Zaburzenia psychiczne u pacjentów leczonych z powodu chorób układu moczowo-płciowego – przegląd piśmiennictwa

Autor

  • Andrzej Czernikiewicz Katedra i Klinika Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Autor
  • Beata Wisz Katedra i Klinika Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Autor

Słowa kluczowe:

stan psychiczny, jakość życia, urologia

Abstrakt

Celem pracy była analiza dostępnej literatury pod kątem zaburzeń psychicznych u pacjentów leczonych z powodu chorób układu moczowo-płciowego. Szczególną uwagę zwrócono na problemy pacjentów z chorobami nowotworowymi, leczonych chirurgicznie, na kwestię andropauzy oraz problemów intymnych tych pacjentów. Zaburzenia psychiczne pojawiające się w przebiegu chorób somatycznych mogą być wynikiem działania czynników organicznych na O.U.N., reakcją na chorobę, jej stopień ciężkości, złe rokowanie, uciążliwość oraz ograniczenia będące wynikiem danego schorzenia, jak też, istotnych zmian sytuacji społecznej, w tym także mogą być stanem łączącym wyżej wymienione przyczyny. Choroba nowotworowa ze względu na specyficzny stereotyp myślenia społecznego, kojarzący rozpoznanie raka ze śmiercią w bólu, stanowi ogromne obciążenie psychiczne nawet wtedy, gdy nie powoduje przykrych dolegliwości fizycznych i nie ogranicza aktywności ruchowej czy społecznej. Wiele procedur chirurgicznych wiąże się ze szczególnie wysokim poziomem lęku. Temat andropauzy, inaczej męskiego psychoendokrynologicznego zespołu wieku średniego jest również powiązany ze zmianami w psychice, a także w życiu intymnym pacjentów. Biorąc pod uwagę kontekst urologiczny, problemy dotyczące stanu psychicznego oraz zaburzeń zdrowia seksualnego można podzielić na takie, które występują przed zabiegami chirurgicznymi i te, będące konsekwencją leczenia inwazyjnego. Problemy te dotyczą zarówno mężczyzn, jak i kobiet, chociaż piśmiennictwo poświęcone zaburzeniom seksualnym u kobiet z problemami typowo urologicznymi jest ubogie. Zaburzenia zdrowia seksualnego mogą prowadzić do różnorodnych kompleksów i obniżonej samooceny. Mogą wówczas występować także, zaburzenia zdrowia psychicznego (psychosomatyczne, depresyjne, nerwicowe, itp.), poczucie niskiej wartości, konflikty i napięcia w relacjach partnerskich, drażliwość w kontaktach międzyludzkich. Na podstawie literatury można wnioskować, iż pacjenci oddziałów urologicznych borykają się z różnymi trudnościami natury psychologicznej czy psychiatrycznej. Problemy te nierzadko, w tak zwanej medycynie somatycznej, są traktowane jako drugorzędne. W wielu przypadkach postawienie właściwej diagnozy jest trudne, ze względu na podobieństwa objawów pojawiających się zarówno w chorobach urologicznych, jak i psychiatrycznych. W związku z tym warto perspektywę leczenia traktować holistycznie, łącząc objawy psychiczne i somatyczne.

Bibliografia

1. Rabe-Jabłońska J. Zaburzenia psychiczne związane ze stanem somatycznym. W: Jarema M., Rabe–Jabłońska J. red., Psychiatria–podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa; PZWL: 2011, s. 254-267.

2. de Walden-Gałuszko K., Majkowicz M. Jakość życia w chorobie nowotworowej. Gdańsk; Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego: 1994.

3. Baile W.F. Jakość życia a zaburzenia depresyjne u chorych onkologicznych. W: Meyza J. red., Jakość życia w chorobie nowotworowej. Warszawa; Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie: 1997, s. 167–182.

4. Araszkiewicz A., Bartkowiak W., Starzec W. Zaburzenia lękowe w chorobie nowotworowej. Psychiatr. Prakt. Ogólnolek., 2004; 4(4): 157–166.

5. de Walden-Gałuszko K., Majkowicz M., Trzebiatowska I. Najczęstsze problemy psychiatryczne w ambulatoryjnej praktyce onkologicznej. Psychoonkologia, 1998; 2: 21–26.

6. Trzebiatowska I.A. Leczenie depresji w chorobie nowotworowej–aspekty praktyczne. Psychoonkologia, 1999; 4: 47–52.

7. Bird J., Hayter M. A review of the literature on the impact of renal cancer therapy on quality of life. J. Clin. Nurs., 2009; 18: 2783-2800.

8. Anastasiadis A.G., Davis A.R., Sawczuk I.S. Quality of life aspects in kidney cancer patients: data from a national registry. Support Care Cancer, 2003; 11: 700-706.

9. Gliniewicz B. Ocena jakości życia po prostatektomii radykalnej. Urol. Pol., 2006; 59(Suplement 1): 16.

10. Kurowska K., Żmuda W. Wsparcie a poczucie koherencji (SOC) jako wyznaczniki w powrocie do zdrowia u mężczyzn z rozpoznanym rakiem prostaty . Problemy pielęgniarstwa, 2011; 19(1): 81-85.

11. Mess E., Zatoka R., Jonak K., Lisowska A., Dybko J. Jakość życia chorych z nowotworem pęcherza moczowego. Onkol. Pol., 2006; 9(4): 162-165.

