Słowa kluczowe
osobowość wielokulturowa
pielęgniarki
kryzys uchodźczy
kompetencje
Abstrakt
INTELIGENCJA KULTUROWA I OSOBOWOŚĆ WIELOKULTUROWA PIELĘGNIAREK ROZPOCZYNAJĄCYCH PRACĘ ZAWODOWĄ W DOBIE KRYZYSU UCHODŹCZEGO W POLSCE – DONIESIENIE WSTĘPNE
Cel pracy. Celem badania była analiza poziomu inteligencji kulturowej oraz profil osobowości wielokulturowej wśród początkujących pielęgniarek w Polsce w kontekście rosnącej liczby migrantów i osób w kryzysie uchodźczym.
Materiał i metody. W badaniu przekrojowym uczestniczyło 234 novice nurses pracujących w szpitalach – klinicznych, wojewódzkich lub miejskich. Wykorzystano polską wersję skali inteligencji kulturowej oraz kwestionariusza osobowości wielokulturowej – the Multicultural Personality Questionnaire. Wszystkie obliczenia zostały wykonane przy pomocy oprogramowania Statistica™ 13.3 (TIBCO Software, Palo Alto, CA, USA).
Wyniki. Wyniki wskazują na umiarkowany poziom inteligencji kulturowej oraz różnorodność w nasileniu cech osobowości wielokulturowej. Największe nasilenie odnotowano w zakresie empatii kulturowej. Odnotowano dodatnią zależność między inteligencją kulturową a osobowością wielokulturową. Globalny wymiar inteligencji kulturowej oraz jej cztery komponenty cechowały się dodatnim związkiem z trzema cechami osobowości wielokulturowej – empatia kulturowa, inicjatywa społeczna i otwartość umysłu.
Wnioski. Badanie podkreśla znaczenie kompetencji kulturowych w opiece zdrowotnej oraz potrzebę wzmacniania tych kompetencji u novice nurses, zwłaszcza w obliczu zmieniającego się społeczeństwa i wyzwań związanych z migracjami. Aby wzmacniać i rozwijać te umiejętności, wskazane jest stworzenie systematycznych programów szkoleniowych mających na celu zwiększenie kompetencji kulturowych wśród pielęgniarek.
Bibliografia
1. Salway S, Holman D, Lee C, et al. Transforming the health system for the UK’s multiethnic population. BMJ. 2020; 368: m268. https://doi.org/10.1136/bmj.m268
2. OECD 2024, Nurses (indicator). doi: 10.1787/283e64de-en (Accessed on 30 January 2024)
3. Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Raport Pielęgniarka, położna zawody deficytowe w Polskim systemie ochrony zdrowia. Warszawa: Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych; 2022. RAPORT.
4. Chudek J, Dwornikowska-Dąbrowska M, Gaciong Z, et al. Rekomendacje strategiczne na lata 2023-2027: Niedobory kadr medycznych – Polskie Zdrowie 2.0. Warszawa: Polska Akademia Nauk Wydział Nauk Medycznych Komitet Zdrowia Publicznego; 2023 r.
