Przegląd badań dotyczących pomiaru zjawiska autostygmatyzacjiosób z chorobą psychiczną
Słowa kluczowe:
stygmatyzacja, autostygmatyzacja, umocnienieAbstrakt
Stygmatyzacja osób chorych psychicznie jest zespołem pejoratywnych postaw i wierzeń, które społeczeństwo czy opinia publiczna kierują w stronę osób chorych psychicznie. Autostygmatyzacja to proces, podczas którego pacjenci z chorobą psychiczną potwierdzają publiczną stygmę, co prowadzi do obniżenia ich poczucia własnej wartości, godności i skuteczności. Wyróżnić można tu dwa pojęcia: public stigma i self stigma. Public stigma sprawia, że jednostka jest społecznie nieakceptowana oraz prowadzi do negatywnych postaw i reakcji wobec niej. Z kolei self-stigma prowadzi do obniżenia poczucia własnej wartości powodowanego samonapiętnowaniem siebie jako osoby społecznie nieakceptowanej. Autostygmatyzacja polega na internalizowaniu, akceptowaniu i odnoszeniu do siebie negatywnych postaw społecznych i uprzedzeń, co prowadzi do obniżenia samooceny a także stanowi główną przeszkodę w pełnieniu ról społecznych, w pracy i w życiu osobistym. Samonapiętnowanie przejawiające się w myśleniu o chorobach psychicznych w sposób stereotypowy jest istotną przeszkodą w procesie zdrowienia oraz umacniania (ang. empowerment), kiedy to w obliczu choroby pacjent zamiast stać się dla siebie oparciem, rozwija poczucie stygmy. Pomimo jawnego demonstrowania szkodliwego wpływu stygmatyzacji, niewiele miejsca zostało poświęconego rozumieniu stygmatyzacji z perspektywy pacjenta. Niniejszy artykuł stanowi przegląd badań opartych na wywiadach, kwestionariuszach, specjalistycznych skalach, badań nad sposobami pomiaru zjawiska autostygmatyzacji w różnych rejonach na świecie. Autostygmatyzacja bezsprzecznie negatywnie wpływa na jakość życia pacjentów.
Bibliografia
1. King M., Dinos S., Shaw J., Watson R., Stevens S., Passetti F., Weich S., Serfaty M. The Stigma Scale: development of a standardised measure of the stigma of mental illness. Br. J. Psychiatry, 2007; 190(3): 248-254.
2. Karidi M. V., Vassilopoulou D., Savvidou E., Vitoratou S., Maillis A., Rabavilas A., Stefanis, C. N. Bipolar disorder and self-stigma: A comparison with schizophrenia. J. Affect. Disord., 2015; 184: 209-215.
3. Vogel D. L., Wade N. G., Haake S. Measuring the self-stigma associated with seeking psychological help. J. Couns. Psychol., 2015; 53(3): 325.
4. Tyszkowska M., Podogrodzka M. Stygmatyzacja na drodze zdrowienia w chorobach psychicznych–czynniki bezpośrednio związane z leczeniem psychiatrycznym. Psychiatr. Pol, 2013; 47(6): 1011-1022.
5. Podogrodzka-Niell M., Tyszkowska M. Stygmatyzacja na drodze zdrowienia w chorobach psychicznych–czynniki związane z funkcjonowaniem społecznym. Psychiatr. Pol, 2014; 48(6): 1201-1211.
6. Świtaj P. Doświadczenie piętna społecznego i dyskryminacji u pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii. Warszawa; Instytut Psychiatrii i Neurologii: 2008.
7. Mak W.W., Wu C. F.M. Cognitive insight and causal attribution in the development of self-stigma among individuals with schizophrenia. Psych Serv, 2006; 57(12): 1800-1802.
8. Kanter J. W., Rusch L. C., Brondino M. J. Depression self-stigma: a new measure and preliminary findings. J. Nerv. Ment. Dis., 2008; 196(9): 663-670.
9. Evans-Lacko S., Brohan E., Mojtabai R., Thornicroft G. Association between public views of mental illness and self-stigma among individuals with mental illness in 14 European countries. Psychol. Med., 2012; 42(08): 1741-1752.
10. Ghanean H., Nojomi M., Jacobsson L. Internalized stigma of mental illness in Tehran, Iran. Stigma Res Action, 2011; 1(1): 11-17.
11. Rusch N., Corrigan P.W., Todd A.R. Implicit Self Stigma in People with Mental Ilness. J. Nerv. Ment. Dis., 2010; 198(2): 150-153.
12. Corrigan P.W., Watson A.C. Understanding the Impact of Stigma on People with Mental Ilness. World Psychiatry, 2002; 1(1): 16-20.
