Mentoring jako indywidualna forma przygotowania sierot do samodzielnego życia na Ukrainie

Abstrakt

Cel. Celem pracy jest analiza i wskazanie specyfiki i procedur pracy społecznej i psychologicznej z obywatelami, którzy wyrazili wolę zostania mentorami dla dzieci sierot.

Wprowadzenie. Na Ukrainie istnieje ponad 750 fundacji instytucjonalnej opieki i wychowania dzieci, w których mieszka około 106 000 dzieci. Tylko 8% spośród nich ma status sierot i dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej; pozostałe 92% ma rodziców, ale ze względu na trudne warunki życiowe rodziców, szczególne potrzeby lub niepełnosprawność rodziców, dzieci nie mogą przebywać ani wychowywać się w rodzinie. Oznacza to, że 92% dzieci bez statusu sierot lub dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej nie może być adoptowanych ani umieszczonych do zamieszkania i wychowania w innych formach osadzenia w rodzinie (wsparcie/opieka, rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka). Oprócz tego, w sytuacji 8% osieroconych dzieci i pozbawionych opieki rodzicielskiej, nie ma możliwości umieszczenia ich w jakichkolwiek rodzinnych formach wychowania, dotyczy to następujących kategorii dzieci: młodzież i nastolatkowie, bracia i siostry z rodzin wielodzietnych, dzieci niepełnosprawne. W tych kategoriach dzieci, bliskie relacje emocjonalne ze znaczącymi, stałymi osobami dorosłymi, które są niezbędną koniecznością dla ich rozwoju emocjonalnego i dobrego samopoczucia, zostały całkowicie utracone lub w ogóle nie powstały. W związku z tym wprowadzenie mentoringu dla sierot i dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej, przebywających w odpowiednich placówkach, motywowane jest koniecznością zaspokojenia potrzeby każdego dziecka w zakresie wsparcia emocjonalnego, pomocy i ochrony przez znaczącą, autorytatywną osobę i przyjaciela.

Metody. W opracowaniu wykorzystano doświadczenie zdobyte podczas realizacji projektu jako „autor-twórca” metodologii pracy społeczno-psychologicznej z klientami i dziećmi w zakresie przygotowań do mentoringu i szkoleń zarówno dla koordynatorów, jak i mentorów Programu Mentoringowego we współpracy ze specjalistami organizacji pozarządowej „Jedna nadzieja”; w roli edukatorów w przygotowaniu koordynatorów do realizacji Programu Mentoringowego, a także w roli ekspertskiej podczas realizacji Programu Mentoringowego przez organizację społeczną „Jedna Nadzieja” w latach 2009-2016. Autorzy uczestniczyli także w opracowywaniu założeń teoretycznych Programu dla sierot i dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej, w celu uzyskania akceptacji na szczeblu państwowym.

Wyniki. Mentoring dla sierot i dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej przebywających w placówkach realizowany jest na Ukrainie od 2009 roku przez organizację „Jedna Nadzieja” („Odna Nadia”) we współpracy ze Służbą Dzieciom Miasta Kijowa i Centrum Pomocy Społecznej Miasta Kijowa Rodziny, dzieci i młodzież. Projekt „Jedna nadzieja” został uruchomiony w Kijowie i obwodzie kijowskim w latach 2009-2016. Od 2016 r. na Ukrainie na szczeblu państwowym wprowadzono mentoring jako indywidualną formę wsparcia i pomocy dla dziecka przebywającego w placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Wnioski. Jeśli sierota lub dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej nie jest w stanie żyć i wychowywać się w rodzinie, to rola mentora w życiu tego dziecka ma ogromne znaczenie. Wynika to z faktu, że taka forma indywidualnego wsparcia poprzez mentoring ułatwia przygotowanie każdego osieroconego dziecka do samodzielnego życia w przyszłości.