Wsparcie psychologiczne rodziny w okresie kryzysu (na przykładzie rodzin uczestników działań wojskowych na Ukrainie)
DOI:
https://doi.org/10.1515/cpp-2017-0007Słowa kluczowe:
systemowa teoria rodziny, nienormatywne kryzysy, kombatant, spójność rodziny, adaptacja rodzinyAbstrakt
Celem artykułu jest dokonanie teoretyczno-empirycznych badań dotyczących specyfiki doświadczania przez rodzinę kryzysu nienormatywnego na przykładzie rodzin wojskowych (ATO, Ukraina). Omawiane są kryzysy: normatywne - związane ze zmianą kolejnych etapów cyklu życia rodziny, nienormatywne - spowodowane traumatycznymi wydarzeniami życiowymi.
Metoda badań. W celu bardziej wyraźnej dyferencjacji rodzin żołnierzy (którzy wrócili ze strefy antyterrorystycznej operacji) i ich reakcji na kryzys wybrano próbę badawczą 36 rodzin nuklearnych. Skoncentrowano się na podsystemie małżeńskim jako najważniejszej relacji w rodzinie. W tym celu zbadano żony kombatantów z zastosowaniem narzędzi psychologicznych. Zastosowano następujące metody diagnostyczne: Kwestionariusz autorski, Kwestionariusz FACES-3 (D.Olson), Kwestionariusz Niepokoju Rodziny (E.Eydemiller).
Wyniki badań. Badania nad rodzinami żołnierzy w strefie ATO (Ukraina) pokazują, że kryzysy nienormatywne w rodzinie charakteryzują się zaburzeniem równowagi systemu rodzinnego, natomiast jego korekta wymaga adaptacji rodziny jako systemu do nowej rzeczywistości. Większość rodzin kombatantów doświadcza dyskomfortu związanego ze zmianą w strukturze rodziny, komunikacji oraz znacznego obciążenia emocjonalnego.
Dyskusja wyników. Pomoc psychologiczna dla rodzin żołnierzy powinna obejmować działania psychoedukacyjne, psychoprofilaktyczne w kierunku treningu komunikacji i radzenia sobie z problemami, w szczególności budowy nowego obrazu rodziny, wspólnej perspektywy życia rodzinnego, wspólnych ustaleń odnośnie transformacji rodzinnych norm i zasad funkcjonowania oraz pracę w kierunku rozwoju spójności rodziny.
Bibliografia
1. Kisarchuk S. G., Omelchenko J. M., Lazos G. P., Litvinenko L.I., Tsarenko, L.G.; Psychological assistance to victims of crisis and traumatic events: a guide, ed. G. Karjuk. 2015: 207.
2. Analysis of calls to the National hotline on prevention of domestic violence, human trafficking and gender discrimination during 2016. Electronic resource : http://lastrada.org.ua/ucp_mod_news_list_show_608.html.
3. Oliferovich N. I., Zinkevich-Kuzemkina T. A., Velenta T. F. Psychology of family crises. «Speech» 2006: 360.
4. Chernikov A.V. System family therapy: an Integrative model of diagnostics. Moscow 2005.
5. Topol O.V. Socio-psychological rehabilitation of participants of the antiterrorist operation. Bulletin of Cherkasy State Pedagogical University. Cherkassy 2015: 230-233.
6. Karayani A. G. Psychological rehabilitation of combatants, ed. A. Karani, M. Polanski, Military psychology 2004 vol. 3:100.
7. Tarabrina V. A. The psychology of post-traumatic stress. Theory and practice. Moscow: Publishing house "Institute of psychology Russian Academy of Sciences", 2009.
8. Tytarenko T. M. Directions of psychological rehabilitation of the person experiencing events of war. Psychological support of the individual suffering from the effects of traumatic events. Socio-psychological and methodical rehabilitation center, Kiev, Millennium, 2015: 3-13.
9. Beberashvili, Z., Javakhishvili, D., Makhashvili N., Sarjveladze, N. Trauma and psychosocial assistance. A practical guide based on the experience of NGO sof Georgia. Norwegian Refugee Council. Tbilisi-Baku, 2001:13-14.
10. Paronyanc T. P. The emergence and manifestation of post-traumatic stress disorders in employees of the Internal Affairs interms of compliance with UN peace keeping mission (for example former Yugoslavia): dis. of PhD. Kharkiv, 2004.
11. Buryak A.A., Hynevskii M.S., Katerusha G.L. The military syndrome "ATO": the relevance and solutions at the state level. Collection of scientific works of Kharkiv Air Force University. Kharkiv, 2015 vol 2(43): 176-181.
12. Yablonskaya T.M. Development of child’s identity in family relationships. Sumy 2013: 444.
13. Olson D. Circumplex Model of Maritaland Family Sistems. Assessing Family Functioning. In Walsh, Froma, Normal Family Processes. The GuilfordPress: NY- London, 1993.
14. Eidemiller E.G. The psychology and psychotherapy of family. SPb: Peter, 2008: 668.
15. Chernikov A.V. System family therapy: an Integrative model of diagnostics, Moscow: Publishing house "Independent firm "Class", 2001.
16. Klimchuk V. O. Post-traumatic growth and how can we promote it in psychotherapy. Science and education, Odessa South Ukrainian national pedagogical University named K.D.Ushinsky 2016 nr 5: 46-52.
17. Tytarenko T. M. The potential of overcoming difficult life circum-stances. Research of social and political psychology, ed. S. D. Maksymenko, N. M. Sliusarevsky and others, Kiev 2006 nr 13(16): 3-13.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
