Koncepcja ruchu w teście Hermanna Rorschacha.Refleksje nad książką Naamah Akavii: Subjectivity in Motion. Life, Art, and Movement in the Work of Hermann Rorschach

Abstrakt

Inspiracją do napisania niniejszej pracy była książka Naamah Akavii, absolwentki Cohn’s Institute of History and Philosophy of Science and Ideas, zatytułowanej: Subjectivity in Motion. Life, Art, and Movement in the Work of Hermann Rorschach.
Autorka zajęła się myślą Rorschacha, sięgając do wszystkich pozostawionych przez niego materiałów, łącznie z tymi, które nigdy dotąd nie były publikowane. Oddzieliła jego autentyczne opinie i intencje od interpretacji innych badaczy i kontynuatorów. Prezentuje poglądy Rorschacha na tle jego epoki, wskazując co z niej zaczerpnął, a co wniósł nowego; ukazuje zarówno osiągnięcia ówczesnej psychiatrii jak i ogólny klimat naukowego i artystycznego życia.
Niniejsza praca streszcza zawartość książki Akavii, choć muszę przyznać, że wobec bogactwa poruszonych w niej zagadnień, niektóre wątki pozostawiam bezpośredniej lekturze zainteresowanych książką. Celem moim było zwrócenie uwagi na oryginalność eksperymentu z plamami atramentowymi i jego znaczenie jako narzędzia do badania kinestezji. Pokazuję, że niedostateczne zaakcentowanie problemu kinestezji w niektórych teoriach rozwoju osobowości mogło wynikać właśnie z braku takiego narzędzia. Podkreślam także zbieżność wypracowanego przez Rorschacha pojęcia „ucieleśnionej” percepcji ze współczesną myślą filozoficzną (fenomenologia) i psychologiczną (ekologiczna orientacja w psychologii poznawczej, procesy mentalizacji w poznaniu społecznym).
Wszystko, co napisałam wyżej, uważam za niewątpliwie ważne, ale chciałam zaznaczyć, że głównym motywem do podjęcia niniejszej pracy było porównanie tzw. „teorii reakcji ruchowych” opracowanej przez Rorschacha z poglądami jego dwóch najwybitniejszych i współcześnie uznanych kontynuatorów, a mianowicie Zygmunta Piotrowskiego i Johna Exnera. Po lekturze książki Akavii pojawia się potrzeba zastanowienia się nad niektórymi obecnie stosowanymi sposobami interpretacji reakcji „ruchowych”.
Intencją moją było także zwrócenie uwagi na coraz częściej pojawiający się pogląd, że test Rorschacha można i należy rozpatrywać jako zjawisko kulturowe.