Pierwszy epizod psychotyczny indukowany COVID-19: dwa opisy przypadków i narracyjny przegląd literatury
DOI:
https://doi.org/10.2478/cpp-2022-0015Słowa kluczowe:
COVID-19, SARS-CoV-2, ośrodkowy układ nerwowy, psychoza, epizod psychotycznyAbstrakt
Wstęp. Zakażenie SARS-CoV-2 może manifestować się objawami z różnych układów. Zostało także udokumentowane występowanie objawów psychotycznych, ale wyjaśnienie ich patofizjologicznego podłoża pozostaje dyskusyjne i złożone. Celem głównym pracy jest przedstawienie przypadków pacjentów bez wywiadu psychiatrycznego, u których rozwinęła się psychoza w trakcie zakażenia SARS-CoV-2.
Materiał i metody. W artykule przedstawiono 2 opisy przypadków niespokrewnionych ze sobą osób bez wcześniejszego wywiadu psychiatrycznego, u których rozwinął się I epizod psychotyczny podczas zakażenia COVID-19. Chronologicznie w pierwszej kolejności ujawniły się objawy infekcji, następnie urojenia i pobudzenie psychoruchowe wymagające hospitalizacji psychiatrycznej. Po włączeniu do terapii leków przeciwpsychotycznych uzyskano pełną remisję.
Dyskusja. Chociaż patofizjologia objawów psychotycznych współwystępujących z COVID-19 pozostaje nie do końca wyjaśniona, uważa się, że sama infekcja, poprzez wywołanie burzy cytokinowej, po której następuje nadmierne uwalnianie cytokin prozapalnych, stymuluje potencjalny początek psychozy, jednak inne czynniki, takie jak stosowane leki w trakcie leczenia (ze szczególnym uwzględnieniem glikokortykosteroidów) lub czynniki psychologiczne należy również wziąć pod uwagę.
Wnioski. Pacjenci zakażeni SARS-CoV-2 mogą rozwinąć ciężkie epizody psychotyczne nawet bez wcześniejszego wywiadu psychiatrycznego. Poza tym objawy psychiczne mogą być pierwszymi, a nawet jedynymi objawami związanymi z aktywną infekcją SARS-CoV-2, co wydaje się być dużym wyzwaniem, zwłaszcza w przypadku nagłych epizodów psychotycznych bez wyraźnych objawów ze strony układu oddechowego.
Bibliografia
1. Huang C, Wang Y, Li X, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China [published correction appears in lancet. Lancet. 2020; 395 (10223), 497-506.
2. World Health Organization. Novel coronavirus (2019-nCoV) situation report-1. WHO Bull. 2020.
3. Losy J. SARS-CoV-2 infection: symptoms of the nervous system and implications for therapy in neurological disorders. Neurology and therapy. 2021;10(1):31-42.
4. Mao L, Jin H, Wang M, et al. Neurologic manifestations of hospitalized patients with coronavirus disease 2019 in wuhan, China. JAMA Neurol. 2020;77(6):683-690.
5. Kępińska AP, Iyegbe CO, Vernon AC, et al. Schizophrenia and influenza at the centenary of the 1918-1919 Spanish influenza pandemic: mechanisms of psychosis risk. Frontiers in Psychiatry. 2020;11(72).
6. Szcześniak D, Gładka A, Misiak B, et al. The SARS-CoV-2 and mental health: From biological mechanisms to social consequences. Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry. 2021;104:110046.
7. Lee DTS, Wing YK, Leung HCM, et al. Factors associated with psychosis among patients with severe acute respiratory syndrome: a case-control study. Clinical Infectious Diseases. 2004;39(8);1247-1249.
8. Severance EG, Dickerson FB, Viscidi RP, et al. Coronavirus immunoreactivity in individuals with a recent onset of psychotic symptoms. Schizophr. Bull. 2011;37 (1);101-107.
9. Chacko M, Job A, Caston 3rd F, et al. COVID-19-Induced psychosis and suicidal behavior: case report. SN Compr Clin Med. 2020;1-5.
10. Watson CJ, Thomas RH, Solomon T, et al. COVID-19 and psychosis risk: real or delusional concern? Neurosci. Lett., 2021;741:135491.
11. Tariku M, Hajure M. Available evidence and ongoing hypothesis on corona virus (COVID-19) and psychosis: is corona virus and psychosis related? A narrative review. Psychol. Res. Behav. Manag. 2020;13:701-704.
12. Yao H, Chen JH, Xu YF. Patients with mental health disorders in the COVID-19 epidemic. Lancet Psychiatr. 2020;7(4):e21.
