Słowa kluczowe
próba samobójcza
agresja
radzenie sobie ze stresem
temperament i charakter
Abstrakt
Cel: Celem badania było określenie różnic w zakresie zmiennych społeczno-demograficznych, wybranych zmiennych klinicznych, cech temperamentu i charakteru, sposobów radzenia sobie ze stresem oraz poziomu agresji u osób uzależnionych od alkoholu z próbami samobójczymi w wywiadzie i bez.
Metody: W badaniu wzięło udział 90 osób uzależnionych od alkoholu, leczonych w stacjonarnych placówkach leczenia odwykowego. W celu zebrania danych dotyczących zmiennych społeczno-demograficznych i wybranych zmiennych klinicznych posłużono się kwestionariuszem własnej konstrukcji. Nasilenie uzależnienia od alkoholu zweryfikowano przy pomocy skal MAST i SADD. Cechy temperamentu i charakteru zbadano kwestionariuszem TCI. Kwestionariusze BPAQ oraz COPE zastosowano odpowiednio do zbadania poziomu agresji oraz stylów radzenia sobie ze stresem.
Wyniki: Spośród 90 badanych osób z zespołem uzależnienia od alkoholu 20% podjęło próbę samobójczą w przeszłości. Badani z próbą samobójczą w wywiadzie byli istotnie statystycznie młodsi, cechowali się też młodszym wiekiem inicjacji alkoholowej i zapoczątkowania systematycznego picia alkoholu oraz większym nasileniem uzależnienia od alkoholu w zakresie wyników w skali MAST i SADD. Istotnie więcej badanych, wśród pacjentów którzy próbowali popełnić samobójstwo, dokonywało w przeszłości samouszkodzeń, stosowało inne substancje psychoaktywne oraz leki nasenne i uspokajające. Badani z próbą samobójczą w wywiadzie uzyskali statystycznie istotnie wyższe wyniki w zakresie poziomu agresji, unikania szkody oraz samokierowania oraz częściej wykorzystywali styl radzenia sobie ze stresem oparty na unikaniu i akceptacji sytuacji.
Wnioski: Uzyskane wyniki korespondują z danymi dostępnymi w literaturze i mogą stanowić podbudowę dla modeli teoretycznych wyjaśniających zjawisko zachowań samobójczych u osób uzależnionych od alkoholu, a także programów profilaktyki samobójstw w tej grupie chorych.
Bibliografia
1. Hawton K, van Heeringen K. Suicide. Lancet. 2009;373(9672):1372-81.
2. Värnik P. Suicide in the world. Int J Environ Res Public Health.2012;9(3):760-71.
3. World Health Organization http://www.who.int/, World Health Organization: SUPRE the WHO worldwide initiative for the prevention of suicide [cited 24.06.2018] from: http://www.who. int/mental_health/management/en/SUPRE_flyer1.pdf?ua=1
4. Kõlves K, Draper BM, Snowdon J, De Leo D. Alcohol-use disorders and suicide: Results from a psychological autopsy study in Australia. Alcohol. 2017;64:29-35.
5. Cheng AT, Chen TH, Chen CC, Jenkins R. Psychosocial and psychiatric risk factors for suicide. Case-control psychological autopsy study. Br J Psychiatry. 2000;177:360-5.
6. Wiener CD, Moreira FP, Zago A, Souza LM, Branco JC, Oliveira JF de, et al. Mood disorder, anxiety, and suicide risk among subjects with alcohol abuse and/or dependence: a population-based study.Rev Bras Psiquiatr. 2018;40(1):1-5.
7. Khemiri L, Jokinen J, Runeson B, Jayaram-Lindström N. Suicide Risk Associated with Experience of Violence and Impulsivity in Alcohol Dependent Patients. Sci Rep. 2016;6:19373.
8. Witt K, Lubman DI. Effective suicide prevention: Where is the discussion on alcohol? Aust N Z J Psychiatry.2018;52(6):507-8.
9. Mann JJ, Arango VA, Avenevoli S, Brent DA, Champagne FA, Clayton P, et al. Candidate Endophenotypes for Genetic Studies of Suicidal Behavior. BiolPsychiatry.2009;65(7):556-63.
10. Cult Med Psychiatry. 2018. http://link.springer.com/10.1007/ s11013-018-9589-4
11. Chang Q, Chan CH, Yip PSF. A meta-analytic review on social relationships and suicidal ideation among older adults.SocSci Med.2017;191:65-76.
12. Steele IH, Thrower N, Noroian P, Saleh FM. Understanding Suicide Across the Lifespan: A United States Perspective of Suicide Risk Factors, Assessment & Management.J Forensic Sci. 2018;63(1):162-71.
