Zmiany poziomu kwasu kynureninowego i wybranych cytokin prozapalnychu pacjentów z depresją leczonych farmakologicznie i za pomocą elektrowstrząsów (EW)

Autor

  • Marcin Olajossy 2nd Department of Psychiatry and Psychiatric Rehabilitation Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Emilia Potembska Department of Psychiatric Nursing, Medical University of Lublin Autor
  • Nikodem Skoczeń 2nd Department of Psychiatry and Psychiatric Rehabilitation Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Bartosz Olajossy Chair and Department of Experimental and Clinical Pharmacology, Laboratory of Cellular and Molecular Pharmacology Autor
  • Ewa Urbańska Chair and Department of Experimental and Clinical Pharmacology, Laboratory of Cellular and Molecular Pharmacology Autor

DOI:

https://doi.org/10.1515/cpp-2016-0008

Słowa kluczowe:

kwas kynureninowy, depresja, cytokiny prozapalne

Abstrakt

Celem pracy było porównanie stężenia KYNA, 3-OH-KYN oraz cytokin: TNF-α i IL-6 u pacjentów z depresją i osób zdrowych oraz u pacjentów z depresją leczonych farmakologicznie i EW. Oceniono również zależności między stężeniem KYNA, 3-OH-KYN oraz cytokin: TNF-α i IL-6 a wskaźnikiem poprawy w skali MADRAS w grupie pacjentów leczonych farmakologicznie i EW.
Grupa badana i metody. Grupę badaną stanowiło 29 pacjentów w wieku od 28 do 60 lat, z rozpoznaniem epizodu ciężkiej depre-sji. Farmakologicznie leczonych było 11 pacjentów, a u 18 osób stosowano elektryczną terapię drgawkową (EW).
U pacjentów oznaczano poziom kwasu KYNA oraz stężenie cytokin IL-6, TNF-α w surowicy krwi. W pracy zastosowano skalę de-presji MADRAS oraz skalę ogólnego wrażenia klinicznego CGI.

Wyniki. Stwierdzono istotne różnice w zakresie stężenia KYNA między pacjentami a osobami zdrowymi. Leczenie farmakologicz-ne istotnie wpływa na wzrost stężenia KYNA, a EW na wzrost stężenia TNF-α u pacjentów z depresją.

Wnioski:

  1. Pacjenci z depresją mają istotnie niższe stężenie KYNA niż osoby zdrowe.
  2. Pacjenci z depresją po leczeniu farmakologicznym uzyskali istotnie wyższe stężenie KYNA niż przed leczeniem.
  3. Pacjenci z depresją po leczeniu EW uzyskali istotnie niższe stężenie TNF-α niż przed leczeniem.
  4. Wysoki poziom IL-6 przed leczeniem łączy się z mniejszym wskaźnikiem poprawy w skali MADRS u pacjentów z depresją objętych leczeniem farmakologicznym.

Bibliografia

1. Heyes MP, Saito K, Crowley JS, Davis LE, Demitrack MA, Der M. i wsp. Quinolinic acid and kynurenine pathway metabolism in in-flammatory and non-inflammatory neurological disease. Brain 1992; 115: 1249–1273.

2. Dursun SM, Blackburn JR, Kutcher SP. An exploratory approach to the serotonergic hypothesis of depression: bridging the synaptic gap. Med. Hypotheses 2001; 56(2): 235–243.

3. Myint AM, Kim YK, Verkerk R, Scharpe S, Steinbusch H, Leonard B. Kynurenine pathway in major depression: evidence of im-paired neuroprotection. J. Affect. Disord. 2007; 98(1-2): 143–151.

4. Kohl C, Walch T, Huber R, Kemmler G, Neurauter G, Fuchs D i wsp. Measurement of tryptophan, kynurenine and neopterin in women with and without postpartum blues. J Affect Disord. 2005; 86(2-3): 135–142.

5. Alesci S, Martinez PE, Kelkar S, Ilias I, Ronsaville DS, Listwak SJ i wsp. Major depression is associated with significant diurnal ele-vations in plasma interleukin-6 levels, a shift of its circadian rhythm, and loss of physiological complexity in its secretion: clin-ical implications. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2005; 90: 2522–2530.

