Znaczenie badań spirometrycznych w diagnostyce i monitorowaniu leczenia astmy
Słowa kluczowe:
spirometria, astma, POChPAbstrakt
Astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) są często ze sobą mylone, a dodatkowo lekarze pierwszego kontaktu zbyt rzadko zlecają badanie spirometryczne w celu zdiagnozowania pacjenta, u którego występuje duszność. Źle postawiona diagnoza skutkuje nieprawidłowym leczeniem, a to może spowodować niekorzystne konsekwencje dla pacjenta.
Dzięki prawidłowo wykonanemu badaniu spirometrycznemu można wykryć restrykcyjne i obturacyjne choroby płuc nawet we wczesnych stadiach. Wskazaniem do wykonania badania jest między innymi palenie papierosów, narażenie na szkodliwe dymy i pyły, długo trwający kaszel, duszność wysiłkowa i spoczynkowa.
Na całym świecie 100-150 milionów ludzi choruje na astmę. WHO Bronchial Asthma Fact Sheet 2000 podaje, że co dziesięć lat światowy wskaźnik zachorowań zwiększa się o 50%. Koszty leczenia astmy są większe w porównaniu do HIV/AIDS czy gruźlicy. Dominującą przyczyną ciężkiego przebiegu astmy jest (według GINA Guidelines ) zła diagnoza i nieodpowiednie leczenie.
Do obiektywnych parametrów diagnostycznych ocenianych w badaniu spirometrycznym należą: natężona pierwszosekundowa objętość wydechowa (FEV1) oraz szczytowy przepływ wydechowy (PEF), które wymagają jednak zawsze interpretacji indywidualnej.
Prawidłowość wykonania badań spirometrycznych, w niektórych ośrodkach nie przekracza 15%. Jeśli badanie nie było przeprowadzone prawidłowo to niemożliwa jest prawidłowa interpretacja wyniku. Każdy etapy powinien być wykonany bezbłędnie. Tylko prawidłowo wykonane i dobrze zinterpretowane badanie spirometryczne jest pomocne w diagnozowaniu i monitorowaniu leczenia astmy.
Bibliografia
1. Kuziemski K, Słomiński W, Specjalski K i wsp. Ocena poprawności wykonania badania spirometrycznego przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz pneumonologów w ramach ogólnopolskiego programu Narodowego Funduszu Zdrowia: „Profilaktyka POChP”. Pneumonol Alergol Pol. 2009;77:380–6.
2. Zieliński J, Czajkowska-Malinowska M, Sankowski Z. Wczesne wykrywanie POChP badaniem spirometrycznym grup wysokiego ryzyka. Pneum Alergol Pol. 2000;68(5/6):217-25.
3. http://www.poradnikmedyczny.pl/mod/archiwum/4954_wywiad_prof_zieli%C5%84ski.htl Opublikowane: 2004-09-27 w poradnikmedyczny.pl
4. Doboszyńska A, Wrotek K. Badania czynnościowe układu oddechowego. Warszawa: PZWL; 1999.
5. Górecka D, Zieliński J. Wczesne rozpoznanie i profilaktyka POChP w Polsce. Stan obecny i perspektywy. Pneum Alergol Pol. 2005;73:112-5.
6. WHO, “Bronchial Asthma: Fact Sheet.”
7. Leczenie astmy u dorosłych – Wytyczne Światowej Inicjatywy Zwalczania Astmy (GINA 2006) opracowanie na podstawie: Global strategy for asthma management and prevention. Revised 2006 Global Initiative for Astma http://www.ginasthma.org (cyt. 14.12.2006) Data utworzenia: 12.03.2007-Medycyna Praktyczna 2007 – www.mp.pl
8. The UCBInstitute of Allergy 2004 - European Allergy White Paper - Summary
9. Lemanske RF, Jr and Busse WW. Asthma JAMA. 1997;278(22):1855-73.
10. Pearce N, Beasley R. Measuring morbidity in adult asthmatics. Int J Tubercul Lung Dis. 1999;3:185-91.
11. Reddel HK, Upham JW. Year-in-review 2009: Asthma, COPD and airway biology Respirology. 2010;15:365-76.
12. http://www.pfm.com.pl/new/str4.php5?id1=61&id2=&id3=&id4=318
13. Khan MG, Droszcz W, Lynch JP. Choroby płuc. Diagnostyka i terapia. Wrocław: Elsevier Urban&Partner, 2000.
14. Moore VC, Jaakkola MS, Burge PS. A Systematic review of serial peak expiratory flow measurements in the diagnosis of occupational asthma. Ann Res Med. 2010;1:31-44.
15. Boros P, Franczuk M, Wesołowski S. Zasady interpretacji wyników badania spirometrycznego. Pneumonol Alergol Pol. 2006;1:74.
16. Agnew M. Spirometry in clinical use: practical issue. Breathe. 2010;6:197-202.
17. Emeryk A, Czerwińska-Pawluk I, Bartkowiak-Emeryk M. Badania spirometryczne u dzieci. GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A. Lublin 2003.
18. Rozpoznawanie i leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Wytyczne Światowej Inicjatywy Zwalczania Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (GOLD 2006) opracowanie na podstawie: Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease (2006) Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease http://www.goldcopd.org (cyt. 27.12.2006) s. 77-102.
19. Pauwels RA. Similarities and differences in asthma and chronic obstructive pulmonary disease exacerbations. Proc Am Thorac Soc. 2004;1:73-6.
