Association of DRD2 (rs 1799732), ANKK1 (rs1800497), DAT(rs28363170), DRD4 (exon 3 - VNTR) gene polymorphisms in the contextof relapses in therapy.
DOI:
https://doi.org/10.2478/cpp-2020-0018Słowa kluczowe:
gen, nawroty uzależnienia, profil uzależnienia, zaburzenia psychiczneAbstrakt
Wprowadzenie: Zaburzenia w zakresie neurotransmisji układu nagrody wymieniane są jako jedna z najważniejszych przyczyn uzależnienia. Szczególną rolę przypisuje się tutaj zmienności genetycznej. W literaturze przedmiotu wymienia się przede wszystkim geny neurotransmisji dopaminy: DAT (transportera dopaminy), DRD2 (receptora dopaminy D2), DRD4 (receptora dopaminy D4). Jednak jak dotąd istnieje niewiele doniesień literaturowych na temat tych genów w kontekście innowatorów w terapii uzależnień.
Cel: Analiza związku między zmiennością specyficznych polimorfizmów w genach DRD2 (rs1799732), ANKK1 (rs1800497), DAT (rs28363170), DRD4 (ekson 3 - VNTR) z występowaniem nawrotów u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych.
Materiał i metody: Badania przeprowadzono na grupie 301 osób uzależnionych od środków psychoaktywnych przebywających w ośrodku terapii uzależnień w województwach lubuskim i zachodniopomorskim w Polsce. Grupę kontrolną stanowiło 301 osób, u których nie stwierdzono uzależnienia od substancji psychoaktywnych i zaburzeń psychicznych. Badanie polimorfizmów DRD2 (rs 1799732), ANKK1 (rs1800497) przeprowadzono metodą real-time PCR; natomiast DAT (rs28363170), DRD4 (ekson 3 -VNTR) genotypowano za pomocą PCR i amplifikowane produkty wizualizowano stosując elektroforezę żelową barwioną bromkiem etydyny (3% agaroza) i fotografię UV.
Wyniki: Badanie wykazało, że u osób uzależnionych częstości genotypu polimorfizmu VNTR w trzecim eksonie ludzkiego DRD4 były następujące: S/L u 33,55%, S/S -63,12% i L/L -3,32%; natomiast w grupie kontrolnej S/L -32,56%, S/S -58,8% i L/L -8,6% (χ2 = 7,617, p = 0,022). Zaobserwowano istotne różnice w częstości polimorfizmu rs1799732 genu DRD2 (częstość alleli; χ2 = 5,48, p = 0,0192) oraz polimorfizmu VNTR genu DRD4 (χ2 = 7,687, p = 0,021) pomiędzy osobami uzależnionymi od substancji psychoaktywnych, które przebywają na w szpitalnym ośrodku leczniczym i grupie kontrolnej.
Bibliografia
1. Kostkowski W. Dopamina a mechanizm nagrody i rozwój uzależnień; fakty i hipotezy, Alkoholizm i Narkomania 2000: 2(55), 189-212.
2. Stahl S.M. Podstawy psychofarmakologii: teoria i praktyk. Gdańsk: Via Medica,2010: 181-192.
3. Fuke S, Suo S, Takahashi N, Koike H, Sasagawa N, Ishiura S. The VNTR polymorphism of the human dopamine transporter (DAT1) gene affects gene expression. Pharmacogenomics J. 2001;1(2):152-6.
4. McGeary J. The DRD4 exon 3 VNTR polymorphism and addiction-related phenotypes: a review. Pharmacol Biochem Behav. 2009 Sep;93(3):222-9
5. Sznabowicz M. Analiza polimorfizmów genu receptora dopaminowego DRD2 w kontekście poszukiwania cech zespołu deficytu uwagi w układzie nagrody, w grupie pacjentów uzależnionych od środków psychostymulujących. Rozprawa doktorska. Klinika i Katedra Psychiatrii PUM, Szczecin 2014.
6. Dettling M., Heinz A., Dufeu P., Rommelspacher H., Graf K.J., Schmidt L.G. Dopaminergicresponsivity in alcoholism: trait, state, orresidual marker? American Journal of Psychiatry,1995: 152, 1317-1321.
7. Schmidt L.G., Dettling M., Graef K.J., Heinz A,. Kuhn S., Podschus .J, Rommelspachel H. reduced dopaminergic function in alkoholcs is related to severe dependence, Biological Psychiatry,1996: 39, 193-198.
8. Shiffman S. Maintenance and relapse: coping with temptation. W: NirembergTD, Maisto SA, (red.) Developments in the Assessment and Treatment of Addictive Behaviors. Norwood, NJ: Ablex,1987: 353-385.
