Funkcjonowanie fizyczne, psychiczne i społeczne biorców wątroby
Słowa kluczowe:
transplantacja wątroby, funkcjonowanie fizyczne, psychiczne, społeczneAbstrakt
FUNKCJONOWANIE FIZYCZNE, PSYCHICZNE I SPOŁECZNE BIORCÓW WĄTROBY
Wstęp. Choroba i proces leczenia jest jednym z istotnych elementów mających wpływ na postrzeganie jakości życia człowieka. Ten niezmiernie istotny czynnik znacząco wpływa na subiektywne postrzeganie przez pacjenta choroby i leczenia, na jego funkcjonowanie oraz ogólne poczucie satysfakcji życiowej.
Transplantacja jest z pewnością doskonałą formą leczenia, niemniej jednak nie oznacza pełnego i stuprocentowego wyleczenia. Z tego typu metodą łączy się konieczność przestrzegania wielu zasad, długotrwała hospitalizacja, nieustanne kontakty z personelem medycznym, rygorystyczna farmakoterapia oraz specyficzne postępowanie biorcy w codziennym życiu. Dlatego też ten rodzaj leczenia wymaga od pacjenta pełnej akceptacji, zdyscyplinowania i współpracy, a jego efekt ma bezpośredni wpływ na jakość życia.
Cel pracy. Celem pracy była ocena funkcjonowania badanych przed i po transplantacji w zakresie sfery fizycznej, psychicznej.
Materiał i metodyka. Przy użyciu kwestionariusza ankiety przebadano 123 pacjentów po przeszczepieniu wątroby. Pytania dotyczyły funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego przed zabiegiem i po nim.
Wyniki. Sprawność ruchowa uległa poprawie po zabiegu, ograniczenia związane z leczeniem były zdecydowanie częściej odczuwane przed zabiegiem, jak również symptomy chorób wątroby, częstość hospitalizacji i wykonywanych badań była mniej dokuczliwa po zabiegu. Zadowolenie, radość, szczęście były zdecydowanie częściej odczuwane po zabiegu niż przed.
Biorcy wątroby wrócili do życia rodzinnego, towarzyskiego, jednak niewielki odsetek wrócił do pracy zawodowej.
Wnioski. Codzienne funkcjonowanie, dotyczące sfery fizycznej i psychicznej w stosunku do okresu przed transplantacją ulega znacznej poprawie. Funkcjonowanie fizyczne biorców wątroby w codziennym życiu nie jest ograniczone. Przeszczep pozytywnie wpływa na funkcjonowanie psychiczne, jak również zwiększa udział w życiu społecznym, rodzinnym i towarzyskim.
Bibliografia
1. de Walden – Gałuszko K. Jakość życia rozważania ogólne. [w:] de Walden – Gałuszko K, Majkowicz M, red. Jakość życia w chorobie nowotworowej. Gdańsk: Wydawnictwo UG;1994. s.13-32.
2. Stelcer B. Rozwój badań jakości życia chorych terminalnie. Postępy Pielęgniarstwa i Promocji Zdrowia, cz. XI. Poznań;1997. s. 156-160.
3. Łaba M. Jakość życia pacjentów z chorobami wątroby. Magazyn Pielęgniarki i Położnej. 2007; 10:34.
4. Bonsel GJ, Essink-Bot ML, Klompmaker IJ et al. Assessment of the quality of life before and following liver transplantation. First results. Transplantation. 1992; Apr 53(4):796-800.
5. Younossi ZM, McCormickM, Boparai N et al. The impact of liver transplantation on health-related quality of life. Liver Transpl. 2002;6:779-783.
6. Łaba M, Pszenny A, Gutowska D et al. Quality of live after liver transplantation - preliminary report, Ann. Transpl. 2008; 13(4): 67-71.
7. Pieber K, Crevenna R, Nuhr MJ et al. Aerobic capacity, muscle strength and health-related quality of life before and after orthotopic liver transplantation: preliminary data of an Austrian transplantation centre. J Rehabil Med. 2006;sep;38(5):322-8.
8. Talwalkar JA. Determining the nature and impact of fatigue after liver transplantation. Liver Transpl. 2006;Jun;12(6):899-901.
9. van Ginneken BT, van den Berg-Emons RJ, Kazemier G et al. Physical fitness, fatigue, and quality of life after liver transplantation. Liver Transpl. 2007; Aug:13(8):1197-8.
10. van den Berg-Emons R, Kazemier G, van Ginneken B et al. Fatigue, level of everyday physical activity and quality of life after liver transplantation. J Rehabil Med. 2006 Mar;38(2):124-9.
11. Aadahl M, Hansen BA, Kirkegaard P et al. Fatigue and physical function after orthotopic liver transplantation. Liver Transpl. 2002 Mar;8(3):251-9.
12. Adam R, Cailliez V, Majno P et al. Normalized intrinsic mortality risk in liver transplantation: European Liver Transplant Registry study. Lancet 2000; 356,621-627.
13. Dan AA, Yaunossi ZM. Quality of life and liver transplantation in patients with polycystic liver disease. Liver Transpl. 2006 Aug;12(8):1184-1185.
14. Feurer ID, Speroff T, Harrison C et al. Health-related quality of life before and after solid organ transplantation. Measurement consideration, reported outcomes, and future directions. Minerva Chir. 2002 Jun; 57(3): 257-71.
15. Holzner B, Kemmler G, Kopp M, Dachs E et al. Preoperative expectations and postoperative quality of life in liver transplant survivors. Arch Phys Med Rehabil 2001 Jan; 82(1):73-9.
16. O'Carroll RE, Smith K, Couston M et al. A comparison of WHOQOL-100 and the WHOQOL-BREF in detecting change in quality of life following liver transplantation. Qual Life Res. 2000 Feb;9(1):121-4.
17. Niechzial M, Grobe T, Dorning H et al. Changes in the quality of life after organ transplantations. Soz Praventivmed. 1999;44(4):171-83.
18. de Kroon L, Drent G, van den Berg AP et al. Current health status of patients who have survived for more than 15 years after liver transplantation. Neth J Med. 2007 Jul-Aug;65(7):252-8.
19. Krasnoff JB, Vintro AQ, Ascher NI et al. Objective measures of health-related quality of life over 24 months post-liver transplantation. Clin Transplant. 2005 Feb; 19(1): 1-9
20. Karam V, Castaing D, Danet C et al. Longitudinal prospective evaluation of quality of life in adult patients before and one year after liver transplantation. Liver Transpl 2003;9:703-711.
21. O'Carroll RE, Couston M, Cossar J et al. Psychological outcome and quality of life following liver transplantation: a prospective, national, single-center study. Liver Transpl. 2003 Jul; 9(7): 712-20.
22. Saab S, Wiese C, Ibrahim AB et al. Employment and quality of life in liver transplant recipients. Liver Transpl. 2007 Sep;13(9)1330-8.
23. Sainz-Barriga M, Baccarani U, Scudeller L et al. Quality-of-life assessment before and after liver transplantation. Transplant Proc. 2005 Jul-Aug; 37(6):2601-4.
24. Seiler CA, Muller M, Fisch HU et al. Quality of life after liver transplantation. Transplantation Proceedings 1998;30:4330-4333.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Marta Hreńczuk, Anna Pszenny, Jarosław Czerwiński, Dariusz Wasiak, Piotr Małkowski (Autor)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
