dssż występują u osób bez wad zgryzu, nigdy nie leczonych ortodontycznie. Badania dowiodły, że częstość występowania objawów dssż wzrasta w populacji z wiekiem między 7 a 15 rokiem życia, a nasila się w okresie dojrzewania. Natomiast wykazano spadek występowania bólów mięśniowych od 19 do 30 roku życia. Dysfunkcje ssż objawiające się podczas leczenia ortodontycznego nie muszą być z nim związane przyczynowo. Materiał do badań zgromadzono wpisując w wyszukiwarkę internetową PubMed słowa: malocclusion, orthodontic treatment, tempomandibular disorders. Ograniczono się do artykułów wydanych po 2000 roku, w języku angielskim i polskim. Nie ma dostatecznych dowodów, że dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego są związane z konkretną wadą zgryzu, chociaż pewne zaburzenia mogą predysponować do jej wystąpienia. Leczenie ortodontyczne nie powinno być traktowane jako profilaktyka dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego, nie zwiększa też ryzyka pojawienia się dysfunkcji gdy prowadzone jest w dzieciństwie. Leczenie ortodontyczne z ekstrakcjami nie powoduje niebezpieczeństwa wywołania dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego.
Bibliografia
1. Beattie J.R. et al.: Functional impact of extraction and non-extraction treatments: a long-term. Am. J. Orthod. Dentofac. Orthop., 105, 444, 1994.
2. Buttner P.et al. Zastosowanie terapii manualnej w leczeniu dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Czas. Stomatol., 61, 807, 2008.
3. Colonna-Walawska M., Split W.: Wady zgryzu u młodzieży szkolnej
a dysfunkcje narzadu żucia. Mag. Stomatol., 12 , 66, 2005.
4. Egermark I. et al.: A prospective long-term study of sign and symptoms
of temporomandibular disorders in patients who received orthodontic treatment in childhood. Angle Orthod., 75, 645, 2005.
5. Egermark I. et al.: A 20-year follow-up of signs and symptoms of temporomandibular disorders and malocclusion in subjects with and without orthodontic treatment in childhood. Angle Orthod.,73, 109, 2003.
6. Franco A.A. et al.: Frankel appliance therapy and the temporomandibular disc: A prospective magnetic resonance imaging study. Am. J. Orthod. Dentofacial Orthop., 121, 447, 2002
7. Henrickson T. et al.: A prospective and longitudinal comparison with untreated class II malocclusions and normal occlusion subjects. Eur. J. Orthod., 22, 271, 2000.
8. Imai T. et al.: Long-term follow-up of clinical symptoms in TMD patients who underwent occlusal reconstruction by orthodontic treatment. Eur. J. Orthod., 22, 61, 2000.
9. Kabasa-Słotwińska J. et al.: Motoryka żuchwy u dzieci 11-letnich. Ortod. Współ., 1, 11, 1994.
10. Kalinowska M. et al.: Występowanie objawów dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych u 7-12 letnich dzieci ze zgryzem krzyżowym bocznym jednostronnym. Czas. Stomatol., 61, 428, 2008.
11. Landi N. et al.: Quantification of the relative risk of multiple occlusal variables for muscle disorders of the stomatognathic system. J. Prosthet. Dent., 92, 190, 2004.
12. LeResche L. et al.: Changes in temporomandibular pain and other symptoms across the menstrual cycle. Pain, 106, 253, 2003.
13. LeResche L.: Predictors of onset of facial pain and temporomandibular disorders in early adolescence. Pain, 129, 269, 2006.
14. Litko M. et al.: Dysfunkcje narządu żucia u młodocianych – przegląd piśmiennictwa. Protet. Stomatol., 57, 105, 2007.
15. Litko M. et al.: Dysfunkcje narządu żucia u pacjentow poniżej 18 roku życia
w material Pracowni Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Akademii Medycznej w Lublinie. Czas. Stomatol., 60, 118, 2007.