5. Benner P. From novice to expert. The American Journal of Nursing. Menlo Park: Lippincott Williams & Wilkins. 1984; 82(3): 402-407. http://dx.doi.org/10.1097/00000446-198412000-00025
6. Ten Hoeve Y, Kunnen S, Brouwer J, et al. The voice of nurses: Novice nurses’ first experiences in a clinical setting. A longitudinal diary study. J. Clin. Nurs. 2018; 27(7-8): e1612-e1626. https://doi.org/10.1111/jocn.14307
7. Hampton KB, Smeltzer SC, Ross JG. The transition from nursing student to practicing nurse: An integrative review of transition to practice programs. Nurse Educ. Pract. 2021; 52: 103031. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103031
8. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie standardow kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego
9. Barzykowski K, Majda A, Przyłęcki P. Polish Adaptation of the Cultural Intelligence Scale: An Overview. Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej/Long-Term Care Nursing. 2021; 6(1): 25-34. https://doi.org/10.19251/pwod/2021.1(3)
10. Ang S, Van Dyne L NA, Koh C, et al. Cultural intelligence: Its measurement and effects on cultural judgment an decision making, cultural adaptation and task performance. Management and Organization Review. 2007; 3: 335-371. http://dx.doi.org/10.1111/j.1740-8784.2007.00082.x
11. Van Dyne L, Ang S, Ng KY, et al. SubDimensions of the Four Factor Model of Cultural Intelligence: Expanding the Conceptualization and Measurement. of Cultural Intelligence. Social and Personality Psychology Compass. 2012; 6(4): 295-313. https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2012.00429.x
12. Hofhuis J, Jongerling J, Van der Zee KI, et al. Validation of the Multicultural Personality Questionnaire Short Form (MPQ-SF) for use in the context of international education. PLoS ONE. 2020; 15(12): e0244425. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0244425
13. Sousa C, Goncalves G, Santos J, et al. The relationship between multicultural competencies and intercultural contact: multicultural personality and cultural intelligence. Psicologia & Sociedade. 2019; 31: e166867. https://doi.org/10.1590/1807-0310/2019v31166867
14. Van der Zee K, van Oudenhoven JP. The Multicultural Personality Questionnaire: A Multidimensional Instrument of Multicultural Effectiveness. Eur. J. Pers. 2020; 14: 291-309. https://doi.org/10.1002/1099-0984(200007/08)14:4%3C291::AIDPER377%3E3.0.CO;2-6
15. Van der Zee KI, Van Oudenhoven JPLM. Culture shock or challenge? The role of personality as a determinant of intercultural competence. Journal of Cross Cultural Psychology. 2013; 44(6): 928-940. https://doi.org/10.1177/0022022113493138
16. Cieślak I, Jaworski M, Panczyk M, et al. Multicultural personality profiles and nursing student attitudes towards refugee healthcare workers: A national, multiinstitutional cross-sectional study. Nurse Educ. Today. 2024; 134: 106094. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2024.106094
17. Seo YS, Kwon YC. Factors influencing to the cultural competence in nursing students. Journal of Digital Convergence. 2014; 12(6): 415-423. https://doi.org/10.14400/JDC.2014.12.6.415
18. Hwang HY, Chyn YE, Hur J. Effects of multicultural understanding subject on the empathy and multicultural attitude of nursing student. Journal of the Korea Academia-Industrial Cooperation Society. 2015; 16(1): 106-115.
19. Omeri A, Malcolm P, Ahern M, et al. Meeting the challenges of cultural diversity in the academic setting. Nurse Education in Practice. 2003; 3(1): 5-22. https://doi.org/10.1016/S1471-5953(02)00026-4
20. Lee IS, Cho JY. A study on the cultural competency and demand for a multicultural education program among nursing college students. Journal of the Korea Academia-Industrial cooperation Society. 2014; 15(1): 283-290. http://dx.doi.org/10.5762/KAIS.2014.15.1.283
21. Reiskin H, Haussler SC. Multicultural students’ perceptions of nursing as a career. Image: the Journal of Nursing Scholarship. 1994; 26(1): 61-64. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.1994.tb00295.x
22. Majda A, Bodys-Cupak IE, Zalewska-Puchała J, et al. Cultural Competence and Cultural Intelligence of Healthcare Professionals Providing Emergency Medical Services. Int. J. Environ. Res. Public. Health. 2021; 18(21): 11547. https://doi.org/10.3390/ijerph182111547
23. Majda A, Zalewska-Puchała J, Bodys-Cupak I, et al. Evaluating the Effectiveness of Cultural Education Training: Cultural Competence and Cultural Intelligence Development among Nursing Students. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2021; 18(8): 4002. https://doi.org/10.3390/ijerph18084002
24. Piekutowski J. Raport Migracje: niewykorzystana (na razie) SZANSA POLSKI. Warszawa: Enterprise Institute; 2023r.
25. GUS. Cudzoziemcy wykonujący pracę w Polsce w czerwcu 2023 r Warszawa: Głowny Urząd Statystyczny; 2023.
26. Urząd do Spraw Cudzoziemcow. Obywatele Ukrainy w Polsce – aktualne dane migracyjne, https://www.gov.pl/web/udsc/obywatele-ukrainy-w-polsce--aktualne-danemigracyjne2 [Dostęp:01.03.2024 r]
27. Duszczyk M, Kaczmarczyk P. Wojna i migracja: napływ uchodźcow wojennych z Ukrainy i możliwe scenariusze na przyszłość. CMR Spotlight. 2022; 4(39).