6. Ryś A, Miodek A, Szemraj P, Szemraj J, Kocur J. Interleukina-6 - jej funkcje, wpływ na zaburzenia nastroju i inne procesy chorobowe. Post. Psychiatr. Neurol. 2007: 16(4): 331–334.

7. Służewska A, Rybakowski J, Sobieska M. Aktywacja układu im-munologicznego w depresji endogennej. Psychiatr. Pol. 1996; 30(5): 771–782.

8. Maes, M, Meltzer H, Bosmans E, Bergmans R, Vandoolaeghe E, Rajan R i wsp. Increased plasma concentrations of interleukin-6, soluble inter-leukin-6 receptor, soluble interleukin-2 receptor and transferrin recep-tor in major depression. J. Affect. Disord. 1995; 34(4): 301–309.

9. Yoshimura R, Umene-Nakano W, Hoshuyama T, Ikenouchi-Sugita A, Hori H, Katsuki A i wsp. Plasma levels of brain-derived neurotrophic factor and interleukin-6 in patients with dysthymic disorder: comparison with age- and sex-matched major de-pressed patients and healthy controls. Hum. Psychopharmacol. 2010; 25(7-8): 566–569.

10. Crnković D, Buljan D, Karlović D, Krmek M. Connection between inflammatory markers, antidepressants and depression. Acta Clin. Croat. 2012; 51(1): 25–33.

11. Dunjic-Kostic B, Ivkovic M, Radonjic NV, Petronijevic ND, Pantovic M, Damjanovic A i wsp. Melancholic and atypical major depression-connection between cytokines, psychopathology and treatment. Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry 2013; 43: 1–6.

12. Hestad KA, Tønseth S, Støen CD, Ueland T, Aukrust P. Raised plasma levels of tumor necrosis factor alpha in patients with de-pression: normalization during electroconvulsive therapy. J ECT. 2003; 19(4):183–188.

13. Tuglu C, Kara SH, Caliyurt O, Vardar E, Abay E. Increased serum tumor necrosis factor-alpha levels and treatment response in ma-jor depressive disorder. Psychopharmacology (Berl). 2003; 170(4): 429–433.

14. O'Brien SM, Scully P, Scott LV, Dinan TG. Cytokine profiles in bipolar disorder: focus on acutely ill patients. J. Affect. Disord. 2006; 90(2-3): 263–267.

15. Modabbernia A, Taslimi S, Brietzke E, Ashrafi M. Cytokine altera-tions in bipolar disorder: a meta-analysis of 30 studies . Biol. Psy-chiatry 2013; 74(1): 15–25.

16. Kubera M, Kenis G, Bosmans E, Zięba A, Dudek D, Nowak G i wsp. Plasma levels of intraleukin-6, intraleukin-10, and intraleukin-1 re-ceptor antagonist in depression: comparison between the acute state and after remission. Pol. J. Pharmacol. 2000; 52(3): 237–241.

17. Hocaoglu C, Kural B, Aliyazıcıoglu R, Deger O, Cengiz S. IL-1β, IL-6, IL-8, IL-10, IFN-γ, TNF-α and its relationship with lipid pa-rameters in patients with major depression. Metab. Brain Dis. 2012; 27(4): 425–430.

18. Myint AM, Kim YK. Cytokine-serotonin interaction through IDO: a neurodegeneration hypothesis of depression. Med. Hypotheses 2003; 61(5-6): 519–525.

19. Myint AM, Bondy B, Baghai TC, Eser D, Nothdurfter C, Schule C i wsp. Tryptophan metabolism and immunogenetics in major de-pression: a role for interferon-gamma gene. Brain Behav Immun 2013 31: 128–133.

20. Ball HJ, Yuasa HJ, Austin CJ, Weiser S, Hunt NH. Indoleamine 2,3-dioxygenase-2; a new enzyme in the kynurenine pathway. Int. J. Biochem. Cell Biol. 2009; 41: 467–471.

21. Maes M, Verkerk R, Bonaccorso S, Ombelet W, Bosmans E, Scharpé S. Depressive and anxiety symptoms in the early puerperium are related to increased degradation of tryptophan in to kynurenine, a phenomenon which is related to immune ac-tivation. Life Sci. 2002; 71(16): 1837–1848.

