Trudności związane z rozpoznaniem zaburzenia afektywnego dwubiegunowego u 16-letniegochłopca leczonego w przeszłości z powodu ADHD i ODD – opis przypadku

Autor

DOI:

https://doi.org/10.2478/cpp-2020-0004

Słowa kluczowe:

epizod maniakalny, zaburzenie afektywne dwubiegunowe, adolescencja,, trudności diagnostyczne

Abstrakt

Cel pracy. Celem artykułu jest omówienie trudności i złożoności procesu diagnostycznego zaburzenia (choroby) afektywnego dwubiegunowego (ChAD) u nastolatka. Przedstawiono przypadek podejrzenia wystąpienia zaburzenia afektywnego dwubiegunowego u adolescenta, u którego w dzieciństwie zdiagnozowano zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi (ADHD) i zaburzenia opozycyjno-buntownicze (ODD).

Opis przypadku. Chłopiec 16-letni był leczony w przeszłości z powodu ADHD i ODD. Powodem aktualnego przyjęcia do oddziału psychiatrii dziecięcej była niepokojąca opiekunów zmiana w zachowaniu: zrobił się bardziej niespokojny, drażliwy, wybuchowy. Kilka nocy przed hospitalizacją był bardzo pobudzony, chaotyczny, agresywny fizycznie i werbalnie. Przy przyjęciu był zdezorganizowany, napięty, w silnym niepokoju manipulacyjnym. Wykazywał przerzutność uwagi, wielomówność. Jego wypowiedzi były chaotyczne, tok myślenia przyśpieszony, wypowiadał treści wielkościowe. Był bezkrytyczny. Po zastosowanym leczeniu uzyskano poprawę w funkcjonowaniu w zakresie nastroju, napędu psychoruchowego i rytmów dobowych. Wypisany z zaleceniem dalszego leczenia ambulatoryjnego oraz kontynuowania oddziaływań psychoterapeutycznych.

Wnioski.

  1. Rozpoznanie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych u młodzieży jest procesem złożonym i trudnym. Ekspresja symptomów tego zaburzenia w okresie adolescencji jest inna niż u osób dorosłych.
  2. W diagnozie różnicowej zaburzenia afektywnego dwubiegunowego u 16-latka należy uwzględnić zarówno rozpoznawane w przeszłości ADHD, ODD i ich możliwe następstwa, jak i ryzyko nieprawidłowego rozwoju osobowości.
  3. Ze względu na dużą dynamikę zmian związanych z okresem adolescencji dalsze leczenie farmakologiczne zaburzeń afektywnych dwubiegunowych należy połączyć z oddziaływaniami psychoterapeutycznymi.

Bibliografia

1. World Health Organization. The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders: Clinical Descriptions and Diagnostic Guidelines. Geneva 1992: World Health Organization.

2. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition (DSM-5). American Psychiatric Publishing: Arlington 2013.

3. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition (DSM-IV). American Psychiatric Publishing: Washington 2000.

4. http://apps.who.int/classifications/icd11/browse/f/en

5. Miernik-Jaeschke M, Namysłowska I. Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci i młodzieży. Medycyna Praktyczna; cytowana 23.11.2016. Dostępna z: http://www.mp.pl.

6. Fristad MA, Nick EA. Bipolar disorder during childhood and adolescence. W: De Rubeis R.J, Strunk D.R. red., The Oxford Handbook of Mood Disorders. Oxford-New York; Oxford University Press: 2017: 287-298.

7. Van Meter AR, Moreira ALR, Youngstrom EA. Meta-analysis of epidemiologic studies of pediatric bipolar disorder. J Clin Psychiatry. 2011; 72 (9): 1250-56.

8. Goetz M, Novak T, Vesela M, Hlavka Z, Brunovsky M, Povazan M, et al. Early stages of pediatric bipolar disorder: retrospective analysis of a Czech inpatient sample. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015; 11: 2855-2864.

9. Goldstein BI, Strober M, Axelson D, Goldstein TR, Gill MK, Hower H, et al. Predictors of first-onset substance use disorders during the prospective course of bipolar spectrum disorders in adolescents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2013; 52 (10): 1026-37.

10. Stringaris A, Santosh P, Leibenluft E, Goodman R. Youth meeting symptom and impairment criteria for mania-like episodes lasting less than four days: an epidemiological enquiry. J Child Psychol Psychiatry. 2009; 51(1): 31-38.

