Subiektywna ocena stanu zdrowia i ocena przygotowania do samoopieki wśród osób chorych na przewlekłą chorobę ne rek i chorych na cukrzycę
Słowa kluczowe:
samoocena zdrowia, samoopieka, nefropatia, cukrzyca, hemodializaAbstrakt
SUBIEKTYWNA OCENA STANU ZDROWIA I OCENA PRZYGOTOWANIA DO SAMOOPIEKI WŚRÓD OSÓB CHORYCH NA PRZEWLEKŁĄ CHOROBĘ NE REK I CHORYCH NA CUKRZYCĘ
Wstęp. W przewlekłej chorobie nerek i nefropatii cukrzycowej, wymagających leczenia hemodializą, ważne jest przygotowanie chorego do życia z chorobą poprzez podniesienie zdolności do samoopieki i uzupełnienie wiedzy o chorobie. To decyduje o autonomii chorego w funkcjonowaniu w życiu.
Cel. Celem pracy było ustalenie, czy istnieją różnice w ocenie subiektywnej stanu zdrowia i w ocenie przygotowania do samoopieki wśród chorych na przewlekłą chorobę nerek i chorych na cukrzycę.
Materiał. Badano łącznie 236 osób w 4 grupach: 1) chorych na przewlekłą chorobę nerek w stadium wydolności PChN, 2) chorych na przewlekłą chorobę nerek w stadium V, leczonych hemodializą PCHN-HD, 3) chorych na cukrzycę C i 4) chorych na cukrzycę i nefropatię cukrzycową, leczonych hemodializą, grupa C-HD.
Metoda. Do zebrania danych użyto kwestionariusza ankiety (opracowanie własne).
Wyniki. Różnice w samoocenie stanu zdrowia w badanych grupach jest znaczne. Żadna z osób leczonych HD nie uznała stanu swojego zdrowia jako dobry. Problem z samooceną stanu zdrowia miały osoby z PChN (aż 48% chorych uznało swój stan jako dobry) i chorzy na cukrzycę (aż 19,23% nie potrafiło dokonać samooceny).
Wnioski. Badani mają trudność w samoocenie stanu zdrowia. Chorzy uznawali siebie za dobrze przygotowanych do samoopieki. Są to zawyżone oceny, stąd celowa jest stała edukacja zdrowotna chorych.
Bibliografia
1. Rutkowski B. Problemy epidemiologiczne i społeczne leczenia nerkozastępczego. [w:] Rutkowski B, red. Leczenie nerkozastępcze. Lublin: Wyd. Czelej; 2007, s. 16.
2. Czekalski St. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa i inne choroby nerek w cukrzycy). Poznań: Wyd. Termedia; 2007, s. 106, 108, 126.
3. Motyka M. Psychoterapia elementarna w praktyce ogólnomedycznej. Kraków: Wyd. UJ, ; 2002, s. 24-25.
4. Heszen I. Kliniczna psychologia zdrowia. [w:] Sęk H, red. Psychologia kliniczna. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN; 2005, s. 222-228, 230-235.
5. Kokoszka A, Santorski J. Psychodiabetologia dla lekarzy: postępowanie psychoterapeutyczne w cukrzycy. Narodowy Program Wsparcia Osób z Cukrzycą. Warszawa: Novo Nordisk; 2004, s. 12.
6. Tatoń J. Nauczanie samoopieki. Warszawa: Wyd. PWN; 1995.
7. Książek P, Nowaczyk R, Mierzwicki P, Hryniewiecka D, Załuska A, Załuska W, Książek A. Wiedza hemodializowanych pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek na temat zasad leczenia własnej choroby. Zdrowie Publiczne. 2005; 115 (1): 35-39.
8. Zawadzka B. Sytuacja psychologiczna chorych dializowanych i rola psychologa w ich adaptacji do leczenia. Nefrologia i Dializoterapia Polska. 2005; (9): 63-66.
9. Stangierska J, Marcinkowska M, Horst-Sikorska W. Problemy psychologiczne pacjentów z cukrzycą typu 1. Nowiny Lekarskie. 2002; 71 ( 4-5): 212-216.
10. Tobiasz-Adamczyk B. Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Kraków: Wyd. UJ, 2000; 33, s. 154-166, 204-209.
11. Poprawa R. Samoocena jako miara podmiotowych zasobów radzenia sobie i szczęścia człowieka. [w:] Heszen I, Życińska J, red. Psychologia zdrowia – w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji. Warszawa: Wyd. WSPS; 2008, s. 106-109.
12. Tobiasz-Adamczyk B, Brzyski P. Subiektywna ocena stanu zdrowia i stan funkcjonalny osób starszych z chorobą niedokrwienną serca. Badania porównawcze w 12-letnim odstępie. Przegląd Lekarski. 2005; 62: 746-751.
13. Sierakowska M, Krajewska – Kułak E. Jakość życia w chorobach przewlekłych – nowe spojrzenie na pacjenta i problemy zdrowotne w aspekcie subiektywnej oceny. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2004; 2 (7): 23- 29.
14. Płaszewska-Żywko L, Wilczek-Rużyczka E. Teoria pielęgnowania Dorothea`i Orem. Pielęgniarstwo 2000. 1996; 6(29): 10-13.
15. Kubacka-Jasiecka D. Perspektywy promocji zachowań zdrowotnych w zmaganiu się z ciężką chorobą somatyczną. Przegląd Psychologiczny. 1999; 42(4): 57-68.
16. Sharpe L, Currel L. Understanding the process of adjustment to illness. Social Science & Medicine. 2006; 62: 1153-1166.
17. Delamater A. Zwiększenie świadomego udziału pacjenta w procesie leczenia. Diabetologia po Dyplomie 2006, 3: 35-40.
18. Curtin RB, Sitter DC, Schatell D et alt. Self-management, knowledge, and functioning and well-being of patients with chronic kidney disease. Adv Chronic Kidney Disease 2008 Apr; 15(2): 191-205.
19. Pieniążek M, Trudujek M. Przygotowanie do samoopieki pacjentów leczonych dializami. Zdrowie Publiczne. 2002; 112 (Supl. 1): 158-160.
20. Wilczewska L, Książek J, Tatur G, Laddach I. Self-evaluation of knowledge about the disease and an assessment of socioeconomic situation among patients with a diagnosed diabetes mellitus. Zdrowie Publiczne. 2006; 116 (1): 19 - 22.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Alicja Marzec, Lech Walasek, Anna Andruszkiewicz (Autor)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
