Encefalopatia Hashimoto – rzadka ale odwracalna przyczyna otępienia i psychozy

Autor

  • Ewa Papuć Department of Neurology, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Ewa Kurys-Denis 2nd Department of Radiology, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Witold Krupski 2nd Department of Radiology, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Zbigniew Stelmasiak Department of Neurology, Medical University of Lublin, Poland Autor

Słowa kluczowe:

encefalopatia Hashimoto, otępienie

Abstrakt

Encefalopatia Hashimoto (EH) jest rzadkim schorzeniem związanym z zapaleniem gruczołu tarczowego typu Hashimoto. Jest ona również określana jako encefalopatia reagująca na leczenie sterydami i związana z procesem autoimmunologicznym gruczołu tarczowego, z uwagi na dobrą odpowiedź na sterydy. Encefalopatia ta może mieć początek ostry lub podostry i przebiegać pod postacią kliniczną zespołu otępiennego, zaburzeń przytomności czy psychozy, często z towarzyszącymi napadami drgawkowymi, drżeniem, miokloniami, ataksją lub epizodami udaropodobnymi. EH jest rzadkim schorzeniem o zapadalności wynoszącej 2.1/100,000 osób. Została ona po raz pierwszy opisana w 1966 roku przez Braina, a od czasu tej pierwszej wzmianki, w literaturze ukazały się opisy ponad 100 pacjentów z objawami EH. Dysfunkcja gruczołu tarczowego w przebiegu schorzenia może mieć różną postać, od pacjentów będących w stanie hipotyreozy, poprzez chorych w stanie eutyreozy, aż do pacjentów z nadczynnością tarczycy. Przeciwciała anty-TPO są obecne w 95-100% przypadków, a anty-Tg u 73% chorych z EH. Badaniem dodatkowo wspierającym rozpoznanie jest ocena poziomu białka w płynie mózgowo-rdzeniowym, który w typowych przypadkach jest podwyższony. Leczenie EH polega na podawaniu prednizonu w formie doustnej lub też wysokich dawek metyloprednizolonu, co zwykle prowadzi do wycofania objawów neurologicznych. Schorzenie jest obecnie rozpoznawane zbyt rzadko, zatem ważne jest aby pamiętać o możliwości występowania EH w grupie pacjentów z objawami otępienia czy psychozy, jako że EH może być leczona, a rokowanie jest pomyślne.

Bibliografia

1. Boeve B.F., Castillo P.R., Caselli J.R., et al. Steroid-responsive encephalopathy associated with thyroid autoimmunity: outcome with immunomodulatory therapy [abstract]. J Neurol Sciences, 2001; 187: S441.

2. Castillo P.R., Boeve B.F., Caselli J.R., et al. Steroid-responsive encephalopathy associated with thyroid autoimmunity: clinical and laboratory findings [abstract]. Neurol., 2002; 58: A248.

3. Brain L., Jellinek E.H., Ball K. Hashimoto’s disease and encepha-lopathy. Lancet, 1966; 2: 512-514.

4. Ferracci F., Bertiato G. Moretto G. Hashimoto’s encephalopathy: epidemiologic data and pathogenetic considerations. J. Neurol. Sci., 2004; 217: 165-168.

5. Chong J.Y., Rowland L.P. Utiger R.D. Hashimoto encephalopathy: syndrome or myth? Arch Neurol 2003; 60:164–171.

6. Kothbauer-Margreiter I., Sturzenegger M., Komor J., et al. Encephalopathy associated with hashimoto thyroiditis: diagnosis and treatment. J Neurol 1996; 243:585–593.

7. Vasconcellos E., Pina-Garza J.E., Fakhoury T., et al. Pediatric manifestations of Hashimoto’s encephalopathy. Pediatr. Neurol., 1999; 20: 394-398.

8. White M.L., Hadley W.L., Zhang Y. et al. Analysis of central nervous system vasculitis with diffusion-weighted imaging and apparent diffusion coefficient mapping of the normal-appearing brain. AJNR Am. J. Neuroradiol., 2007; 28: 933-937.

9. Moritani T., Hiwatashi A., Shrier D.A., et al. CNS vasculitis and vasculopathy:efficacy and usefulness of diffusion-weighted echoplanar MR imaging. Clin Imaging 2004; 28: 261-270.

10. Chaudhuri A. Behan P.O. The clinical spectrum, diagnosis, pathogenesis and treatment of hashimoto’s encephalopathy (recurrent acute disseminated encephalomyelitis). Curr. Med. Chem., 2003; 10: 1945-1953.

11. Nolte K.W., Unbehaun A., Sieker H. et al. Hashimoto encephalopathy: a brainstem vasculitis? Neurol., 2000; 54: 769-770.

12. Duffey P., Yee S., Reid I.N. et al. Hashimoto’s encephalopathy: postmortem findings after fatal status epilepticus. Neurol., 2003; 61: 1124-1126.

13. Shibata N., Yamamoto Y., Sunami N., et al. Isolated angiitis of the CNS associated with hashimoto’s disease. Rinsho Shinkeigaku, 1992; 32: 191-198.

14. Peschen-Rosin R., Schabet M., Dichgans J. Manifestation of Hashimoto’s encephalopathy years before onset of thyroid disease. Eur. Neurol., 1999; 41: 79-84.

15. Canton A., de Fabregas O., Tintore M. et al. Encephalopathy associated to autoimmune thyroid disease: a more appropriate term for an underestimated condition? J. Neurol. Sci., 2000; 176: 65-69.

Opublikowane

2012-02-07