Dekompensacja psychotyczna w przebiegu infekcji SARS-COV-2- opis przypadku
DOI:
https://doi.org/10.12923/2353-8627/2023-0025Słowa kluczowe:
SARS-COV-2, neuropsychiatric symptoms, reactive psychosis, cytokine stormAbstrakt
Wstęp: SARS-CoV-2 to jednoniciowy wirus RNA należący do grupy koronawirusów. Wśród pacjentów zakażonych wirusem COVID obserwuje się objawy neuropsychiatryczne, takie jak zawroty i bóle głowy, lęk, depresja, a także urojenia i halucynacje. Objawy psychotyczne obserwowano u pacjentów zainfekowanych SARS-CoV-2 bez wcześniejszego wywiadu psychiatrycznego.
Cel: Celem niniejszego opracowania było zaprezentowanie przypadku pacjenta z objawami neuropsychiatrycznymi, których przyczyną najprawdopodobniej była przebyta infekcja COVID oraz przedstawienie możliwych mechanizmów patofizjologicznych wyjaśniających neuropsychiatryczne objawy w przebiegu zakażenia SARS-CoV-2.
Materiał i metody: Dokonano przeglądu literatury przy użyciu elektronicznych baz danych: PubMed, Google Scholar, używając następujących słów kluczy: SARS-COV-2, neuropsychiatric symptoms, reactive psychosis, cytokine storm, ograniczając zakres wyszukiwań do lat 2019-2023. Wykorzystano publikacje w języku angielskim. Do opisu przypadku wykorzystano dokumentację medyczną pacjenta, wyniki badań laboratoryjnych, obrazowych oraz opisy badań psychologicznych.
Opis przypadku: Pacjent lat 27, dotychczas nieleczony psychiatrycznie z niedawno przebytą infekcją COVID-19, u którego w krótkim okresie rozwinęły się ostre, szybko przemijające objawy psychotyczne pod postacią urojeń prześladowczych oraz omamów wzrokowych i słuchowych.
Dyskusja: Wpływ wirusa SARS-CoV-2 na ośrodkowy układ nerwowy nie jest do końca wyjaśniony- literatura przedmiotu prezentuje kilka możliwych mechanizmów leżących u podstaw neuropsychiatrycznych manifestacji zakażenia SARS-CoV-19, do których należą infiltracja wirusowa do ośrodkowego układu nerwowego, rozregulowanie sieci cytokin i ekscytotoksyczność oraz translokacja drobnoustrojów jelitowych.
Bibliografia
1. Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, i in. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. N Engl J Med. 2020.
2. Li YC, Bai WZ, Hirano N, Hayashida T, Hashikawa T. Coronavirus infection of rat dorsal root ganglia: ultrastructural characterization of viral replication, transfer, and the early response of satellite cells. Virus Res. 2012;163(2):628-35. https://doi.org/10.1016/j.virusres.2011.12.021
3. Li Y, Bai W, Hashikawa T. The neuroinvasive potential of SARS‐ CoV2 may play a role in the respiratory failure of COVID-19 patients. J Med Virol. czerwiec 2020;92(6):552-5. https://doi.org/10.1002/jmv.25728
4. Desforges M, Favreau DJ, Brison É, Desjardins J, MeessenPinard M, Jacomy H, i in. Human Coronaviruses Respiratory Pathogens Revisited as Infectious Neuroinvasive, Neurotropic, and Neurovirulent Agents. W: Neuroviral infections. CRC press; 2013. s. 93-121. https://doi.org/10.1201/b13908-6
5. Hulswit RJG, De Haan CAM, Bosch BJ. Coronavirus spike protein and tropism changes. Adv Virus Res. 2016;96:29-57. https://doi.org/10.1016/bs.aivir.2016.08.004
6. Chacko M, Job A, Caston F, George P, Yacoub A, Cáceda R. COVID19-Induced Psychosis and Suicidal Behavior: Case Report. SN Compr Clin Med. 1 listopad 2020;2(11):2391-5. https://doi.org/10.1007/s42399-020-00530-7
