Wykonanie testu Stroopa przez chorych z zaburzeniami depresyjnymi i schizofrenią
Słowa kluczowe:
test Stroopa, zaburzenia depresyjne, schizofreniaAbstrakt
Cel badań: Celem pracy jest ocena efektywności procesów werbalno-słuchowej pamięci operacyjnej i funkcji wykonawczych u pacjentów leczonych z powodu zaburzeń depresyjnych oraz schizofrenii. W badaniu wykorzystano test Stroopa (Stroop Color Word Interference Test).
Metoda: Przebadano 104 osoby w wieku 18-55 lat, M = 43,66; SD ± 13,27. Badanych podzielono na dwie grupy: pacjenci z rozpoznaniem schizofrenii (n = 44) oraz pacjenci z rozpoznaniem zaburzeń depresyjnych (n = 60). Średni wynik w skali PANSS (Positive and Negative Syndrome Scale) dla pacjentów leczonych z powodu schizofrenii wyniósł: M = 68,67; SD ± 28,83 punkty. Średni wynik sakli HDRS (Hamilton Depression Rating Scale) wśród chorych z rozpoznaniem zaburzeń depresyjnych: M = 21,08; SD ± 5,93 punkty.
Wyniki: Nie wykazano istotnych statystycznie różnic pomiędzy badanymi grupami w wykonaniu testu Stroopa. Pacjenci z zaburzeniami depresyjnymi pierwszą część testu Stroopa (RCNb, M = 34,28; SD ± 15,94) wykonywali średnio wolniej (sek.) niż pacjenci ze schizofrenią (M = 29,79; SD ± 11,81). W części drugiej testu Stroopa (NCWd) dłuższy czas wykonania (sek.) (M = 90,39; SD ± 46,03) oraz większą liczbę błędów zaobserwowano wśród pacjentów ze schizofrenią (M = 4,43; SD ± 7,44). Pacjenci z zaburzeniami depresyjnymi uzyskali odpowiednio: M = 79,77; SD± 49,41 oraz M=3,29; SD ± 5,58.
Wnioski: 1. Nie wykazano różnic w wykonaniu testu Stroopa pomiędzy pacjentami z zaburzeniami depresyjnymi oraz ze schizofrenią.
Bibliografia
1. Lukowski A.F., Koss M., Burden M.J., Jonides J., Nelson C.A., Kaciroti N., Jimenez E., Lozoff B. Iron deficiency in infancy and neurocognitive functioning at 19 years: evidence of long-term deficits in executive function and recognition memory. Nutr. Neurosci., 2010; 13(2): 54-70.
2. Pukrop R, Klosterkötter J. Neurocognitive Indicators of Clinical High-Risk States for Psychosis: A Critical Review of the Evidence. Neurotox Res., 2010 [Epub ahead of print].
3. Breier A. Cognitive deficit in schizophrenia and its neurochemical basis. Br. J. Psychiatry, 1999; 174(37): 16-18.
4. Barch D., Sheline Y., Csernansky J., Snyder A. Working memory and prefrontal cortex dysfunction: specifity to schizophrenia compared with major depression. Biol. Psychiatry, 2003; 53: 376-384.
5. Karlsgodt K., Glahn D., van Erp T., Therman S., Huttunen M., Manninen J., Kaprio J., Cohen M., Lönnqvist J., Cannon T. The relationship between performance and fMRI signal during working memory in patients with schizophrenia, unaffected co-twins and control subjects. Schizophr. Res., 2006; 89(1-3): 191-197.
6. Wiłkość M., Hauser J., Tomaszewska M., Dmitrzak-Weglarz M., Skibińska M., Szczepankiewicz A., Borkowska A. Influence of dopaminergic and serotoninergic genes on working memory in healthy subjects. Acta Neurobiol. Exp. (Wars), 2010; 70(1): 86-94.
7. Airaksinen E., Wahlin Å., Forsell Y., Larsson M. Low episodic memory performance as a premorbid marker of depression: evidence from a 3-year follow-up. Acta Psych. Scand., 2007; 115(6): 458-465.
