Uzależnienie od benzodiazepin – uwarunkowaniaciężkiego przebiegu, studium przypadku
Słowa kluczowe:
uzależnienie od benzodiazepin, czynniki motywująceAbstrakt
Benzodiazepiny, których syntezy po raz pierwszy dokonał Leon Sternbach, są w użyciu od początku lat sześćdziesiątych. Obecnie są stosowane w wielu gałęziach medycyny. Działając na hamujący receptor dla kwasu gamma aminomasłowego wzmagają napływ jonów chlorkowych do komórki powodując hyperpolaryzację błony komórkowej. Dzięki oddziaływaniu na różne typy receptorów GABAergicznych wywołują efekty: anksjolityczny, miorelaksacyjny, nasenny, przeciwdrgawkowy, sedacyjny. Badania nad rozpowszechnieniem stosowania BDA w Ameryce Północnej i Europie wskazują że ich używanie dotyczy 0,4-6% populacji ogólnej, przy czym znacząco częściej przewlekłe ich stosowanie odnotowuje się u osób po 65 roku życia, zwłaszcza u osób chorujących somatycznie i psychicznie. Ocenia się, że wśród osób stosujących BDA, 26-76% robi to przewlekle a 20-50% odczuwa objawy odstawienne przy próbie ich odstawienia, nawet przy stosowaniu niskich dawek. Wśród objawów odstawiennych występują: lęk, zaburzenia snu, zaburzenia kognitywne, drżenia mięśniowe, sensoryczna nadwrażliwość na bodźce, depersonalizacja, omamy, pobudzenie, drgawki. Większe nasilenie objawów odstawiennych łączy się zwykle z przewlekłym ich stosowaniem oraz wysokimi dawkami oraz stosowaniem leków o krótkim okresie działania.
Praca opisuje przypadek wieloletniego uzależnienia od benzodiazepin, stosowane przez pacjenta sposoby pozyskiwania leków, wpływ na funkcjonowanie oraz przebieg leczenia z uwzględnieniem czynników motywacyjnych.
Bibliografia
1. Wald I., Morawski J., Moskalewicz J., Sierosławski J. Wypadki a używanie substancji psychoaktywnych w Europie. Alkoh Narkom, 1991; 7: 5.
2. Schweizer E., Rickels K., Case W.G., Greenblatt D.J. Long-termtherapeutic use of benzodiazepines. II. Effects of gradual taper.Arch. Gen. Psychiatry, 1990; 47: 908–915.
3. Liebrenz M, Gehringc MT, Buadze A, Caflisch C High-dose benzodiazepine dependence: a qualitative study of patients’ percep-tion on cessation and withdrawal. BMC Psychiatry, 2015; 15: 116
4. Alessi-Severini S, Boulton JM, Enns MW, Dahl M, Collins DM, Chateau D i inni . Use of benzodiazepines and related drugs in Manitoba: a population based study. CMAJ Open. 2014; 2: e208–16.
5. Pollmann AS, Murphy AL, Bergman JC, Gardner DM Deprescribing benzodiazepines and Z drugs in community-dwelling adults: a scoping review. BMC Pharmacol Toxicol. 2015; 16: 19
6. Fang SY, Chen CY, Chang IS, Wu EC, Chang CM, Lin KM. Predictors of the incidence and discontinuation of long-term use of benzodiazepines: a population-based study. Drug Alcohol Depend. 2009; 104(1–2): 140–6
7. Lader M. Long-term anxiolytic therapy: the issue of drug with-drawal. J Clin. Psychiatr. . 1987;48(Suppl):12–6.
8. de las Cuevas C, Sanz E, de la Fuente J. Benzodiazepines: more" behavioural" addiction than dependence. Psychopharmacology. 2003;167(3):297–303.
9. Ashton H. The diagnosis and management of benzodiazepine dependence. Curr Opin Psychiatry. 2005;18(3):249–55.
10. Petitjean S, Ladewig D, Meier CR, Amrein R, Wiesbeck GA. Benzodiazepine prescribing to the Swiss adult population: results from a national survey of community pharmacies. Int Clin Psychopharmacol. 2007;22(5):292–8.
11. Basińska-Starzycka A, Jamroży A Bogusław Habrat B. Odstawianie benzodiazepin i leczenie zespołów abstynencyjnych u osób uzależnionych. Indywidualizacja postępowania w oparciu o mo-nitoring kliniczny i farmakokinetyczny. Alkoholizm i Narkomania 2009; 22(1): 75-86
12. Szelenberger Waldemar Standardy leczenia bezsenności Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem. Sen 2006, Tom 6, Supl. A, A1–A10
13. Reeve E, To J, Hendrix I, Shakib S, Roberts MS, Wiese MD. Patient barriers to and enablers of deprescribing: a systematic review. Drugs Aging. 2013;30:793–807.
14. Cook JM, Biyanova T, Masci C, Coyne JC. Older patient perspectives on long-term anxiolytic benzodiazepine use and discontinu-ation: a qualitative study. J Gen Intern Med. 2007; 22:1094–100.
15. Parran T. Jr. Prescription drug abuse. A question of balance.Med. Clin. North Am. 1997; 81: 967–978
16. Svitek J, Heberlein A, Bleich S, Wiltfang J, Kornhuber J, Hillemacher T. Extensive craving in high dose zolpidem dependency. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2008; 15;32(2):591-2.
17. Hajak G, Müller WE, Wittchen HU, Pittrow D, Kirch W. Abuse and dependence potential for the non-benzodiazepine hypnotics zolpidem and zopiclone: a review of case reports and epidemiological data. Addiction. 2003; 98(10):1371-8.
18. Harris JT, Roache JD, Thornton JE. A role for valproate in the treatment of sedative hypnotic withdrawal and for relapse prevention. Alcoh Alcoholism 2000; 35: 319-.323.
19. Ries RK, Roy-Byrne PP, Ward NG, Neppe V, Culisson S. Carbamazepine treatment for benzodiazepine withdrawal. American Journal of Psychiatry, 1989; 146: 536-537.
20. Schweizer E, Rickels K, Case WG, Greenblatt DJ. Carbamazepine treatment in patients discontinuing long-term benzodiazepine therapy. Effects on withdrawal severity and outcome. Archives of General Psychiatry, 1991; 48: 448-452
21. Wichniak A, Wierzbicka A., Jernajczyk W. Zasady rozpoznawania i leczenia bezsenności. Psychiatr Prakt Klin, 2008; 1(1): 30-39.