22. Wichers M, Maes M. The role of indoleamine 2,3 dioxygenase (IDO) in the pathophysiology of interferon-alpha-induced de-pression. J. Psychiatry Neurosci. 2004; 29(1): 11–17.

23. Olajossy M. Poziom kwasu kynureninowego w surowicy chorych na depresję leczonych elektrycznie. Rozprawa habilitacyjna. Lu-blin: Uniwersytet Medyczny w Lublinie; 2010.

24. Maes M, Gałecki P, Verkerk R, Rief W. Somatization, but not depression, is characterized by disorders in the tryptophan catabolite (TRYCAT) pathway, indicating increased indoleamine 2,3-dioxygenase and lowered kynurenine aminotransferase ac-tivity. Neuro. Endocrinol. Lett. 2011; 32(3): 264–273.

25. Olajossy M, Olajossy B, Potembska E, Skoczeń N, Wnuk S, Urbań-ska E. Stężenie kwasu kynureninowego i wybranych cytokin pod-czas leczenia przeciwdepresyjnego. Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2014; 9(2): 1-7.

26. Moghaddam B, Krystal JH Capturing the Angel in “Angel Dust”: Twenty Years of Translational Neuroscience Studies of nmda Re-ceptor Antagonists in Animals and Humans, Schizophr Bull (2012) 38 (5): 942-949

27. Eller T, Vasar V, Shlik J, Maron E. Pro-inflammatory cytokines and treatment response to escitalopram in major depressive disorder. Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry 2008; 32(2): 445–450.

28. Manikowska K, Mikołajczyk M, Mikołajczak PŁ, Bobkiewicz-Kozłowska T. The influence of mianserin on TNF-α, IL-6 and IL-10 serum levels in rats under chronic mild stress. Pharmacol Rep. 2014; 66(1): 22–27.

29. Służewska A, Rybakowski JK, Laciak M, Mackiewicz A, Sobieska M, Wiktorowicz K. Interleukin-6 serum levels in depressed pa-tients before and after treatment with fluoxetine. Ann. NY Acad. Sci. 1995; 762: 474–476.30. Basterzi AD, Aydemir C, Kisa C, Aksaray S, Tuzer V, Yazici K i wsp. IL-6 levels decrease with SSRI treatment in patients with major depres-sion. Hum. Psychopharmacol. Clin. Exp. 2005; 20(7): 473–476.

30. Lanquillon S, Krieg JC, Bening-Abu-Shach U, Vedder H. Cytokine production and treatment response in major depressive disorder. Neuropsychopharmacology 2000; 22(4): 370–379.

31. Lehtimäki K, Keränen T, Huuhka M, Palmio J, Hurme M, Leinonen E i wsp. Increase in plasma proinflammatory cytokines after elec-troconvulsive therapy in patients with depressive disorder. J ECT. 2008; 24(1): 88–91.

32. Kocki T, Wnuk S, Kloc R, Kocki J, Owe-Larsson B, Urbańska EM. New insight into the antidepressants action: modulation of kynurenine pathway by increasing the kynurenic acid/3-hydroxykynurenine ra-tio. J. Neural. Transm. 2012;119(2): 235–243.

33. Zyss T. elektrowstrząsy: wprowadzenie do bioelektrycznej natury zaburzeń depresyjnych. Warszawa: Elmico; 2009.

34. Turski WA, Gramsbergen JB, Traitler H, Schwarcz R. Rat brain slices produce and liberate kynurenic acid upon exposure to L-kynurenine. J. Neurochem. 1989; 52: 1629–1636.

35. Montgomery SA, Asberg M. A new depression scale designed to be sensitive to change. Br. J. Psychiatry 1979; 134: 382–389.

36. Stanisz A. Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATI-STICA PL na przykładach z medycyny. Kraków: StatSoft; 2006.

Pobrania

Opublikowane

2016-08-19

Numer

Tom 17 Nr 2 (2016): Current Problems of Psychiatry

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2016 Autorzy

Creative Commons License

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.