16. Luppanapornlarp S. et al.: The effects of premolar extraction: A long-term comparison of outcomes in “clearcut” extraction and non-extraction class II patients. Angle Orthod ,63, 257, 1993.
17. Luther F. et al.: Orthodontics and the temporomandibular joint: Where are we now? Part 1. Orthodontics treatment and temporomandibular disorders. Angle Orthod., 68, 295, 1998.
18. Luther F. et al.: Orthodontics and the temporomandibular joint: Where are we now? Part 2. Functional occlusion, malocclusion, and TMD. Angle Orthod., 68, 305, 1998.
19. Marczak-Wojtyńska I. et al.: Szybko postępujące zmiany zwyrodnieniowe stawu skroniowo-żuchwowego u młodej pacjentki z dyskopatią skroniowo-żuchwową-opis przypadku. Nowa Stomatol. , 14, 24, 2000.
20. McNamara J.A. Jr.: Occlusion, orthodontic treatment, and temporomandibular disorders: a review. J. Orofacial. Pain, 9, 73, 1995.
21. McNamara J.A. Jr. et al.: Orthodonic treatment and temporomandibular disorders: Is there a relationship? Part 1: Clinical studies. J. Orofac. Orthop., 58, 74, 1997.
22. McNamara J.A. Jr. et al.: Orthodontic treatment and temporomandibular disorders. Oral Surg. Oral Med. Pathol. Oral Radiol. Endod., 83, 107 ,1997
23. Miller J.R. Frankel appliance therapy and the temporomandibular disc:
a prospective magnetic resonance imaging study. Am. J. Orthod. Dentofacial Orthop., 121, 447,2002.
24. Mohlin B.O. et al.: Malocclusion and temporomandibular disorder: a comparison of adolescence with signs and symptoms of temporomandibular disorder and their further development to 30 years of age. Angle Orthod., 74, 319, 2004.
25. Mohlin B. et al.: TMD in relation to malocclusion and orthodontic treatment. Angle Orthod., 77, 542, 2007.
26. Nawrocka-Furmanek J. et al.: Występowanie dysfunkcji narządu żucia w zależności od zaburzeń okluzji I wad zgryzu wśród młodych dorosłych. Protet. Stomatol., 57, 183, 2007.
27. Paquette D.E. et al.: A long-term comparison of non-extraction and bicuspid-extraction edgewice therapy in “borderline” class II patients. Am J Orthod Dentofac Orthop., 102, 1, 1992.
28. Sadowsky C. et al.: Orthodontic treatment and temporomandibular joint sounds: a longitudinal study. Am J Orthod Dentofac Orthop., 99, 441, 1991.
29. Slami D. et al.: Ocena czynności stawów skroniowo-żuchwowych w aspekcie okluzji u pacjentów bez wady zgryzu i po leczeniu ortodontycznym aparatem stałym. Dent. Med. Probl., 43, 390, 2006.
30. Suvinem T. I. et al.: Review of aetiological concepts of temporomandibular pain disorders: towards a biopsychosocial model for integration of physical disorder factor with psychological and psychosocial illness impact factors. Eur. J. Pain, 9, 13, 2005.
31. Tecco S. et al.: Fixed orthodontic therapy in temporomandibular disorder (TMD) treatment: an alternative to intraoral splint. Cranio., 28, 153, 2010.
32. Tegeder I. et al.: Current evidence for a modulation of back pain by human genetic variants. J. Cell. Mol. Med., 88, 1605, 2009.
33. Tomasz M. et al.: Leczenie ortodontyczne a relacje czynnościowe układu stomatognatycznego. Ortodoncja, 6, 47, 2004.
34. Turp J.C. et al.: Orthodonic treatment and temporomandibular disorders: Is there a relationship? Part 2: Clinical implications. J. Orofac. Orthop., 58, 136, 1997
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
