Workaholism – psychological and social determinants of work addiction
DOI:
https://doi.org/10.2478/cpp-2020-0001Słowa kluczowe:
pracoholizm,, uzależnienie od pracy, osobowość pracoholiczna, motywacjaAbstrakt
Wstęp. Pracoholizm jako zjawisko psychologiczne i społeczne jest obiektem niewielu badań empirycznych. Pomimo, iż nie zostało ono wyszczególnione ani w klasyfikacji ICD-10, ani DSM-5, autorzy pracy uznali, że warto przyjrzeć się jego uwarunkowaniom.
Materiał i metoda. Na podstawie przeglądu dostępnego piśmiennictwa przybliżono tematykę uzależnienia od pracy i opisano główne determinanty kształtujące pracoholizm i tzw. osobowość pracoholiczną.
Wyniki. W pracy przedstawiono autorską propozycję teoretyczną pracoholizmu, która postuluje istnienie formy uzależnienia od pracy, mającej swoje źródło w osobowości i motywacji.
Konkluzje. Niewątpliwie pracoholizm ma charakter uzależnienia, lecz same komponenty obsesyjno-kompulsyjne mogą okazać się niewystarczające do określenia jego natury. Zjawisko to przyjmuje strukturę trójwymiarową obejmującą aspekty behawioralne, poznawcze i afektywne. Niezbędne są dalsze badania nad zagadnieniem.
Bibliografia
1. Lipka A., Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej. Studia Ekonomiczne, 2013; (148), 9-28.
2. Robinson B.E., A typology of workaholics with impilcations for counselors. J. Addict. Offender.Couns. 2000; 21 (1):34-48.
3. Golińska L., Skala do badania zaabsorbowania pracą (SZAP). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychol., 2005; 9:17-29.
4. Dudek B., Pracoholizm – szkodliwy skutek nadmiernego zzangażowania w pracę. Medycyna pracy, 2008; 59 (3): 247-254.
5. Andreassen C.S., Griffiths M.D., Hetland J., Pallesen S. Development of a work addiction scale. Scandinavian journal of psychology, 2012; 53(3), 265-272.
6. Spence J.T., Robbins A.S., Workaholism; definition, measurement and preliminary results. J. Pers. Assess., 1992; 58 (1):160-178.
7. Ersoy-Kart M., Reliability and validity oft he Workaholism Battery (Work-Bat). Turkish form. Soc. Behav. Pers., 2005; 33 (6):609-618.
8. Paluchowski W.J., Hornowska E., Pracoholizm a system wartości i uwarunkowania temperamentalne. W: Witkowski S. [red]. Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 2003, s. 297-321.
9. Ostrowska M., Michcik A., Pracoholizm-przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka, 2014; 10-13.
10. Szostek D., Badania sondażowe opinii w procesie identyfikowania pracoholizmu w organizacji. Handel Wewnętrzny, 2016; 361(2), 396-409.
11. Woronowicz B.T., Uzależnienia: geneza, terapia, powrót do zdrowia. Media Rodzina. Poznań, 2009.
12. Malinowska D.,Staszczyk S., Tokarz A., Pracoholizm - wskazania dotyczące diagnozy oraz przegląd działan interwencyjnych. Medycyna Pracy, 2015; 66 (1):71-83.
13. Atroszko P., Atroszko B., Uzależnienie od uczenia się - rozpowszechnienie zjawiska oraz potencjalne oddziaływania terapeutyczne i profilaktyczne, 2015.
14. Płaczkiewicz B., Psychologiczne aspekty funkcjonowania człowieka w sytuacji pracy. Artykuły i rozprawy. 2016; 65-75.
15. Pluta A., Wydłużający się czas pracy-zjawisko czy trend?. Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, 2011; 6: 41-50.
16. Ciccarelli S.K., White J.N., Domachowski W., Bukowski A., Środa J.,. Psychologia. Dom Wydawniczy Rebis, 2015; 342-375.
17. Szpitalak M., Przywiązani… do pracy. Zaangażowanie w pracę jako odzwierciedlenie stylu przywiązania, Psychologia Rozwojowa, 2010; 15(2).
18. Wojdyło K. Osobowość pracoholiczna: właściwości i mechanizmy regulacyjne. Nowiny Psychologiczne, 2006; 2: 23-36.
19. Wojdyło K. Funkcjonowanie pracoholików w sytuacji zadaniowej. Przegląd psychologiczny, 2010; 53(1): 75-98.
20. Golińska L., Pracoholizm – istota, konsekwencje i uwarunkowania. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica. 2010; (14): 97-107.
21. Wojdyło K., Lewandowska-Walter A., Kontrola działania u osób uzależnionych od pracy. Przegląd Psychologiczny, 2009; 52(4).
22. Malinowska D., Tokarz A., Gad N., Wstępne badania nad adaptacją skali Workaholism Battery (WorkBAT) Spence i Robbins. Studia Psychologiczne, 2010; 48(3).
23. Malinowska D., Tokarz A. The structure of workaholism and types of workaholic. Polish Psychological Bulletin, 2014.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Autorzy

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.