12. Caumo W., Schmidt A.P., Schneider C.N., Bergmann J., Iwamoto C.W., Bandeira D., Ferreira M.B. Risk factors for preoperative anxiety in adults. Acta Anaesthesiol. Scand., 2001; 45: 298-307.

13. Admiraal P., Modzelewska B., Wołowicka L. Badania dynamiki lęku okołooperacyjnego. Przegl. Psychol., 1985; 28: 1103-1111.

14. Kindler C.H., Harms C., Amsler F., Ihde-Scholl T., Scheidegger D. The Visual Analogue Scale allows effective measurement of preoperative anxiety and detection of patients’ anesthetic concerns. Anesth. Analg., 2000; 90: 706-712.

15. Basińska K., Michowska M., Borys B., Bukowska A., Dutka P., Wujtewicz M. The effect of anaesthetic information on the level of preoperative anxiety. Anaesthesiol. Intensive Ther., 2006; 38: 184-187.

16. Kaska Ł., Śledziński Z., Kobiela J., Makarewicz W., Stefaniak T. Artykuł poglądowy. Porównanie jakości życia po operacjach laparoskopowych i klasycznych. Wideochirurgia i inne techniki małoinwazyjne, 2006; 2: 77-86.

17. Słojewski M. Laparoskopia w urologii-stan aktualny. Przegl. Urolog., 2008; 9(3): 49.

18. Mędraś M., Babolek L. Andropauza. Warszawa; PZWL: 2002, 2004.

19. Semczuk M., Kurpisz M. Klimakterium. W: Semczuk M., Kupisz M. red., Andrologia. Warszawa; PZWL: 1998, s. 308-316.

20. Anglade R.A., Munnariz R.M., Goldstein I. Zaburzenia płciowe u mężczyzn. W: Siroky M.B., Oates R.D., Babaan, R.K. red., Podręcznik urologii–diagnostyka i leczenie. Lublin; Czelej: 2006, s. 153-155.

21. Rosen R., Altwein J., Boyle P. Kirby R.S., Lukacs B., Meuleman E., O'Leary M.P., Puppo P., Chris R., Giuliano F. Lower urinary tract symptoms and male sexual dysfunction: the multinational survey of the aging male (MSAM-7). Eur. Urol., 2003; 44(6): 637-649.

22. Hellstrom W.J. Benign prostatic hyperplasia, sexual function, and overall evaluation of the male patient. J. Am. Osteopath. Assoc., 2004; 104(2 Suppl.2): S5-10.

23. van Moorselaar J. LUTS and Sexual Dysfunction: Implication for Management of BPH. Eur. Urol., 2003; (Suppl.2): 13-20.

24. Rosen R.C., Giuliano F., Carson C.C. Sexual dysfunction and lower urinary tract symptoms (LUTS) associated with benign prostatic hyperplasia (BPH). Eur. Urol., 2005; 47(6): 824-837.

25. Hartung R., Emberton M., van Moorselaar R.J.R., Harving N., Matzkin A., Alcaraz A., Elhilali M. Alf-One Study Group. Sexual dysfunction in 3230 men with LUTS suggestive of BPH in Europe, Russia, the Middle East, Latin America and Asia. AUA 2003; (Abstract 1380).

26. Robertson C., Link C.L., Onel E., Mazzetta C., Keech M, Hobbs R., Fourcade R., Kiemeney L., Lee C., Boyle P., McKinlay J.B. The impact of lower urinary tract symptoms and comorbidities on quality of life: the BACH and UREPIK studies. BJU Int., 2007; 9(2): 347-354.

27. De la Rosette J., Alivizatos G., Madersbacher S., Rioja Sanz C., Nordling J., Emberton M., Gravas S., Michel M.C., Oelke M. Guidelines of Benign Prostatic Hyperplasia. EU; EUA Guidelines: 2006.

28. Miner M., Rosenberg M.T., Perelman M.A. Treatment of lower urinary tract symptoms in benign prostatic hyperplasia and its impact on sexual function. Clin. Ther., 2006; 28(1): 13-25.

29. Broderick G.A., Foreman M.M. Iatrogenic erectile dysfunction: pharmacological and surgical therapies that alter male sexual behaviour and erectile performance. W: Carson C., Kirby R., Goldstein I. red., Textbook of Erectile Dysfunction. Ed. Oxford; ISIS Medical Media: 1999, s. 149-168.

30. Larson T.R. Current treatment options for benign prostatic hyperplasia and their impact on sexual function. Urology, 2003; 61: 692-698.

31. Tkocz M., Prajsner A. Zaburzenia wzwodu u pacjentów poddanych radioterapii z powodu raka ograniczonego do stercza. Onkol. Pol., 2004; 7(2): 87-94.

32. Lew-Starowicz Z. Zaburzenia seksualne u kobiet z problemami urologicznymi. Nowa Med., 2000; 5: 35-37.

33. Munjack D., Oziel L. Sexual medicine and counseling in office practice. A Comprehensive Treatment Guide. Boston; Little, Brown and Co.: 1980.

34. Slatford K., Currie C. Prevalence of psychosexual problems in patients attending a genitourinary clinic. Br. J. Vener. Dis., 1984; 60(6): 398-401.

35. Bullough V. Human Sexuality. New York and London; Garland Publ.: 1994.

36. Veerecken R. Psychological and sexual aspects in different types of bladder dysfunction. Psychother. Psychosom., 1989; 51(3): 128-134.

37. Sherwin B. Sex hormones and psychological functioning in postmenopausal women. Experim. Gerontol., 1994; 29(3/4): 423-430.

Pobrania

Opublikowane

2012-02-07