Stygmatyzacja osób chorych psychicznie

Abstrakt

Stygmatyzacja, inaczej piętnowanie czy etykietowanie, dotyczy osób cierpiących na choroby psychiczne, w szczególności na zaburzenia psychotyczne (w tym schizofrenia) ponieważ, jak wskazują prezentowane w poniższym artykule dane CBOS, schizofrenia piętnuje bardziej niż depresja i budzi więcej pejoratywnych skojarzeń niż ta druga.

Konsekwencją stygmatyzacji jest postrzeganie piętnowanych osób jako gorszych, a następnie znaczne upośledzenie ich funkcjonowania w społeczeństwie.

Wiele jest teorii wyjaśniających występowanie stygmatyzacji w społeczeństwie, wielokrotnie próbowano zdefiniować pojęcie piętna, określić jego wymiary, funkcje oraz mechanizmy składające się na ten proces.

Napiętnowanie powoduje ukrywanie choroby przez dotknięte nią osoby, które mają świadomość występowania stygmatyzacji. (Negatywne przedstawianie chorych psychicznie w telewizji, prasie, celem wzbudzenia sensacji). To piętno dotyczy osób chorujących obecnie lub w przeszłości, a także tych, którzy mieli kontakt z lekarzem psychiatrą. Ową etykietę trudno jest zmienić, nawet po powrocie pacjenta do tzw. „normalności”.

Warto przy tym podkreślić rolę indywidualnego podejścia do pacjenta oraz konieczność edukacji społeczeństwa w zakresie chorób psychicznych.

Na proces stygmatyzacji składają się: etykietowanie, stereotypizacja, oddzielenie „nas” od „nich”, utrata statusu społecznego oraz dyskryminacja - opisane w artykule.

Piętno społeczne jest zagadnieniem niezwykle istotnym, bowiem ma ono wpływ na chronicyzację zaburzeń, pogorszenie rokowania poprzez wzmożenie stresu u pacjentów oraz często hamuje ono podejmowanie przez nich kroków w kierunku leczenia z obawy przed wykluczeniem społecznym.