7. Bakre S, Chugh K, Oke O, Kablinger A. COVID-19 Induced Brief Psychotic Disorder: A Case Report and Review of Literature. Tamam L, redaktor. Case Rep Psychiatry. 5 styczeń 2022;2022:9405630. https://doi.org/10.1155/2022/9405630
8. Taquet M, Geddes JR, Husain M, Luciano S, Harrison PJ. 6-month neurological and psychiatric outcomes in 236 379 survivors of COVID-19: a retrospective cohort study using electronic health records. Lancet Psychiatry. 1 maj 2021;8(5):416-27. https://doi.org/10.1016/s2215-0366(21)00084-5
9. Desforges M, Le Coupanec A, Dubeau P, Bourgouin A, Lajoie L, Dubé M, i in. Human Coronaviruses and Other Respiratory Viruses: Underestimated Opportunistic Pathogens of the Central Nervous System? Viruses. 2020;12(1). https://doi.org/10.3390/v12010014
10. Boldrini M, Canoll PD, Klein RS. How COVID-19 Affects the Brain. JAMA Psychiatry. 1 czerwiec 2021;78(6):682-3. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2021.0500
11. Raony Í, de Figueiredo CS, Pandolfo P, Giestal-de-Araujo E, Oliveira-Silva Bomfim P, Savino W. Psycho-NeuroendocrineImmune Interactions in COVID-19: Potential Impacts on Mental Health. Front Immunol. 27 maj 2020;11:1170. https://doi.org/10.3389/fimmu.2020.01170
12. Wohleb ES, McKim DB, Sheridan JF, Godbout JP. Monocyte trafficking to the brain with stress and inflammation: a novel axis of immune-to-brain communication that influences mood and behavior. Front Neurosci. 2015;8:447. https://doi.org/10.3389/fnins.2014.00447
13. Troyer EA, Kohn JN, Hong S. Are we facing a crashing wave of neuropsychiatric sequelae of COVID-19? Neuropsychiatric symptoms and potential immunologic mechanisms. Brain Behav Immun. 1 lipiec 2020;87:34-9. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2020.04.027
14. Baig AM, Khaleeq A, Ali U, Syeda H. Evidence of the COVID-19 Virus Targeting the CNS: Tissue Distribution, Host-Virus Interaction, and Proposed Neurotropic Mechanisms. ACS Chem Neurosci. 1 kwiecień 2020;11(7):995-8. https://doi.org/10.1021/acschemneuro.0c00122
15. Dubé M, Le Coupanec A, Wong AHM, Rini JM, Desforges M, Talbot PJ. Axonal Transport Enables Neuron-to-Neuron Propagation of Human Coronavirus OC43. Diamond MS, redaktor. J Virol. wrzesień 2018;92(17):e00404-18. https://doi.org/10.1128/jvi.00404-18
16. Lim ST, Janaway B, Costello H, Trip A, Price G. Persistent psychotic symptoms following COVID-19 infection. BJPsych Open. 2020/07/22 wyd. 2020;6(5):e105. https://doi.org/10.1192/bjo.2020.76
17. Olmos G, Lladó J. Tumor necrosis factor alpha: a link between neuroinflammation and excitotoxicity. Mediators Inflamm. 2014;2014. https://doi.org/10.1155/2014/861231
18. Dantzer R. Neuroimmune Interactions: From the Brain to the Immune System and Vice Versa. Physiol Rev. 1 styczeń 2018;98(1):477-504.
19. Wenzel J, Lampe J, Müller-Fielitz H, Schuster R, Zille M, Müller K, i in. The SARS-CoV-2 main protease Mpro causes microvascular brain pathology by cleaving NEMO in brain endothelial cells. Nat Neurosci. 1 listopad 2021;24(11):1522-33. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-86988/v1
20. Crunfli F, Carregari VC, Veras FP, Vendramini PH, Valença AGF, Antunes ASLM, i in. SARS-CoV-2 infects brain astrocytes of COVID-19 patients and impairs neuronal viability. MedRxiv. 2021;2020.10. 09.20207464.