28. GUS. Raport „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2022 r.” Warszawa: Głowny Urząd Statystyczny; 2023
29. Rahimaghaee F, Mozdbar R. Cultural intelligence and its relation with professional competency in nurses. NPT. 2017; 4(3): 115-124.
30. Gol İ, Erkin O. Association between cultural intelligence and cultural sensitivity in nursing students: A cross-sectional descriptive study. Collegian. 2019; 26(4): 485-491. https://doi.org/10.1016/j.colegn.2018.12.007
31. Repo H, Vahlberg T, Salminen L, et al. The cultural competence of graduating nursing students. Journal of transcultural nursing. 2017; 28(1): 98-107. https://doi.org/10.1177/1043659616632046
32. Dur Ş, Gol İ, Erkin O. The effects of nursing students’ conscientious intelligence on their cultural sensitivity levels. Perspectives in Psychiatric Care. 2022; 58(2): 795-803. https://doi.org/10.1111/ppc.12852
33. Lee JY, Ju HO. The perception of multicultural families on hospital nurses. Journal of East-West Nursing Research. 2013; 19(1): 30-36. https://doi.org/10.14370/jewnr.2013.19.1.030
34. Kaihlanen AM, Hietapakka L, Heponiemi T. Increasing cultural awareness: qualitative study of nurses’ perceptions about cultural competence training. BMC Nurs. 2019; 18: 38. https://bmcnurs.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12912-019-0363-x
35. Červeny M, Kratochvilova I, Hellerova V, et al. Methods of increasing cultural competence in nurses working in clinical practice: A scoping review of literature 2011-2021. Front. Psychol. 2022; 13: 936181. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.936181
36. Zarei B, Salmabadi M, Amirabadizadeh A, et al. Empathy and cultural competence in clinical nurses: A structural equation modelling approach. Nurs. Ethics. 2019; 26(7-8): 2113-2123. https://doi.org/10.1177/0969733018824794
37. Hernandez NC, Leal LMR, Brito MJM. Building Culturally Competent Compassion in Nurses Caring for Vulnerable Populations. J. Holist. Nurs. 2022; 40(4): 359-69. https://doi.org/10.1177/08980101211062708
38. Eichbaum Q, Barbeau-Meunier CA, White M, et al. Empathy across cultures – one size does not fit all: from the ego-logical to the eco-logical of relational empathy. Adv. Health Sci. Educ. Theory Pract. 2023; 28(2): 643-657. https://doi.org/10.1007/s10459-022-10158-y
39. Barzykowski K, Majda A, Przyłęcki P, et al. The cross-cultural competence inventory: validity and psychometric properties of the polish adaptation. PLoS ONE. 2019; 14(3): 1-21. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0212730
40. Chen GM, Starosta WJ. The Development and Validation of Intercultural Sensitivity Scale. Human Communication. 2000; 3: 1-15.
41. Middleton R, Kinghorn G, Patulny R, et al. Qualitatively exploring the attributes of adaptability and resilience amongst recently graduated nurses. Nurse Educ. Pract. 2022; 63: 103406. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2022.103406
42. Sousa C, Goncalves G. Expatriates and non-expatriates: Effects of cultural intelligence and multicultural personality on passion for work and satisfaction with life. Psychological Thought. 2017; 10(1): 90-108. http://dx.doi.org/10.5964/psyct.v10i1.197
43. Yeke S, Semercioz F. Relationships between personality traits, cultural intelligence and intercultural communication competence. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2016; 235: 313-319. http://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.11.036
44. Liao Y, Thomas DC, Liao Y, et al. Individual and Interpersonal Outcomes of Cultural Intelligence. Cultural Intelligence in the World of Work: Past, Present, Future. 2020; 95-134. http://dx.doi.org/10.1007/978-3-030-18171-0
45. Ponterotto JG, Ruckdeschel DE, Joseph AC, et al. Multicultural personality dispositions and trait emotional intelligence: An exploratory study. The Journal of social psychology. 2011; 151(5): 556-576. https://doi.org/10.1080/00224545.2010.503718
46. Li M, Mobley WH, Kelly A. Linking personality to cultural intelligence: An interactive effect of openness and agreeableness. Personality and Individual Differences. 2016; 89: 105-110. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.09.050
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Autorzy