9. Masiak J, Chmielowiec J, Chmielowiec K, Grzywacz A. DRD4, DRD2, DAT1, and ANKK1 Genes Polymorphisms in Patients with Dual Diagnosis of Polysubstance Addictions. J Clin Med. 2020 Nov 8;9(11):3593.
10. Samochowiec J. Genetyka molekularna uzależnienia alkoholowego. W: Rybakowski J, Hauser J (red.) Genetyka molekularna zaburzeń psychicznych. Kraków: Komitet Red.-Wyd. PTP,2002: 49-69.
11. Sander T., Harms H., Lesch K.P., Dufeu P., Kuhn S., Hoehe M., Rommelspacher H., Schmidt L.G. Association analysis of a regulatory variation of the serotonin transporter gene with severe alcohol dependence. Alcoholism: Clinical and Experimental Research,1997: 21, 1356-1359.
12. Noble E.P. The D2 dopamine receptor gene: a review of association studies in alcoholism and phenotypes. Alcohol, 1998: 16, 33-45.
13. Sander T., Harms H., Podschus J., Finckh U., Nickel B., Rolfs A., Rommelspacher H., Schmidt L.G. Dopamine D1, D2 and D3 receptor genes in alcohol dependence. Psychiatric Genetics,1995: 5, 171-176.
14. Soyka M., Preuss U.W., Koller G., Zill P., Bondy B. Association of 5-HT1B receptor gene and antisocial behavior in alcoholism. Journal of Neural Transmission, 2004: 111, 101-109.
15. Sander T., Harms H., Dufeu P., Kuhn S., Hoehe M., Lesch K.P., Rommelspacher H., Schmidt L.G. Serotonin transporter gene variants in alcohol-dependent subjects with dissocial personality disorder. Biological Psychiatry,1998: 43, 908-912.
16. Schmidt L.G, Samochowiec J., Finckh U., Fiszer-Piosik E., Horodnicki J., Wendel B., Rommelspacher H., Hoehe M.R. (2002). Association of a CB1 cannabinoid receptor gene (CNR1) polymorphism with severe alcohol dependence. Drug and Alcohol Dependence, 2002: 65, 221-224.
17. Muramatsu T., Higuchi S., Murayama M., Matsushita S., Hayashida M. Association between alcoholism and the dopamine D4 receptor gene. Journal of Medical Genetics,1996: 33, 113-115.
18. Hutchison K.E., McGeary J., Smolen A., Bryan A., Swift R.M. The DRD4 VNTR polymorphism moderates craving after alcohol consumption. Health Psychology, 2002: 21, 139-146.
19. Nielsen D.A., Virkkunen M., Lappalainen J., Eggert M., Brown G.L., Long J.C., Goldman D., Linnoila M. A tryptophan hydroxylase gene marker for suicidality and alcoholism. Archives of General Psychiatry, 1998: 55, 593-602.
20. Covault J., Gelernter J., Hesselbrock V., Nellissery M., Kranzler H.R. Allelic and haplotypic association of GABRA2 with alcohol dependence. American Journal of Medical Genetics, 2004: 129B, 104.109.
21. Finckh U., Rommelspacher H., Kuhn S., Dufeu P., Otto G., Heinz A., Dettling M., Giraldo-Velasquez M, Pelz J., Graf K.J., Harms H., Sander T., Schmidt L.G., Rolfs A. Influence of the dopaminę D2 receptor (DRD2) genotype on neuroadaptive effects of alcohol and the clinical outcome of alcoholism. Pharmacogenetics,1997: 7, 271-281.
22. Samochowiec J., Ladehoff M., Pelz J., Smolka M., Schmidt L.G., Rommelspacher H., Finckh U. Predominant influence of the 3'-region of dopamine D2 receptor gene (DRD2) on the clinical phenotype in German alcoholics. Pharmacogenetics, 2000: 10, 471-475.
23. Wiesbeck G.A., Weijers H.G., Wodarz N., Herrmann M.J., Johann M., Keller H.K., Michel T.M., Boning J. Dopamine D2 (DAD2) and dopamine D3 (DAD3) receptor gene polymorphisms and treatment outcome in alcohol dependence. Journal of Neural Transmission, 2003: 110, 813-820.
24. Heinz A., Sander T., Harms H., Finckh U., Kuhn S., Dufeu P., Dettling M., Graf K., Rolfs A., Rommelspacher H., Schmidt L.G. Lack of allelic association of dopamine D1 and D2 (TaqIA) receptor gene polymorphisms with reduced dopaminergic sensitivity to alcoholism. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 1996: 20, 1109-1113.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Autorzy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