13. Rentero D, Juanes A, Losada CP, et al. New-onset psychosis in COVID-19 pandemic: a case series in Madrid. Psychiatry Res. 2020;290:113097.
14. Li YC, Bai WZ, Hirano N, et al. Neurotropic virus tracing suggests a membranous-coating-mediated mechanism for transsynaptic communication. J. Comp. Neurol. 2013;521:203-212.
15. Baig AM, Khaleeq A, Ali U, Syeda H. 2020. Evidence of the COVID-19 virus targeting the CNS: tissue distribution, host−virus interaction, and proposed neurotropic mechanisms. ACS Chem. Neurosci. 2020;11;995-998.
16. Clark IA, Vissel B. The meteorology of cytokine storms, and the clinical usefulness of this knowledge. Semin. Immunopathol. 2017;39(5):505-516.
17. Mehta P, Mcauley DF, Brown M, et al. COVID-19: consider cytokine storm syndromes and immunosuppression. Lancet. 2020;395:1033-1034.
18. Troyer EA, Kohn JN, Hong S. Are we facing a crashing wave of neuropsychiatric sequelae of COVID-19? Neuropsychiatric symptoms and potential immunologic mechanisms. Brain Behav Immun. 2020;87:34-39.
19. Wang C, Pan R, Wan X. A longitudinal study on the mental health of general population during the COVID-19 epidemic in China. Brain Behav Immun. 2020;87:40-48.
20. Wang L. C-reactive protein levels in the early stage of COVID-19. Med Mal Infect. 2020;50:332-334.
21. Ferrando SJ, Klepacz L, Lynch S, et al. COVID-19 Psychosis: A Potential New Neuropsychiatric Condition Triggered by Novel Coronavirus Infection and the Inflammatory Response?. Psychosomatics. 2020;61(5):551-555.
22. Dubovsky AN, Arvikar S, Stern TA, Axelrod L. The neuropsychiatric complications of glucocorticoid use: steroid psychosis revisited. Psychosomatics.2012;53:103-115
23. Cheng SK-W, Tsang JS-K, Ku K-H, et al. Psychiatric complications in patients with severe acute respiratory syndrome (SARS) during the acute treatment phase: a series of 10 cases. Br. J. Psychiatry. 2004;184(4):359-360.
24. Correa-Palacio AF, Hernandez-Huerta D, Gómez-Arnau J, et al. Affective psychosis after COVID-19 infection in a previously healthy patient: a case report. Psychiatry research. 2020;290:113115.
25. Mascolo A, Berrino PM, Gareri P, et al. Neuropsychiatric clinical manifestations in elderly patients treated with hydroxychloroquine: a review article. Inflammopharmacology. 2018;26:1141-1149.
26. Schadel M, Sellers E. Psychosis with Vicks Formula 44D. Can Med Assoc J 1992;147:843-844.
27. Miller SC. CASE REPORT Dextromethorphan psychosis, dependence and physical withdrawal Addiction Biology 2005;10,325-327.
28. Roberge RJ, Hirani KH, Rowland PL, et al. Dextromethorphan- and pseudoephedrine-induced agitated psychosis and ataxia: case report. The Journal of Emergency Medicine. 1999;17(2):285-288.
29. World Health Organization. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): Situation Report. 2020;72.
30. Zulkifli NA, Sivapatham S, Guan Ng C. Brief psychotic disorder in relation to coronavirus, covid-19 outbreaks: a case report. Malays J Psychiatry. 2020;29(1).
31. Stevens J. Brief Psychoses: Do They Contribute to the Good Prognosis and Equal Prevalence of Schizophrenia in Developing Countries? Br J Psychiatry . 1987;151:393-396.
32. Crow TJ. Viral causes of psychiatric disease. Postgrad Med J. 1978 Nov;54(637):763-7. doi: 10.1136/pgmj.54.637.763.
33. Yolken R. Viruses and schizophrenia: a focus on herpes simplex virus. Herpes. 2004 Jun;11 Suppl 2:83A-88A.
34. Dickerson F, Katsafanas E, Origoni A, et al. Exposure to Epstein Barr virus and cognitive functioning in individuals with schizophrenia. Schizophr Res. 2021;228:193-197.
35. Torrey EF, Leweke MF, Schwarz MJ, et al. Cytomegalovirus and schizophrenia. CNS Drugs. 2006;20(11):879-85.
36. O'Reilly RL. Viruses and schizophrenia. Aust N Z J Psychiatry. 1994 Jun;28(2):222-8.
37. Sewell DD. Schizophrenia and HIV. Schizophr Bull. 1996;22(3):465-73.
38. Kneeland RE, Fatemi SH. Viral infection, inflammation and schizophrenia. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2013;42:35-48.