8. Konarski J.Z., McIntyre R.S., Kennedy S.H., Rafi-Tari S., Soczynska J.K., Ketter T.A. Volumetric neuroimaging investigations in mood disorders: bipolar disorder versus major depressive disorder. Bipolar Disord., 2008; 10: 1–37.
9. Fuchs E., Flügge G. Social stress in tree shrews: effect on physiology, brain function and behavior of subordinate individuals. Pharmacol. Biochem. Behav., 2002; 73: 247-258.
10. Tomaszewska M., Markowska A., Borkowska A. Test Stroopa – wartość diagnostyczna w psychiatrii. Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 2010; 5(1): 35-41.
11. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta. Rozdział V: Zaburzenia psychiczne i zachowania. Kraków: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”; 1994.
12. Patten S. Performance of the Composite International Diagnostic Interview short form for major depression in community and clinical samples. Chronic Diseases in Canada, 1997; 3: 18-24.
13. Stroop J.R. Studies of interference in serial verbal reactions. J. Exper. Psychology, 1935; 18: 643-662.
14. Audenaert K., Lohorte P., Brans B., Van Laere K., Goethals I., van Heeringen K., Diereckx R. The classical Stroop interference task as a prefrontal activation probe: a validation study using 99Tc’’’- ECD brain SPECT. Nucl. Med. Commun., 2001; 22: 135-143.
15. Vendrell P., Junque C., Pujol J., Jurado M.A., Molet J., Grafman J. The role of prefrontal regions in Stroop task. Neuropsychologia, 2005; 33: 341-352.
16. Spapé M., Hommel B. He said, she said: Episodic retrieval induces conflict adaptation in an auditory Stroop task. Psychonomic Bulletin & Review, 2008; 15(6): 1117-11122.
17. Joormann J., Gotlib I.H. Updating the contents of working memory in depression: interference from irrelevant negative material. J. Abn. Psychology, 2008; 117; 1: 182-192.
18. Walter H., Wolf R.C., Spitzer M., Vasic N. Increased left prefrontal activation in patients with unipolar depression: an event-related, parametric, performance-controlled fMRI study. J. Affect. Disord., 2007; 101: 175-185.
19. Hugdahl K., Rund B.R., Lund A., Asbjornsen A., Egeland J., Ersland L., Landro N.I., Roness A., Stordal K.I., Sundet K., Thomsen T. Brain activation measured with fMRI during a mental arithmetic task in schizophrenia and major depression. A. J. Psychiatry, 2004; 161: 286–293.
20. Biringer E., Lundervold A., Stordal K., Mykletun A., Egeland J., Bottlender R., Lund A. Executive function improvement upon remission of recurrent unipolar depression. Eur. Arch. Psychiatry Clin. Neurosci., 2005; 255: 373–380.
21. Sheline Y., Barch D., Garcia K., Gersing K., Pieper C., Welsh-Bohmer K., Steffens D.C., Doraiswamy P.M. Cognitive function in late life depression: relationships to depression severity, cerebrovascular risk factors and processing speed. Biol. Psychiatry, 2006; 60: 58-65.
22. Lockwood K., Alexopoulos G., van Gorp W. Executive dysfunction in geriatric depression. Am. J. Psychiatry, 2002;159:1119-1126.
23. Kiosses D., Alexopoulos G. IADL Functions, Cognitive Deficits, and Severity of Depression: A Preliminary Study. A. J. Ger. Psychiatry, 2005; 13(3): 244-250.
24. Watkins E., Brown R. Rumination and executive function in depression: an experimental study. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry, 2002; 72(3): 400-403.
25. Gualtieri T., Johnson L., Benedict K. Neurocognition in depression: patients on and off medication versus healthy comparison subjects. J. Neuropsychiatr., Clin. Neurosc., 2006; 18(2): 217-226.
26. Riedel O., Klotsche J., Spottke A., Deuschl G., Förstl H., Henn F., Heuser I., Oertel W., Reichmann H., Riederer P., Trenkwalder C., Dodel R., Wittchen H.U. Frequency of dementia, depression, and other neuropsychiatric symptoms in 1,449 outpatients with Parkinson's disease. J. Neurol., 2010; 257(7): 1073-1082.