13. BMC Psychiatry. 2018. https://bmcpsychiatry.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12888-018-1687-x
14. Ziółkowski M, Czarnecki D, Chodkiewicz J, Gąsior K, Juczyński A, Biedrzycka A, et al. Suicidal thoughts in persons treated for alcohol dependence: The role of selected demographic and clinical factors. Psychiatry Res. 2017;258:501-5.
15. Sher L. Risk and Protective Factors for Suicide in Patients with Alcoholism. Sci World J.2006;6:1405-11.
16. J ClinPsychol. 2018. http://doi.wiley.com/10.1002/jclp.22618
17. Conner K.,Duberstein PR.,Mccloskey MS. Psychiatric Risk Factors for Suicide in the Alcohol-Dependent Patient.Psychiatric Annals 38(11):742-748.
18. Selzer ML. The Michigan alcoholism screening test: the quest for a new diagnostic instrument. Am J Psychiatry. 1971;127(12):1653-8.
19. Falicki Z, Karczewski J, Wandzel L, Chrzanowski W. Usefulness of the Michigan Alcoholism Screening Test (MAST) in Poland. Psychiatr Pol. 1986;20(1):38-42.
20. Raistrick D, Dunbar G, Davidson R. Development of a questionnaire to measure alcohol dependence. Br J Addict. 1983;78(1):89-95.
21. Ziółkowski M. Ocena skuteczności farmakoterapii w zapobieganiu nawrotowi picia u mężczyzn uzależnionych od alkoholu. Bydgoszcz; Akademia Medyczna im. Ludwika Rydygiera: 1999.
22. Hornowska E. E, Hauser J, Rybakowski F, Samochowiec J. i wsp. Temperamentalne uwarunkowania zachowania. Badania z wykorzystaniem kwestionariusza TCI R.C. Cloningera. Poznań; Bogucki Wydawnictwo Naukowe: 2003.
23. Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Warszawa; Pracownia Testów Psychologicznych PTP: 2009.
24. Aranowska E, Rytel J. Psychometric properties of The Buss-Perry Aggression Questionnaire. W: Terelak JF, Majchrzyk Z. red. Psychology of aggression: Selected Issues. Warszawa;Wydawnictwo UKSW: 2011, s. 217-243.
25. Hung GC-L, Caine ED, Fan H-F, Huang M-C, Chen Y-Y. Predicting suicide attempts among treatment-seeking male alcoholics: an exploratory study. Suicide Life Threat Behav. 2013;43(4):429-38.
26. Roy A, Janal MN. Risk factors for suicide attempts among alcohol dependent patients. Arch Suicide Res. 2007;11(2):211-7.
27. Wojnar M, Ilgen MA, Czyz E, Strobbe S, Klimkiewicz A, Jakubczyk A, et al. Impulsive and non-impulsive suicide attempts in patients treated for alcohol dependence. J Affect Disord. 2009;115(1-2):131-9.
28. Roy A. Distal risk factors for suicidal behavior in alcoholics: replications and new findings. J Affect Disord. 2003;77(3):267-71.
29. Nock MK, Borges G, Bromet EJ, Alonso J, Angermeyer M, Beautrais A, et al. Cross-national prevalence and risk factors for suicidal ideation, plans and attempts. Br J Psychiatry. 2008;192(2):98-105.
30. Lejoyeux M, Huet F, Claudon M, Fichelle A, Casalino E, Lequen V. Characteristics of suicide attempts preceded by alcohol consumption. Arch Suicide Res. 2008;12(1):30-8.
31. Borges G, Bagge CL, Cherpitel CJ, Conner KR, Orozco R, Rossow I. A meta-analysis of acute use of alcohol and the risk of suicide attempt. Psychol Med. 2017;47(5):949-57.
32. Preuss UW, Schuckit MA, Smith TL, Danko GP, Bucholz KK, Hesselbrock MN, et al. Predictors and Correlates of Suicide Attempts Over 5 Years in 1,237 Alcohol-Dependent Men and Women. Am J Psychiatry. 2003;160(1):56-63.
33. Preuss UW, Schuckit MA, Smith TL, Danko GP, Buckman K, Bierut L, et al. Comparison of 3190 alcohol-dependent individuals with and without suicide attempts. Alcohol Clin Exp Res. 2002;26(4):471-7.
34. Roy A, Lamparski D, DeJong J, Moore V, Linnoila M. Characteristics of alcoholics who attempt suicide. Am J Psychiatry.1990;147(6):761-5.
35. Jakubczyk A, Klimkiewicz A, Krasowska A, Kopera M, Sławińska-Ceran A, Brower KJ, et al. History of sexual abuse and suicide attempts in alcohol-dependent patients. Child Abuse Negl. 2014;38(9):1560-8.