21. Tavčar P, Potokar M, Kolenc M, Korva M, Avšič-Županc T, Zorec R, i in. Neurotropic viruses, astrocytes, and COVID-19. Front Cell Neurosci. 2021;15:123. https://doi.org/10.3389/fncel.2021.662578
22. Schousboe A. Metabolic signaling in the brain and the role of astrocytes in control of glutamate and GABA neurotransmission. Neurosci Lett. 2019;689:11-3. https://doi.org/10.1016/j.neulet.2018.01.038
23. Tani H, Dulla CG, Farzampour Z, Taylor-Weiner A, Huguenard JR, Reimer RJ. A local glutamate-glutamine cycle sustains synaptic excitatory transmitter release. Neuron. 2014;81(4):888-900. https://doi.org/10.1016/j.neuron.2013.12.026
24. Mohamed MS, Johansson A, Jonsson J, Schiöth HB. Dissecting the Molecular Mechanisms Surrounding Post-COVID-19 Syndrome and Neurological Features. Int J Mol Sci [Internet]. 2022;23(8). Dostępne na: https://www.mdpi.com/1422-0067/23/8/4275, https://www.mdpi.com/1422-0067/23/8/4275
25. Liddelow SA, Guttenplan KA, Clarke LE, Bennett FC, Bohlen CJ, Schirmer L, i in. Neurotoxic reactive astrocytes are induced by activated microglia. Nature. styczeń 2017;541(7638):481-7. https://doi.org/10.1038/nature21029
26. Saggu R, Schumacher T, Gerich F, Rakers C, Tai K, Delekate A, i in. Astroglial NF-kB contributes to white matter damage and cognitive impairment in a mouse model of vascular dementia. Acta Neuropathol Commun. 2016;4(1):1-10. https://doi.org/10.1186/s40478-016-0350-3
27. Plotkina ZS. Kluczowa rola ekscytotoksyczności w zaburzeniach ASD-dr Russell Blaylock.
28. Davis HE, Assaf GS, McCorkell L, Wei H, Low RJ, Re’em Y, i in. Characterizing long COVID in an international cohort: 7 months of symptoms and their impact. EClinicalMedicine. 2021;38. https://doi.org/10.1101/2020.12.24.20248802
29. Huang C, Huang L, Wang Y, Li X, Ren L, Gu X, i in. 6-month consequences of COVID-19 in patients discharged from hospital: a cohort study. The Lancet. 2021;397(10270):220-32.
30. Seeßle J, Waterboer T, Hippchen T, Simon J, Kirchner M, Lim A, i in. Persistent symptoms in adult patients 1 year after coronavirus disease 2019 (COVID-19): a prospective cohort study. Clin Infect Dis. 2022;74(7):1191-8. https://doi.org/10.1093/cid/ciab611
31. Villarreal A, Vidos C, Monteverde Busso M, Cieri MB, Ramos AJ. Pathological neuroinflammatory conversion of reactive astrocytes is induced by microglia and involves chromatin remodeling. Front Pharmacol. 2021;12:689346. https://doi.org/10.3389/fphar.2021.689346
32. Ribeiro DE, Oliveira-Giacomelli Á, Glaser T, Arnaud-Sampaio VF, Andrejew R, Dieckmann L, i in. Hyperactivation of P2X7 receptors as a culprit of COVID-19 neuropathology. Mol Psychiatry. 2021;26(4):1044-59. https://doi.org/10.1038/s41380-020-00965-3
33. Roman M, Irwin MR. Novel neuroimmunologic therapeutics in depression: a clinical perspective on what we know so far. Brain Behav Immun. 2020;83:7-21. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2019.09.016
34. Olloquequi J, Cornejo-Córdova E, Verdaguer E, Soriano FX, Binvignat O, Auladell C, i in. Excitotoxicity in the pathogenesis of neurological and psychiatric disorders: Therapeutic implications. J Psychopharmacol (Oxf). 2018;32(3):265-75. https://doi.org/10.1177/0269881118754680
35. Hernández EM, Fargas RV. Mecanismos fisiopatogénicos de afectación neurológica. Man COVID-19 Para El Neurólogo Gen. 2020.
36. van Vuren EJ, Steyn SF, Brink CB, Möller M, Viljoen FP, Harvey BH. The neuropsychiatric manifestations of COVID-19: Interactions with psychiatric illness and pharmacological treatment. Biomed Pharmacother. 2021;135:111200. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2020.111200
37. Kempuraj D, Selvakumar GP, Ahmed ME, Raikwar SP, Thangavel R, Khan A, i in. COVID-19, mast cells, cytokine storm, psychological stress, and neuroinflammation. The Neuroscientist. 2020;26(5–6):402-14. https://doi.org/10.1177/1073858420941476
38. Jones MK, Nair A, Gupta M. Mast cells in neurodegenerative disease. Front Cell Neurosci. 2019;13:171.
39. Li N, Ma WT, Pang M, Fan QL, Hua JL. The commensal microbiota and viral infection: a comprehensive review. Front Immunol. 2019;10:1551. https://doi.org/10.3389/fimmu.2019.01551
40. Zhang J jin, Dong X, Cao Y yuan, Yuan Y dong, Yang Ybin, Yan Y qin, i in. Clinical characteristics of 140 patients infected with SARS‐CoV‐2 in Wuhan, China. Allergy. 2020;75(7):1730-41. https://doi.org/10.1111/all.14238
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Autorzy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
