Puzzle psychozy poporodowej – pozycja nozologiczna, czynniki ryzyka, prognoza
Słowa kluczowe:
psychoza poporodowa, czynniki ryzyka, prognozaAbstrakt
Cel: Celem pracy był przegląd literatury związanej z problematyką psychoz poporodowych pod kątem oceny czynników ryzyka i prognozy.
Metoda: Dokonano przeglądu bazy Medline, wpisując słowa klucze: psychoza poporodowa, czynniki ryzyka, prognoza oraz deskryptory czasowe: 1995-2011.
Wnioski: 1. Psychoza poporodowa głęboko narusza relacje matko-dziecko, stanowiąc poważne wyzwanie diagnostyczno-terapeutyczne. 2. Czynniki ryzyka psychozy poporodowej najpełniej odzwierciedla model biopsychospołeczny. 3. Rokowanie odnośnie PP jest zwykle korzystne, z całkowitą remisją objawów i dobrze zachowanym funkcjonowaniem społecznym i zawodowym, pomimo znacznej liczby nawrotów zarówno wywoływanych kolejnymi porodami, jak i bez ewidentnych czynników spustowych oraz podwyższonej częstości samobójstw. 4. Istnieje potrzeba stworzenia programów profilaktycznych, mających na celu objęcie opieką wielospecjalistyczną kobiet z wysokim rozwojem PP zarówno w okresie ciąży, jak i okresie poporodowym.
Bibliografia
1. Yonkers K.A., Vigod S., Ross L.E. Diagnosis, pathophysiology, and management of mood disorders in pregnant and postpartum women. Obstet. Gynecol., 2011; 117(4): 961-977.
2. Spinneli M.G. Postpartum psychosis: detection of risk and management. Am. J. Psychiatry, 2009; 4: 405-408.
3. Karakuła Hanna, Dąbska Beata, Płotka Aniela. Risk factors of postpartum psychosis. (Czynniki ryzyka psychoz poporodowych.) Ann. UMCS Sect. D, 2003; 58(supl. 13) [p. 2]: 25-31.
4. Appleby L., Mortensen P.B., Faragher E.B. Suicide and other causes of mortality after post-partum psychiatric admission. Br. J. Psychiatry, 1998; 173: 209-211.
5. Parry B.L. Postpartum psychiatric syndromes. In: Kaplan H., Sadock B. eds. Comprehensive Textbook of Psychiatry. vol. 1. 6th edition. Philadelphia: Williams & Wilkins; 1995; pp. 1059-1066.
6. Haslam M.: Psychiatria. Poznań: Zysk i S-ka; 1997.
7. Terp I.M., Engholm G., Møller H., Mortensen P.B. A follow-up study of postpartum psychoses: prognosis and risk factors for readmission. Acta Psychiatr. Scand., 1999; 100: 40-46.
8. Pfuhlmann B., Stoeber G., Beckmann H. Postpartum psychoses: progno-sis, risk factors, and treatment. Curr. Psychiatry Rep., 2002; 4: 185-190.
9. Üstün T., Bertelsen A., Dilling H., van Drimmelen J., Pull C., Okasha A., Satrorius N. ICD-10 Zaburzenia psychiczne u osób dorosłych. Opis przypadków klinicznych. Gdańsk: Medical Press; 1999.
10. World Health Organization. Chapter V: Mental and behavioral disorders (including disorders of psychological development): Clinical descriptions and diagnostical guidelines. In: The International Classification of Diseases, 10th edition.. Geneva: World Health Organization; 1991.
11. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Revised 4th edition. Washington, DC: 2000.
12. Ross L.E., Sellers E.M., Gilbert Evans S.E. Mood changes during pregnancy and the postpartum period: development of a biopsychosocial model. Acta Psychiatr. Scand. 2004;109: 457-466.
13. Dąbrowski S., Jaroszyński J., Pużyński S. ed. Psychiatria, t.2. Warszawa: PZWL; 1987.
14. Kendell R.E., Chalmers J.C., Platz C. Epidemiology of puerperal psychoses. Br. J. Psychiatry, 1987; 150: 662-673.
15. Cox J.L. Postnatal depression: a serious and neglected complication. Clin. Obstet. Gynaecol., 1989; 3: 80-82.
16. Pospiszyl K.: Psychologia kobiety. Warszawa: Agencja Wydawnicza Petra; 1992.
17. Jones I., Hamshere M., Nangle J.-M., Bennett P., Green E., Heron J., Seguarado R., Lambert D., Hoimans P., Corvin A., Owen M., Jones L., Gill M., Craddock N. Bipolar affective puerperal psychosis: genome-wide significant evidence for linkage to chromosome 16. Am. J. Psychiatry, 2007; 164: 1099-1104.
