Dyskinezy polekowe, czy można im zapobiec?

Autor

  • Małgorzata Romaniuk Psychiatry Student Research Group I Department of Psychiatry, Psychotherapy and Early Intervention, Medical University of Lublin Autor https://orcid.org/0000-0001-8838-6291
  • Konrad Suswał Psychiatry Student Research Group I Department of Psychiatry, Psychotherapy and Early Intervention, Medical University of Lublin Autor
  • Aleksandra Skałecka Psychiatry Student Research Group I Department of Psychiatry, Psychotherapy and Early Intervention, Medical University of Lublin Autor
  • Maria Gromek Psychiatry Student Research Group I Department of Psychiatry, Psychotherapy and Early Intervention, Medical University of Lublin Autor
  • Martyna Kozłowska Psychiatry Student Research Group I Department of Psychiatry, Psychotherapy and Early Intervention, Medical University of Lublin Autor
  • Paweł Krukow Department of Clinical Neuropsychiatry, Medical University of Lublin Autor https://orcid.org/0000-0001-9497-2713

DOI:

https://doi.org/10.2478/cpp-2020-0009

Słowa kluczowe:

dyskinezy polekowe, leki neuroleptyczne, dystonia

Abstrakt

Wstęp. Dyskinezy to zespół objawów pod postacią mimowolnych, powtarzających się ruchów warg, żuchwy, języka, rzadziej tułowia i kończyn. Mimo stosowania w leczeniu nowszych leków neuroleptycznych, dyskinezy nie przestały być problemem klinicznym.
Metoda. Praca opiera się na przeglądzie badań, do których wykorzystano bazę Google Scholar oraz PubMed. Zasięg poszukiwań ograniczono do lat 2008-2020. Uwzględniliśmy publikacje opisujące późne dyskinezy polekowe tylko w następstwie stosowania leków przeciwpsychotycznych.
Materiał. Prezentujemy zastosowanie analogów tetrabenazyny, głębokiej stymulacji mózgu, neuroleptyków, benzodiazepin oraz toksyny botulinowej u pacjentów cierpiących na późne dyskinezy polekowe, które mogą wskazywać na poprawę stanu zdrowotnego.
Dyskusja. Pierwszą metodą leczenia późnych dyskinez jest odstawienie leków przeciwpsychotycznych, jednak w przypadku wielu pacjentów jest to niemożliwe. Największą skuteczność w leczeniu ma walbenazyna oraz głęboka stymulacja mózgu.
Wnioski. Brakuje wystarczającej liczby badań o najwyższej wiarygodności, aby stworzyć jednoznaczne rekomendacje w leczeniu późnych dyskinez polekowych.

Bibliografia

1. Mosiołek A. Objawy pozapiramidowe w psychiatrii − diagnostyka i leczenie. Psychiatria 2014;11(3):160-165.

2. Sapa J. Wybrane choroby i zaburzenia polekowe – możliwości profilaktyki i leczenia. Część I. Farm. Pol. 2009; 65 (10): 733-742.

3. Sławek J, Białecka M, Dudek D, Koziorowski D, Rudzińska-Bar M. Późne dyskinezy polekowe − rekomendacje grupy ekspertów. Pol. Przegl. Neurol 2017;13(3):93-105.

4. Patel RS, Mansuri Z, Motiwala F, et al. A systematic review on treatment of tardive dyskinesia with valbenazine and deutetrabenazine. Ther Adv Psychopharmacol. 2019;9:2045125319847882. doi:10.1177/2045125319847882

5. Kane JM. Tardive dyskinesia rates with atypical antipsychotics in adults: prevalence and incidence. 2004; 65, 9: 16–20.

6. Waln O, Jankovic J. An update on tardive dyskinesia: from phenomenology to treatment. Tremor Other Hyperkinet Mov (NY). 2013;3:tre-03-161-4138-1. doi:10.7916/D88P5Z71

7. D'Abreu A, Akbar U, Friedman JH. Tardive dyskinesia: Epidemiology. J Neurol Sci. 2018;389:17-20. doi:10.1016/j.jns.2018.02.007

8. Haile K, Umer H. The use of clozapine and clonazepam co-administration in the treatment of a severe tardive dyskinesia: A case report. SAGE Open Med Case Rep. 2019;7:2050313X19833254. doi:10.1177/2050313X19833254

9. Caroff SN, Aggarwal S, Yonan C. Treatment of tardive dyskinesia with tetrabenazine or valbenazine: a systematic review. J Comp Eff Res. 2018;7(2):135-148. doi:10.2217/cer-2017-0065

10. Caroff SN. Overcoming barriers to effective management of tardive dyskinesia. Neuropsychiatr Dis Treat. 2019;15:785-794. doi:10.2147/NDT.S196541

11. Macerollo A, Deuschl G. Deep brain stimulation for tardive syndromes: Systematic review and meta-analysis. J Neurol Sci. 2018;389:55-60. doi:10.1016/j.jns.2018.02.013

12. Deng ZD, Li DY, Zhang CC, et al. Long-term follow-up of bilateral subthalamic deep brain stimulation for refractory tardive dystonia. Parkinsonism Relat Disord. 2017; 41: 58-65. doi:10.1016/j.parkreldis.2017.05.010.

13. Bhidayasiri R, Jitkritsadakul O, Friedman JH, Fahn S. Updating the recommendations for treatment of tardive syndromes: A systematic review of new evidence and practical treatment algorithm. J Neurol Sci. 2018;389:67-75. doi:10.1016/j. jns.2018.02.010

14. Aguilar L, Lorenzo C, Fernández-Ovejero R, Roncero C, Montejo AL. Tardive Dyskinesia After Aripiprazole Treatment That Improved With Tetrabenazine, Clozapine, and Botulinum Toxin. Front Pharmacol. 2019;10:281. doi:10.3389/fphar.2019.00281

15. Bergman H, Bhoopathi PS, Soares-Weiser K. Benzodiazepines for antipsychotic-induced tardive dyskinesia. Cochrane Database Syst Rev. 2018;1(1):CD000205. doi:10.1002/14651858. CD000205.pub3.

16. Chatterjee, Anjan MD; Forrest Gordon, Mark MD; Giladi, Nir MD; Trosch, Richard MD Botulinum Toxin in the Treatment of Tardive Dystonia. Journal of Clinical Psychopharmacology. 1997; 17(6): 497-498

17. Slotema CW, van Harten PN, Bruggeman R, Hoek HW. Botulinum toxin in the treatment of orofacial tardive dyskinesia: a single blind study. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2008;32(2):507-509. doi:10.1016/j.pnpbp.2007.10.004

18. Cornett EM, Novitch M, Kaye AD, Kata V, Kaye AM. Medication-Induced Tardive Dyskinesia: A Review and Update. Ochsner J. 2017;17(2):162-174.

19. Cloud LJ, Zutshi D, Factor SA. Tardive dyskinesia: therapeutic options for an increasingly common disorder. Neurotherapeutics. 2014;11(1):166-176. doi:10.1007/s13311- 013-0222-5.

Pobrania

Opublikowane

2020-07-15

Numer

Tom 21 Nr 2 (2020): Current Problems of Psychiatry

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Autorzy

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Romaniuk, M. ., Suswał, K. ., Skałecka, A. ., Gromek, M. ., Kozłowska, M. ., & Krukow, P. . (2020). Dyskinezy polekowe, czy można im zapobiec?. Current Problems of Psychiatry, 21(2), 95-101. https://doi.org/10.2478/cpp-2020-0009