36. Roy A. Risk factors for suicide among adult alcoholics. Alcohol Health Res World. 1993;17(2):133-6.
37. Epstein JA, Spirito A. Risk factors for suicidality among a nationally representative sample of high school students. Suicide Life Threat Behav. 2009;39(3):241-51.
38. Few LR, Werner KB, Sartor CE, Grant JD, Trull TJ, Nock MK, et al. Early onset alcohol use and self-harm: a discordant twin analysis. Alcohol Clin Exp Res. 2015;39(11):2134-42.
39. Buydens-Branchey L, Branchey MH, Noumair D. Age of alcoholism onset. I. Relationship to psychopathology. Arch Gen Psychiatry. 1989;46(3):225-30.
40. Aranowska E, Chachaj L, Morawski J. Three versions of alcoholism: MAST, SADD, RDC. W: A. Piotrowski, S. Leder, B. Gawrońska. red., Warszawa; PolishPsychiatricAssociation: 1989,s.195-203.
41. Wagner BM. Family risk factors for child and adolescent suicidal behavior. Psychol Bull. 1997;121(2):246-98.
42. Minge K, Minge N. Samobójstwo a samookaleczenia, W: Suchańska A, Wycisk J. Red., Samouszkodzenia istota uwarunkowania, terapia. Poznań; Boguckie Wydawnictwo Naukowe: 2006, s.31-44.
43. Hamza CA, Stewart SL, Willoughby T. Examining the link between nonsuicidal self-injury and suicidal behavior: a review of the literature and an integrated model. Clin Psychol Rev. 2012;32(6):482-95.
44. Roy A. Characteristics of drug addicts who attempt suicide. Psychiatry Res. 2003;121(1):99-103.
45. Cloninger CR. A psychobiological model of personality and psychopathology. J Psychosom Med. 1997; 37(2): 91-102.
46. Stallings MC, Hewitt JK, Cloninger CR, Heath AC, Eaves LJ. Genetic and environmental structure of the Tridimensional Personality Questionnaire: Three or four temperament dimensions? J Pers Soc Psychol. 1996;70(1): 127-140.
47. Becerra B, Páez F, Robles-García R, Vela GE. Temperament and character profile of persons with suicide attempt. Actas Esp Psiquiatr. 2005;33(2):117-22.
48. Grucza RA, Przybeck TR, Spitznagel EL, Cloninger CR. Personality and depressive symptoms: a multi-dimensional analysis. J Affect Disord. 2003;74(2):123-30.
49. Perroud N, Baud P, Ardu S, Krejci I, Mouthon D, Vessaz M, et al. Temperament personality profiles in suicidal behaviour: an investigation of associated demographic, clinical and genetic factors. J Affect Disord. 2013;146(2):246-53.
50. Calati R, Giegling I, Rujescu D, Hartmann AM, Möller H-J, De Ronchi D, et al. Temperament and character of suicide attempters. J Psychiatr Res. 2008;42(11):938-45.
51. Evren C, Evren B. The relationship of suicide attempt history with childhood abuse and neglect, alexithymia and temperament and character dimensions of personality in substance dependents. Nord J Psychiatry. 2006;60(4):263-9.
52. De Fruyt F, Van De Wiele L, Van Heeringen C. Cloninger’s Psychobiological Model of Temperament and Character and the Five-Factor Model of Personality.PersIndivid Dif. 2000;29(3):441-52.
53. Baud P. Personality traits as intermediary phenotypes in suicidal behavior: genetic issues. Am J Med Genet C Semin Med Genet. 2005;133(1):34-42.
54. Ball SA, Tennen H, Poling JC, Kranzler HR, Rounsaville BJ. Personality, temperament, and character dimensions and the DSMIV personality disorders in substance abusers. J Abnorm Psychol. 1997;106(4):545-53.
55. Svrakic DM, Draganic S, Hill K, Bayon C, Przybeck TR, Cloninger CR. Temperament, character, and personality disorders: etiologic, diagnostic, treatment issues. Acta Psychiatr Scand. 2002;106(3):189-95.
56. Jylhä P, Ketokivi M, Mantere O, Melartin T, Suominen K, Vuorilehto M, et al. Temperament, character and personality disorders. Eur Psychiatry. 2013;28(8):483-91.
57. Conner KR, Duberstein PR. Predisposing and precipitating factors for suicide among alcoholics: empirical review and conceptual integration. Alcohol Clin Exp Res. 2004;28(5):6-17.
58. Ribadier A, Varescon I. Study of defense styles, defenses and coping strategies in alcohol-dependent population. Encephale. 2017;43(3):223-8.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Prawa autorskie (c) 2018 Autorzy