11. Birmaher B. Bipolar disorder in children and adolescents. Child and Adolescent Mental Health. 2013; 18 (3): 140-148.

12. Souza-Queiroz J, Boisgontier J, Etain B, Poupon C, Duclap D, d'Albis MA, et al. Childhood trauma and the limbic network: a multimodal MRI study in patients with bipolar disorder and controls. J Affect Disord. 2016, 200: 159-164.

13. Rabe-Jabłońska J. Zaburzenia afektywne u dzieci i młodzieży. W: Namysłowska I. red., Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa; Wyd. Lekarskie PZWL: 2011: 324-335.

14. Marangoni C, De Chiara L, Faedda GL. Bipolar disorder and ADHD: Comorbidity and diagnostic distinctions. Curr Psychiatry Rep. 2015; 17 (8): 604.

15. Birmaher B, Axelson D, Strober M, Gill MK, Yang M, Ryan N, et al. Comparison of Manic and Depressive Symptoms between Children and Adolescents with Bipolar Spectrum Disorders. Bipolar Disord. 2009; 11 (1): 52-62.

16. Galanter CA, Leibenluft E. Frontiers between attention deficit hyperactivity disorder and bipolar disorder. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America. 2008; 17: 325-346.

17. Leibenluft E. Severe mood dysregulation, irritability,and the diagnostic boundaries of bipolar disorder in youths. Am J Psychiatry. 2011; 168, 129-142.

18. Kutcher M. Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Warszawa: LIBER; 2007.

19. Costello EJ, Foley DL, Angold A. 10-year research update review: the epidemiology of child and adolescent psychiatric disorders, II: developmental epidemiology. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2006; 45: 8-25.

20. Brzozowska A., Wolańczyk T. Zaburzenia nastroju u dzieci. W: Wolańczyk T, Komender J. red., Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa; Wyd. Lekarskie PZWL: 2005: 126-146.

21. Mick E, Biedermann J, Pandina G, Faraone SV. A preliminary meta-analysis of the child behavior checklist in pediatric bipolar disorder. Biol Psychiatry. 2003; 53 (11): 1021-27.

22. Axelson DA, Birmaher B, Strober MA, Goldstein BI, Ha W, Gill MK, et al. Course of subthreshold bipolar disorder in youth: diagnostic progression from bipolar disorder not otherwise specified. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2011; 50 (10): 1001-16.

23. Nieto RG, Castellanos FX. A meta-analysis of neuropsychological functioning in patients with early onset schizophrenia and pediatric bipolar disorder. J Clin Child Adolesc Psychol. 2011; 40: 266-280.

24. Krysiak-Rogala K., Jernajczyk W. Zaburzenia snu u dzieci i młodzieży z zaburzeniami i chorobami psychicznymi – zaburzenia afektywne i lękowe. Psychiatr. Pol. 2013; 47 (2): 303-312.

25. Łojko D, Suwalska A, Rybakowski J. Dwubiegunowe zaburzenia nastroju i zaburzenia depresyjne w klasyfikacji DSM- 5. Psychiatr. Pol. 2014; 48 (2): 245-260.

26. Birmaher B, Williamson DE, Dahl RE, Axelson DA, Kaufman J, Dorn LD, et al. Clinical presentation and course of depression in youth: does onset in childhood differ from onset in adolescence? J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2004; 43 (1): 63-70.

27. Yorbik O, Birmaher B, Axelson D, Williamson DE, Ryan ND. Clinical characteristics of depressive symptoms in children and adolescents with major depressive disorder. J Clin Psychiatry. 2004; 65 (12): 1654-59.

28. Angst J, Azorin JM, Bowden CL, Perugi G, Vieta E, Gamma A, et al. Prevalence and characteristics of undiagnosed bipolar disorders in patients with a major depressive episode: the BRIDGE study. Arch Gen Psychiatry. 2011; 68 (8): 791-798.

29. Maalouf FT, Porta G, Vitiello B, Emslie G, Mayes T, Clarke G, et al. Do sub-syndromal manic symptoms influence outcome in treatment resistant depression in adolescents? A latent class analysis from the TORDIA study. J Affect Disord. 2012; 138: 86-95.

30. Nikiel T, Grygo M. Trudności w rozpoznawaniu i leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej u dzieci – część I: Implikacje teoretyczne. Psychiatria i psychoterapia 2008; 4 (1): 3-12.

Pobrania

Opublikowane

2025-01-24

Numer

Tom 21 Nr 1 (2020): Current Problems of Psychiatry

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Autorzy

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.