39. Shuid AN, Jayusman PA, Shuid N, et al. Association between Viral Infections and Risk of Autistic Disorder: An Overview. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(6):2817.
40. Karlsson H, Sjöqvist H, Brynge M, et al. Childhood infections and autism spectrum disorders and/or intellectual disability: a register-based cohort study. J Neurodev Disord. 2022;14(1):12.
41. Tanaka T, Matsuda T, Hayes LN, et al. Infection and inflammation in schizophrenia and bipolar disorder. Neurosci Res. 2017;115:59-63.
42. Barichello T, Badawy M, Pitcher MR, et al. Exposure to Perinatal Infections and Bipolar Disorder: A Systematic Review. Curr Mol Med. 2016;16(2):106-18.
43. Frye MA, Coombes BJ, McElroy SL, et al. Association of Cytomegalovirus and Toxoplasma gondii Antibody Titers With Bipolar Disorder. JAMA Psychiatry. 2019;76(12):1285-1293.
44. Yalin N, Conti I, Bagchi S, et al.. Clinical characteristics and impacts of HIV infection in people with bipolar disorders. J Affect Disord. 2021;294:794-801.
45. Coughlin SS. Anxiety and Depression: Linkages with Viral Diseases. Public Health Rev. 2012;34(2):7.
46. Bornand D, Toovey S, Jick SS, Meier CR. The risk of new onset depression in association with influenza--A population-based observational study. Brain Behav Immun. 2016;53:131-137.
47. Vindegaard N, Petersen LV, Lyng-Rasmussen BI, et al. Infectious mononucleosis as a risk factor for depression: A nationwide cohort study. Brain Behav Immun. 2021;94:259-265.
48. Ronaldson A, Arias de la Torre J, Sima R, et al. Prospective associations between depression and risk of hospitalisation for infection: Findings from the UK Biobank. Brain Behav Immun. 2022;102:292-298.
49. Kulaga SS, Miller CWT. Viral respiratory infections and psychosis: A review of the literature and the implications of COVID-19. Neurosci Biobehav Rev. 2021;127:520-530.
50. Khandaker GM, Zimbron J, Dalman C, et al. Childhood infection and adult schizophrenia: a meta-analysis of population-based studies. Schizophr Res. 2012;139(1-3):161-8.
51. Baj J, Karakuła-Juchnowicz H; Teresiński G, et al. COVID-19: Specific and Non-Specific Clinical Manifestations and Symptoms: The Current State of Knowledge. J. Clin. Med. 2020;9:1753.
52. Helms J, Kremer S, Merdji H, et al. Neurologic Features in Severe SARS-CoV-2 Infection. N. Engl. J. Med. 2020.
53. Butowt R, Bilinska K. SARS-CoV-2: Olfaction, Brain Infection, and the Urgent Need for Clinical Samples Allowing Earlier Virus Detection. ACS Chem. Neurosci. 2020;11:1200-1203.
54. Markiewicz-Gospodarek A, Górska A, Markiewicz, et al. The Relationship between Mental Disorders and the COVID-19 Pandemic—Course, Risk Factors, and Potential Consequences. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2022;19:9573.
55. Varatharaj A, Thomas N, Ellul MA, et al; CoroNerve Study Group. Neurological and neuropsychiatric complications of COVID-19 in 153 patients: a UK-wide surveillance study. Lancet Psychiatry. 2020;7(10):875-882.
56. Kozato N, Mishra M, Firdosi M. New-onset psychosis due to COVID-19. BMJ Case Rep. 2021;14(4):e242538.
57. Faisal HKP, Taufik FF, Sugihen TTG, et al. Brief psychotic disorder in COVID-19 patient with no history of mental illness. J Infect Dev Ctries. 2021;15(6):787-790.
58. Taquet M, Geddes J, Husain M. Six-Month neurological and psychiatric outcomes in 236,379 survivors of COVID-19. MedRxiv 2021.
59. Parra A, Juanes A, Losada CP, et al. Psychotic symptoms in COVID-19 patients. A retrospective descriptive study. Psychiatry Res. 2020;291:113254.
60. Ferrando SJ, Klepacz L, Lynch S, et al. COVID-19 psychosis: a potential new neuropsychiatric condition triggered by novel coronavirus infection and the inflammatory response? Psychosomatics. 2020;61:551-5.
61. Severance EG, Dickerson FB, Viscidi RP, et al. Coronavirus immunoreactivity in individuals with a recent onset of psychotic symptoms. Schizophr Bull. 2011;37:101-7.
62. Kazi SE, Hoque S. Acute Psychosis Following Corticosteroid Administration. Cureus. 2021 Sep 19;13(9):e18093.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Autorzy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