27. Joormann J., Berman M.G., Jonides J., Gotlib J.H. Interference resolution in major depression. Cogn. Affect. Behav. Neurosci., 2010; 10 (1): 21-33.
28. Donaldson C., Lam D., Mathews A. Rumination and attention in major depression. Beh. Res. Ther., 2007; 45(11): 2664-2678.
29. Volz H.P., Gaser C., Häger F., Rzanny R., Mentzel H.J., Kreitschmann- Andermahr I., Kaiser W.A., Sauer H. Brain activation during cognitive stimulation with the Wisconsin Card Sorting Test – a functional MRI study on healthy volunteers and schizophrenics. Psychiatry Res., 1997; 75(3): 145-157.
30. Bottlender R., Sato T., Jäger M., Wegener U., Wittmann J., Strauss A., Möller H.J. The impact of the duration of untreated psychosis prior to first psychiatric admission on the 15-year outcome in schizophrenia. Schizophr. Res., 2003; 62(1-2): 37-44.
31. Brébion G., Amador X., Smith M., Sharif Z., Gorman J.M., Sharif Z., Gorman J.M. Depression, psychomotor retardation, negative symptoms, and memory in schizophrenia. Neuropsychiatr., Neuropsychol. Behav. Neurol., 2000; 13: 177–183.
32. Riley E., McGovern D., Mockler D. Neuropsychological functioning in first-episode psychosis – evidence of specific deficits. Schizophr. Res., 2000; 43: 47-55.
33. Lipska B.K., Weinberger D.R. A neurodevelopmental model of schizophrenia: neonatal disconnection of the hippocampus. Neurotox. Res., 2002; 4(5-6): 469-475.
34. Jeste D.V., Heaton S.C., Paulsen J.S., Ercoli L., Harris J., Heaton R.K. Clinical and neuropsychological comparison of psychotic depression with nonpsychotic depression and schizophrenia. Am. J. Psychiatry, 1996; 153(4): 490-496.
35. Hill S.K., Keshavan M.S., Thase M.E., Sweeney J.A. Neuropsychological dysfunction in antipsychotic-naive first-episode unipolar psychotic depression. Am. J. Psychiatry, 2004; 161(6): 996-1003.
36. Fleming S.K., Blasey C., Schatzberg A.F. Neuropsychological correlates of psychotic features in major depressive disorders: a review and meta-analysis. J. Psychiatr. Res., 2004; 38(1): 27-35.
37. Demily C., Jacquet P., Marie-Cardine M. How to differentiate schizophrenia from bipolar disorder using cognitive assessment? Encephale, 2009; 35(2): 139-145.
38. Reichenberg A., Harvey P.D., Bowie C.R., Mojtabai R., Rabinowitz J., Heaton R.K., Bromet E. Neuropsychological function and dysfunction in schizophrenia and psychotic affective disorders. Schizophr. Bull., 2009; 35(5): 1022-1029.
39. Merriam E.P., Thase M.E., Haas G.L., Keshavan M.S., Sweeney J.A. Prefrontal cortical dysfunction in depression determined by Wisconsin Card Sorting Test performance. Am. J. Psychiatry, 1999; 156(5): 780-782.
40. Zihl J., Grön G., Brunnauer A. Cognitive deficits in schizophrenia and affective disorders: evidence for a final common pathway disorder. Acta Psychiatr. Scand., 1998; 97(5): 351-357.
41. Moritz S., Birkner C., Kloss M., Jahn H., Hand I., Haasen C., Krausz M. Executive functioning in obsessive-compulsive disorder, unipolar depression, and schizophrenia. Arch. Clin. Neuropsychol., 2002; 17(5): 477-483.
42. Borkowska A., Rybakowski J. Zaburzenia pamięci operacyjnej w schizofrenii i chorobach afektywnych. W: Zaburzenia funkcji poznawczych w chorobach psychicznych. Borkowska A. (red.). Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej; 2005. 45-56.
43. Fossati P., Amar G., Raoux N., Ergis AM, Allilaire JF. Executive functioning and verbal memory in young patients with unipolar depression and schizophrenia. Psychiatry Res., 1999; 89(3): 171-87.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