18. Jones I., Middle F., McCandless F., Coyle N., Robertson E., Brockington I., Lendon C., Craddock N. Molecular genetic studies of bipolar disorder and puerperal psychosis at two polymorphisms in the estrogen receptor alpha gene (ESR 1). Am. J. Med. Genet., 2000; 96: 850-853.
19. Middle F., Jones I., Robertson E., Lendon C., Craddock N. Tumor necrosis factor alpha and bipolar affective puerperal psychosis. Psychiatr. Genet., 2000; 10: 195-198.
20. Feng J., Zheng J., Bennett WP., Heston L.L., Jones I.R., Craddock N., Sommer S.S.: Five missense variants in the amino-terminal domain of the glucocorticoid receptor: no association with puerperal psychosis or schizophrenia. Am. J. Med. Genet., 2000; 96: 412-417.
21. Bloch M., Schmidt P.J., Danaceau M., Murphy J., Nieman L., Rubi-now D.R. Effects of gonadal steroids in women with a history of postpartum depression. Am. J. Psychiatry, 2000; 157: 924-930.
22. Ahokas A., Aito M. Role of estradiol in puerperal psychosis. Psychopharmacology, 1999; 147: 108-110.
23. Galen-Buckwalter J., Buckwalter D.K., Bluestein B.W., Stanczyk FZ. Pregnancy and post partum: changes in cognition and mood. Prog. Brain Res., 2001; 133: 303-319.
24. Sichel D.A., Cohen L.S., Robertson L.M. Prophylactic estrogen in recurrent postpartum affective disorder. Biol. Psychiatry, 1995; 38: 814-818.
25. Gregoire A.J.P., Kumar R., Everitt B. Transdermal estrogen treatment of severe postnatal depression. Lancet, 1996; 347: 930-933.
26. Ahokas A.J., Turtiainen S., Aito M. Sublingual oestrogen treatment of postnatal depression. Lancet, 1998; 351: 109.
27. Ahokas A., Aito M., Rimon R. Positive treatment effect of estradiol in postpartum psychosis: a pilot study. J. Clin. Psychiatry, 2000;61:166-169.
28. Reeves R.R., Pinkofsky H.B.J. Postpartum psychosis induced by bromocriptine and pseudoephedrine. Fam Pract., 1997; 45(2): 164-166.
29. Eisenberg A., Heidi E., Hathaway M.S.E. W oczekiwaniu na dziecko. Poznań: B.S.N. Dom Wydawniczy Erebis; 1993.
30. Nager A., Johansson L.-M., Sundquist K. Neighborhood socioeconomic environment and risk of postpartum psychosis. Arch. Womens Ment. Health, 2006; 9: 81-86.
31. Pfuhlmann B., Stöber G., Franzek E., Beckmann H. Long-term course and outcome of severe postpartum psychiatric disorder. Psychopathology, 1999; 32: 192-202.
32. Schöpf J., Rust B. Follow-up and family study of postpartum psychoses. Part I: overview. Eur. Arch. Psychiatry Clin. Neurosci., 1994; 244: 101-111.
33. Rohde A., Marneros A. Postpartum psychoses: onset and long-term course. Psychopathology, 1993; 26: 203-209.
34. Videbech P., Gouliaev G. First admission with puerperal psychosis: 7-14 years of follow-up. Acta Psychiatr. Scand., 1995; 91: 167-173.
35. Arentsen K. Postpartum psychoses with particular reference to the prognosis. Dan. Med. Bull., 1968; 15 97-100.
36. Protheroe C. Puerperal psychoses: a long term study 1927-1961. Br. J. Psychiatry, 1969; 115: 9-30.
37. Kadrmas A., Winokur G., Crowe R. Postpartum mania. Br. J. Psychiatry, 1979; 135: 551-554.
38. Platz C., Kendell R.E. A matched-control follow-up and family study of puerperal psychoses. Br. J. Psychiatry, 1988; 153: 90-94.
39. Dean C., Williams R.J., Brockington I.F. Is puerperal psychosis the same as bipolar manic-depressive disorder? A family study. Psychol. Med., 1989; 19: 637-647.
40. Rodzić po ludzku – fundacja. Być matką od początku. O problemach psychologicznych okresu ciąży i wczesnego macierzyństwa. Konferencja zorganizowana o okazji otwarcia poradni dla kobiet w ciąży i matek małych dzieci „Początek”, Warszawa, 28 września 1998 r., 112-117, 124-133.
41. Hunt N., Silverstone T. Does puerperal illness distinguish a subgroup of bipolar patients? J. Affect. Disord., 1995; 34: 101-107.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Autorzy
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
