The role of long term care centers in the Polish system of mental health care

Autor

  • Krzysztof Siejko Chair and Department of Public Health, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Aneta Tylec II Department of Psychiatry and Psychiatry Rehabilitation, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Halina Dubas-Ślemp II Department of Psychiatry and Psychiatry Rehabilitation, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Piotr Książek Chair and Department of Public Health, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Bartłomiej Drop Department of Information Technology and Medical Statistics, Medical University of Lublin, Poland Autor
  • Artur Kochański Association of Mental Health Protection in Lublin, Poland Autor
  • Katarzyna Kucharska Department of Neuroses, Personality Disorders, and Eating Disorders, Institute of Psychiatry and Neurology in Warsaw, Poland Autor

DOI:

https://doi.org/10.1515/cpp-2018-0004

Słowa kluczowe:

psychiatryczny zakład opiekuńczo-leczniczy, system psychiatrycznej opieki zdrowotnej, system opieki środowiskowej

Abstrakt

Cel: Celem niniejszej pracy jest omówienie roli zakładu opiekuńczo-leczniczego o profilu psychiatrycznym w polskim systemie psychiatrycznej opieki zdrowotnej.

Poglądy: Od wielu lat w Polsce zachodzi proces transformacji modelu opieki psychiatrycznej z systemu instytucjonalnego (szpitalnego, najkosztowniejszego) do modelu opieki środowiskowej (spersonalizowanego, tańszego). Efektywny - skoordynowany system opieki środowiskowej powinien poprawiać współpracę w leczeniu, a środowiskowe formy leczenia mają zapewnić pełną dostępność, ciągłość i kompleksowość opieki. W wielu przypadkach wsparcie środowiskowe jest niewystarczające i nie ma możliwości zapewnienia pacjentowi opieki w warunkach domowych. Istnieje wtedy konieczność korzystania z opieki stacjonarnej, długoterminowej - psychiatrycznego zakładu opiekuńczo-leczniczego.

Wnioski: Zakład opiekuńczo-leczniczy o profilu psychiatrycznym, choć nie jest placówką środowiskową i dotyczy marginalnej części pacjentów, zajmuje ważne miejsce w polskim systemie psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Z perspektywy osoby z zaburzeniem psychicznym korzystniejsza jest kontynuacja leczenia w warunkach zakładu opiekuńczo-leczniczego o profilu psychiatrycznym (jednostka ochrony zdrowia) niż w domu pomocy społecznej dla przewlekle psychicznie chorych. Istnieje potrzeba szerokiej dyskusji nad miejscem psychiatrycznego zakładu opiekuńczo-leczniczego w modelu systemu opieki środowiskowej oraz wypracowania funkcjonalnej integracji pomiędzy poszczególnymi ogniwami leczenia ambulatoryjnego, środowiskowego i stacjonarnego.

Bibliografia

1. Mazur I, Karnieja P, Jończyk J. Zdrowie psychiczne. Organizacja - Zarządzanie - Standardy. Wrocław: 2015.

2. A. Denys. Zagrożenia Zdrowia Publicznego. Wybrane zagadnienia, ABC Wolters Kluwer, Warszawa: 2014.

3. Kiejna A, Adamowski T, Piotrowski P, Moskalewicz J, Wojtyniak B, Świątkiewicz G et al. Epidemiology of mental disorders and access to mental health care. EZOP – Poland” – research methodology Psychiatria Pol. 2015; 49(1):5–13.

4. Załuska M. The community-based psychiatric care model and changes in the health system structure in recent years in Poland. Postępy psychiatrii i Neurologii 2006;15(4):277-285.

5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego; Dz.U. 2011 nr 24 poz. 128.

6. Szafrański T. Ochrona zdrowia psychicznego we współczesnym świecie. W: Ochrona zdrowia psychicznego w Polsce: wyzwania, plany, bariery, dobre praktyki. Raport RPO. Warszawa: 2014.

7. Straathdee G, Thornicroft G. Community psychiatry and service evaluation. W: Murray R, Hill P, McGuffin P. The Essentials of Postgraduate Psychiatry, 3rd Edition. Cambridge University Press: 1997.

8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022; Dz.U. 2017 poz. 458.

9. Langiewicz W. System lecznictwa psychiatrycznego. W: Ochrona zdrowia psychicznego w Polsce: wyzwania, plany, bariery, dobre praktyki. Raport RPO. Warszawa: 2014.

10. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego; Dz.U. 2016 poz.546.

11. Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2015.

12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień; Dz.U. 2013 poz. 1386.

13. Łoza B, Gryglewicz J. Raport Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego 2016-2020 – Rekomendacje. Warszawa: 2015.

14. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej; Dz.U. 2016 poz.930.

15. Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych; Dz.U. 2005 nr 189 poz. 1598.

16. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej; Dz.U. 2016 poz.1638.

17. Zarządzenie Nr 79/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.; Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz.1027.

18. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych; Dz.U.2012 poz. 731.

19. Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego; Dz.U. 2016 poz. 1255.

20. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; Dz.U. 2016 poz. 1793.

21. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami; Dz.U. z 2012 poz. 1545.

22. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej; Dz.U. 2012 poz. 964.

23. Jakubik A. Zaburzenia osobowości. PZWL, Warszawa: 1997.

Opublikowane

2018-05-10